Wikipedia

Veelpartyhandves

politieke alliansie in Suid-Afrika

Die Veelpartyhandves, amptelik die Veelpartyhandves vir Suid-Afrika, is 'n voorverkiesingsooreenkoms in Suid-Afrika wat daarop gemik is om beide die drie-dekade heerskappy van die African National Congress (ANC) party, en die onlangse opkoms van die omstrede Economic Freedom Fighters (EFF)-party in die algemene verkiesing van 2024 teen te staan, en bied 'n moontlikheid van ‘n verenigde front in die verband.[1][2][3][4][5][6][7][8]

Partye in die handves verteenwoording gesamentlik 113 van die 400 setels in die Nasionale Vergadering. Na die algemene verkiesing het die alliansie vennote aangesluit by die ANC-DA geleide groot nasionale eenheid koalisieregering behalwe African Christian Democratic Party en Action SA.

Ontwikkeling

wysig

Vroeg in 2023 het die African National Congress (ANC) en Economic Freedom Fighters (EFF) 'n koalisie in Johannesburg en Ekurhuleni gevorm waar die twee partye LMRs (lid van die munisipale raad) posisies beklee terwyl hulle 'n burgemeester van 'n minderheidsparty verkies.[9] In April 2023 het die leier van die Demokratiese Alliansie (DA) John Steenhuisen, met die oog op die vooruitsigte van 'n ANC/EFF nasionale koalisie, 'n beroep gedoen dat "eensdenkende" partye saamstaan om 'n "doemdag-koalisie" te voorkom.[10]

Op 17 Julie 2023 is die voorverkiesingsooreenkoms genaamd die Veelpartyhandves onderteken tussen die Demokratiese Alliansie (DA), Inkatha-Vryheidsparty (IVP), Vryheidsfront Plus (VF Plus), ActionSA, Independent South African National Civic Organisation (ISANCO), United Independent Movement (UIM), en Spectrum National Party (SNP). Die handvesgroep het 108 uit die 400-setel Nasionale Vergadering gehou.

Op 7 Oktober 2023 het die African Christian Democratic Party (ACDP) aangekondig dat hulle by die handves sal aansluit en die handves se sitplektelling van 108 tot 112 in die Nasionale Vergadering met 400 setels sal verhoog.[11][12]

Op 14 Desember 2023 het die Veelpartyhandves aangekondig dat twee nuwe partye by die groep aangesluit het: die Noordwes-gebaseerde United Christian Democratic Party (UCDP) en die Gauteng-gebaseerde Ekhethu People's Party.[13]

In Februarie 2024 het die Veelpartyhandves die aansoek van die Referendum Party om lidmaatskap van die hand gewys. Die party wat hulsef vir onafhanlikheid vir die Wes Kaap beywer is as “verdelend” beskryf deur die Veelpartyhandves-lede. Michael Beaumont, nasionale voorsitter van ActionSA, het gesê sy party sal eerder die handves verlaat as om met 'n verdelende beweging soos die Referendum Party geassosieer te word. Na aanleiding van die verwerping, het die Referendum Party 'n verklaring uitgereik waarin gesê word dat hy teleurgesteld is, maar nie verras is deur die afkeur nie, met partyleier Phil Craig wat gesê het ten spyte van die verwerping, sal hulle steeds saam met die Veelpartyhandves in die verkiesings stem.[14][15]

The Unemployed National Party (UNP) het ook 'n lid van die Veelpartyhandves geword.[16]

In Maart 2024 het drie lede van die Veelpartyhandves (die Spectrum National Party, Ekhethu People's Party en die Unemployed National Party) aangekondig dat hulle nie daarin kon slaag om vir die nasionale verkiesing te registreer nie. Hulle het ‘n beroep op hulle ondersteuners gedoen om vir enige party in die Veelpartyhandves te stem. Die United Christian Democratic Party het ook aangedui dat hulle nie nasionaal gaan deelneem nie, maar net op provinsiale vlak in die NoordWes, Noord Kaap en die Vrystaat.[17]

2024 verkiesings

wysig

Tydens die 2024-verkiesing het die partye in die handves gesamentlik 119 van die 400 setels in die Nasionale Vergadering gewen, wat die aantal setels met 7 verhoog het. Die Demokratiese Alliansie (DA) en Inkatha Vryheidsparty (IVP) het elk 3 setels bygekry terwyl die Vryheidsfront Plus (VF Plus) en African Christian Democratic Party (ACDP) onderskeidelik 4 en 1 setels verloor het. Die nuutgestigte ActionSA het onder die verwagtinge gevaar aangesien die party net 1,2% van die stemme gekry het, wat neergekom het op 6 setels.[18]

Op 6 Junie 2024 het ActionSA aangekondig dat hulle die Veelpartyhandves sal verlaat, aangesien die party glo die handves het die ooreenkoms verbreek deur te oorweeg om 'n koalisie met die ANC te vorm.[19] Hierdie besluit het die handves se seteltelling van 119 tot 113 in die Nasionale Vergadering verminder.[20]

Prioriteite en beginsels

wysig

By die gesamentlike persverklaring deur die ses stigterspartye is die koalisieregering se prioriteite soos volg uiteengesit:[21][22][23]

  • Groei die ekonomie
  • Skep werk
  • Energie sekuriteit
  • Bekamping van misdaad
  • Bekamping van korrupsie en dwelms
  • Gehalte-onderrig vir almal
  • Hoë kwaliteit infrastruktuur
  • Kwaliteit gesondheidsorg vir almal
  • Verligting van Suid-Afrikaanse huishoudings wat in armoede leef

Die koalisie se ooreengekome beginsels, genaamd "gedeelde regeringsbeginsels", is:[21][22][23]

  • Die Suid-Afrikaanse grondwet, die oppergesag van die reg, en gelykheid voor die reg
  • Desentralisering van die mag van die regering
  • 'n Deursigtige regering
  • Nul verdraagsaamheid teenoor korrupsie
  • Doeltreffende besteding van openbare geld deur die regering
  • 'n Oopmarkekonomie
  • Bewysgebaseerde beleide
  • Bevordering van nierassigheid en eenheid in die land se diversiteit

Verwysings

wysig
  1. ↑ "Multi-Party National Convention makes solid progress towards a pre-election agreement". Democratic Alliance (in Engels). Besoek op 18 Augustus 2023.
  2. ↑ Madia, Tshidi. "Analyst doubts Multi-Party Charter for SA can secure more than 50% of vote". ewn.co.za (in Engels). Besoek op 18 Augustus 2023.
  3. ↑ "WRAP | 'We will retain our individual identities within the Charter' - opposition parties". News24 (in Engels (VSA)). Besoek op 18 Augustus 2023.
  4. ↑ Madia, Tshidi. "Multi-Party Charter for SA formally enters pre-elections coalition agreement". ewn.co.za (in Engels). Besoek op 18 Augustus 2023.
  5. ↑ Masuabi, Queenin (17 Augustus 2023). "Multi-Party Charter for South Africa agrees on key power-sharing principles". Daily Maverick (in Engels). Besoek op 18 Augustus 2023.
  6. ↑ "Multi-Party Charter ready for takeoff, but Codesa III it is not". The Mail & Guardian (in Engels). 17 Augustus 2023. Besoek op 18 Augustus 2023.
  7. ↑ "Multiparty Charter agrees to form coalition ahead of 2024 polls". Jacaranda FM. Besoek op 18 Augustus 2023.
  8. ↑ "Multi-Party Charter is about politicians putting citizens first: Mashaba". SABC News (in Engels (VSA)). 17 Augustus 2023. Besoek op 18 Augustus 2023.
  9. ↑ "ANC and EFF partnership 'negotiating in good faith' to govern Gauteng metros". 702 (in Engels). Besoek op 1 Augustus 2023.
  10. ↑ "DA to fight ANC-EFF 'doomsday coalition'". BusinessLIVE (in Engels). Besoek op 1 Augustus 2023.
  11. ↑ "Multi-Party Charter For South Africa Welcomes Announcement by ACDP and Promises More". X (formerly Twitter) (in Engels). Besoek op 8 Oktober 2023.
  12. ↑ Jeffrey, Lauren (7 Oktober 2023). "Multi-Party Charter For South Africa Welcomes Announcement by ACDP and Promises More". ActionSA (in Engels). Besoek op 8 Oktober 2023.
  13. ↑ "Two more parties join Multi-Party Charter". BusinessLIVE (in Engels). Besoek op 19 Desember 2023.
  14. ↑ Siyabonga Sithole,18 Februarie 2024. Multi- Party Charter snubs Referendum party, The Star, https://www.msn.com/en-za/news/other/multi-party-charter-snubs-referendum-party/ar-BB1isDb4 , Besoek 28 Februarie 2024.
  15. ↑ Thabiso Goba, 16 Februarie 2024, Multi-Party Charter snubs Referendum Party as 'devisive', Eyyewitness News, https://www.ewn.co.za/2024/02/16/multi-party-charter-snubs-referendum-party-as-divisive , Besoek 28 Februarie 2024.
  16. ↑ Mbolekwa, Sisanda. "ActionSA rejects Referendum Party's bid to join Multi-Party Charter". TimesLIVE (in Engels). Besoek op 15 Maart 2024.
  17. ↑ Raymond Willemse, 18 Maart 2024, Beeld, 3 partye ondersteun steeds handves. Besoek 18 Maart 2024.
  18. ↑ Makwea, Reitumetse (31 Mei 2024). "Action SA's Herman Mashaba blames MKP for poor perfomance". MSN.{{cite web}}: AS1-onderhoud: url-status (link)
  19. ↑ Beaumont, Michael (6 Junie 2024). "Post-Senate Briefing and the Way Forward for ActionSA". ActionSA. Besoek op 6 Junie 2024. ActionSA se Senaat het beraadslaag oor ons verhouding met ander politieke partye vorentoe. Hierdie proses het besluit dat ActionSA die Veelpartyhandves sal verlaat weens die ernstige oortreding deur daardie partye wat in die openbaar onderteken en veldtog gevoer het kragtens 'n ooreenkoms wat uitdruklik werkverhoudinge met die ANC uitgesluit het.{{cite web}}: AS1-onderhoud: url-status (link)
  20. ↑ "ActionSA resigns from the Multi-Party Charter". SABC News (in Engels). 6 Junie 2024.{{cite news}}: AS1-onderhoud: url-status (link)
  21. ↑ 21,0 21,1 "Multi-Party National Convention makes solid progress towards a pre-election agreement" (PDF). press-admin.voteda.org. 16 Augustus 2023. Besoek op 9 Oktober 2023.
  22. ↑ 22,0 22,1 "Multi-Party National Convention makes solid progress towards a pre-election agreement". Democratic Alliance (in Engels). Besoek op 9 Oktober 2023.
  23. ↑ 23,0 23,1 Johannes (18 Augustus 2023). "A Multi-party Charter for South Africa". ActionSA (in Engels). Besoek op 9 Oktober 2023.
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Veelpartyhandves&oldid=2712011"