WV23, ook bekend as KV23, is die grafkelder van farao Ai in die westelike deel van die Vallei van die Konings by Thebe, naby die moderne stad Luxor in Egipte. Hy was van die 18de Dinastie. Die grafkelder is in 1816 deur Giovanni Battista Belzoni ontdek.

WV23
Grafkelder van Ai
Die gerestoureerde sarkofaag met sy deksel in die grafkamer.
Die gerestoureerde sarkofaag met sy deksel in die grafkamer.
Ligging Vallei van die Konings
Land Vlag van Egipte Egipte
Ontdek 1816
Uitgrawings deur Giovanni Battista Belzoni (1816)
Otto Schaden (1972)
Versiering Vier seuns van Horus;
Ai aan die jag
← Vorige
WV22
Volgende →
WV24

Die struktuur van die grafkelder stem baie ooreen met dié van Achenaten; dit het 'n steil aflopende gang wat lei na 'n putkamer sonder 'n skag. Dit lei na die grafkamer, wat nou die gerestoureerde sarkofaag bevat wat in antieke tye stukkend geslaan is. Die graf is toe ook geskend, met baie gevalle waar Ai se gesig of naam uitgewis is van muurskilderings. Die inhoud en kleur is soortgelyk aan dié van die grafkamer van Toetankamen (KV62).

Ontdekking en menings

wysig

WV23 is in 1816 per ongeluk deur Giovanni Battista Belzoni ontdek.[1] Nadat hy WV22, die graf van Amenhotep III, besoek het, het hy verder die vallei in geloop "om die verskeie plekke te ondersoek van waar water ná die reën van die woestyn na die valleie afloop".[1] Toe hy op 'n afgesonderde hoop klippe afkom, het hy sy kierie daain gesteek om te sien hoe diep dit is. Toe hy uitvind daar is 'n oop ruimte onder die klippe, het hy die volgende dag met werkers teruggekeer.

 
Die pad na die ingang van WV23.
 
'n Deel van die muurversiering.

Die grafkelder was net onder die oppervlak, en binne twee uur was die ingang oop. Hy het nie gedink dit was 'n groot vonds nie, maar kon agterkom dit was die graf van iemand belangriks.

Die graf is besoek deur John Gardiner Wilkinson, wat in 1835 in 'n publikasie sê dit "bevat 'n gebreekte sarkofaag en 'n paar swak fresko's".[2]

Karl Richard Lepsius het dit in 1845 besoek en opgelet Ai se naam is oral verwyder, buiten 'n paar keer teen die mure en op die sarkofaag.[3]

Uitleg en versierings

wysig

Die grafkelder bestaan uit 'n ingangstrap, twee aflopende gange en drie kamers.[1] Die kelder se gange is breër as dié van die vroeëre WV22.

Net die grafkamer was versier, soos die gebruik in dié tyd was.[4] Die versieringskema is dieselfde as dié in die grafkelder van Toetankamen; verskeie tonele is identies en dit is waarskynlik deur dieselfde kunstenaars gedoen.

Die figure van die vier seuns van Horus verskyn vir die eerste keer in 'n grafkelder. Teen die westemure is jagtonele van Ai en sy vrou, Tei.[5] Alle beelde van Ai en die cartouches van beide Ai en Tei is beskadig.[4]

Uitgrawings en inhoud

wysig
 
Die plan van WV23.

Die grafkelder is in 1972 ten volle uitgegrawe en skoongemaak deur 'n span van die Universiteit van Minnesota.

Vondste in die eerste gang was 'n mengsel van oud en modern. Die antieke artfefakte het ingesluit 'n stuk van 'n klein heiligdom of boks, 'n klein houtplank en stukke goudfoelie. In die tweede gang is die houthand van 'n beeldjie gevind. In die putkamer is 'n halwe menslike bekken gevind, deel van 'n beeldjie, 'n houtbeen van nog 'n beeld en potskerwe.[4]

In die grafkamer is baie fragmente van die sarkofaag ontdek, maar die deksel is apart en ongeskonde gevind. Die sarkofaag was van rooi graniet. Nog vondste sluit in 'n stuk van 'n kis, die hand van 'n beeldjie en menslike oorblyfsels.

In die laaste kamer is nog fragmente van 'n sarkofaag en menslike bene ontdek.

Ai se begrafnisgoedere is waarskynlik tydens die bewind van Horemheb geskend. In dié tyd is die sarkofaag stukkend geslaan, die name van Ai en Tei verwyder en alles wat waardevol is, geroof.[4] Die inhoud van KV58 kom waarskynlik uit WV23, want Ai se naam kom meer dikwels voor as Toetankamen s'n. Óf rowers het dit daarheen geskuif óf dit is met opset verwyder. Reeves en Wilkinson beskou dit as 'n bewys dat Ai se liggaam in KV57, die grafkelder van Horemheb weggesteek is.[5] Volgens Schaden kan Ai se liggaam die een met geel bene wees wat saam met latere mummies in WV25 herbegrawe is.[4]

Verwysings

wysig
  1. 1,0 1,1 1,2 Belzoni, Giovanni Battista; Belzoni, Mrs (Sarah) (1820). Narrative of the Operations and Recent Discoveries Within the Pyramids, Temples, Tombs, and Excavations, in Egypt and Nubia; and of a Journey to the Coast of the Red Sea, in Search of the Ancient Berenice, and of Another to the Oasis of Jupiter Ammon. Londen: J. Murray. pp. 123–124. Besoek op 24 Junie 2021.
  2. Wilkinson, John Gardner (1835). Topography of Thebes, and general view of Egypt (in Engels). Londen: J. Murray. p. 123. Besoek op 18 Julie 2021.
  3. Lepsius, Richard (1853). Letters from Egypt, Ethiopia, and the peninsula of Sinai. Vertaal deur Horner, Joanna B.; Horner, Leonora. Londen: H.G. Bohn. p. 262. Besoek op 21 Julie 2021.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Schaden, Otto J. (1984). "Clearance of the Tomb of King Ay (WV-23)". Journal of the American Research Center in Egypt. 21: 39–64. doi:10.2307/40000956. ISSN 0065-9991. JSTOR 40000956. Besoek op 24 Junie 2021.
  5. 5,0 5,1 Reeves, Nicholas; Wilkinson, Richard H. (2010). The Complete Valley of the Kings: Tombs and Treasures of Egypt's Greatest Pharaohs (Paperback reprint uitg.). Londen: Thames & Hudson Ltd. pp. 128–129. ISBN 978-0-500-28403-2.

Skakels

wysig