Wiener Ringstraße

Die Wiener Ringstraße is 'n elegante kringlaan wat oor 'n lengte van 5,3 km langs die buitekant van die Oostenrykse hoofstad Wene se historiese middestad en sentrale distrik (Innere Stadt) loop. Dit het teen die middel van die 19de eeu ontstaan toe die Weense stadsmure afgebreek is om plek te maak vir nuwe bouprojekte en is op 1 Mei 1865 deur keiser Frans Josef plegtig ingewy.[1] In die volgende dekades het 'n aantal statige geboue in die neo-Gotiese, neo-Renaissance-, neo-klassieke en neo-Barokstyl ontstaan wat van die laan tans een van die vernaamste besienswaardighede van Wene maak.

Weense Staatsopera (neo-Renaissance)
Natuurhistoriese Museum (neo-Renaissance)
Burgtheater (neo-Barok)
Weense Stadhuis (neo-Gotiek)

Na die eklektiese en historiserende argitektoniese stylpluralisme van die Ringstraße, wat boustyle van vroeëre tydperke hervat en deur Unesco as deel van Wene se wêrelderfenis gelys is, word dikwels verwys as Ringstraßenstil.[2][3]

Geskiedenis wysig

 
Stadsplan van Wene (of Wien in Duits) in 1858, wat die konteks toon voor die bou van die ringboulevard en ligging van voormalige stadsmure en glasis rondom die middestad

Hierdie groot boulevard is gebou om die stadsmure te vervang, wat gedurende die 13de eeu gebou is en gefinansier is deur die losprys wat verkry is uit die vrylating van Richard die Leeu Hart, Richard I van Engeland, en versterk as gevolg van die Eerste Turkse beleg in 1529 en die Dertigjarige Oorlog in 1618.[4] Die mure is omring deur 'n glasis van ongeveer 500m breed, waar geboue en plantegroei om militêre verdedigingsredes verbied is. Maar teen die laat 18de eeu het hierdie vestings verouderd geraak. Onder keiser Josef II is strate en wandelpaaie in die glacis gebou, verlig deur lanterns en omring deur bome.[5] Vakmanne het opelug werkswinkels gebou, en stalletjies is opgerig. Maar die Revolusie van 1848 was nodig om 'n meer betekenisvolle verandering teweeg te bring.

In 1850 is die voorstede of Vorstädte (vandag die Distrikte II tot IX) by die munisipaliteit ingelyf, wat die stadsmure 'n belemmering vir verkeer gemaak het. In 1857 het keiser Frans Josef I van Oostenryk die dekreet uitgevaardig "Ek het besluit om te beveel" wat die sloping van die stadsmure beveel het. In sy dekreet het hy die presiese grootte van die boulevard uiteengesit, asook die geografiese posisies en funksies van die nuwe geboue. Die Ringstraße en die beplande geboue was bedoel om 'n vertoonvenster vir die grootsheid en glorie van die Habsburgse Ryk te wees. Op praktiese vlak het Napoleon III van Frankryk van Frankryk se boulevard-konstruksie in Parys reeds gedemonstreer hoe die vergroting en verbreding van die grootte van strate effektief die oprigting van revolusionêre versperrings bemoeilik en dus 'n makliker teiken vir artillerie.

Aangesien die Ringstraße nog altyd hoofsaaklik vir vertoon bedoel was, is 'n parallelle Lastenstraße (vragpad) aan die buitekant van die voormalige glasis gebou. Hierdie straat staan algemeen bekend as 2-er Linie, vernoem na die nommer "2" in die identifiseerders van die verskillende tremlyne wat dit gebruik het. Dit is steeds 'n belangrike verkeersdeurpad.

Na 'n paar dispute oor bevoegdheid tussen die regering en die munisipaliteit is 'n "Stadsuitbreidingsfonds" geskep, wat deur die regering geadministreer is. Slegs die stadsaal is deur die stad beplan.

Gedurende die daaropvolgende jare is 'n groot aantal weelderige openbare en private geboue opgerig. Beide die adelstand en die plutokrasie het hulle gehaas om spoghuise en paleise langs die boulevard te bou. Een van die eerste geboue was die Heinrichshof, in besit van die bierbrouer Heinrich Drasche, wat tot 1945 oorkant die Imperial and Royal Court Opera House of operahuis geleë was.

Een van die vroegste kunshistorici wat die Ringstraße bestudeer het, is Renate Wagner-Rieger, 'n professor en alumnus aan die Universiteit van Wene.

Bekende bewonderaars wysig

  • Sigmund Freud was bekend daarvoor dat hy 'n daaglikse ontspanningstap om die Ring onderneem het.
  • Adolf Hitler was veronderstel om 'n groot bewonderaar van die argitektuur van hierdie gebied te wees en dit het Nazi-argitektuur beïnvloed.[6]

Geboue wysig

Baie van die geboue langs die Ringstraße dateer uit die tyd voor 1870. Die volgende is van die meer noemenswaardige geboue:

  • Weense Staatsopera (voorheen K.u.K. Hofoper) in neo-romantiese styl deur August Sicard von Sicardsburg en Eduard van der Nüll
  • Akademie vir Beeldende Kunste Wene
  • Paleis van Justisie
  • Oostenrykse parlementsgebou, in neo-solderstyl ('n verwysing na die demokrasie van antieke Athene) deur Theophil Freiherr von Hansen,
  • Rathaus (Stadsaal) in Vlaamse gotiesestyl deur Friedrich Schmidt,
  • Burgtheater (voorheen K.u.K. Hofburgtheater) by Karl Freiherr von Hasenauer,
  • Universiteit van Wene, in neo-renaissance-styl ('n verwysing na die begin van die universiteitstelsel in Noord-Italië),
  • Votivkirche, in neo-gotiese styl ('n verwysing na die gotiese katedrale van Frankryk) deur Heinrich Freiherr von Ferstel
  • Wiener Börse (Wene Aandelebeurs)
  • Urania sterrewag
  • Österreichische Postsparkasse (Posspaarbank), in Jugendstil by Otto Wagner
  • Museum für Angewandte Kunst (Museum van Toegepaste Kunste) in neo-renaissance-styl deur Heinrich Freiherr von Ferstel
  • Hotel Imperial (voorheen Palais Württemberg)
  • Palais Schey von Koromla
  • Palais Ephrussi

Die enigste heilige gebou op die boulevard is die Votivkirche, wat in toewyding gebou is nadat keiser Franz Joseph 'n sluipmoordpoging in 1853 oorleef het.

Die Winterpaleis of Hofburg is uitgebrei deur 'n anneks, die Neue Hofburg (Nuwe Hofburg), wat vandag die Museum van Volkekunde en die Oostenrykse Nasionale Biblioteek huisves. Aan die ander kant van die boulevard is daar die Kunsthistorisches Museum (Museum vir Kunsgeskiedenis) en die Naturhistorisches Museum (Museum van Natuurgeskiedenis), wat vir die keiserlike versamelings gebou is. Oorspronklik moes daar 'n parallelle vleuel oorkant die Neue Hofburg gewees het, wat oorkant die Ringstrasse van die Natuurhistoriese Museum geleë sou gewees het. Saam met die Heldenplatz en die Maria-Theresien-Platz sou hierdie plan die Imperiale Forum/Kaiserforum gevorm het. Dié plan is egter weens ’n gebrek aan fondse van die hand gewys.

Verwysings wysig

  1. www.wien.info: The origin of the Ringstrasse[dooie skakel]
  2. The World of the Habsburgs: Historicism – the architectural style of the Ringstrasse
  3. UNESCO World Heritage Centre: Historic Centre of Vienna
  4. Bousfield, Jonathan; Humphreys, Rob (2001). The Rough Guide to Austria (in Engels). Rough Guides. ISBN 978-1-85828-709-6.
  5. "From fortification to promenade". The World of the Habsburgs. Besoek op 6 Mei 2014.
  6. "Hitler's Vienna". 30 Maart 2011.

Eksterne skakels wysig

Media

Koördinate: 48°12′17″N 16°21′46″O / 48.20472°N 16.36278°O / 48.20472; 16.36278