Wikipedia:Voorbladartikel week 31 2017
Nieu-Seeland (Engels: New Zealand [njuːˈziːlənd] , Māori: Aotearoa [aɔˈtɛaɾɔa]) is 'n eilandnasie in die suidwestelike Stille Oseaangebied. Geografies bestaan die land, wat in 1840 tot Britse kolonie verklaar is en in 1907 'n dominium binne die Britse Gemenebes van Nasies geword het, uit twee hoofeilande en 'n aantal kleiner eilande. Nieu-Seeland is 'n grondwetlike monargie met koningin Elizabeth II as staatshoof (verteenwoordig deur die goewerneur-generaal, dame Patsy Reddy) en 'n eenkamerparlement met 121 afgevaardigdes.
'n Algemene Māorinaam vir Nieu-Seeland is Aotearoa, meestal vertaal as Land van die Lang Wit Wolk. Nieu-Seeland staan bekend vir sy isolasie: die land word deur die Tasmansee, wat ongeveer 2 000 kilometer wyd is, van sy noordwestelike buurland Australië geskei. Die naaste buurlande is Nieu-Kaledonië, Fidji en Tonga in die noorde en Antarktika in die suide. Weens sy afgeleë ligging was Nieu-Seeland – behalwe vir Antarktika – die laaste groot landmassa waar mense hulle gevestig het.
Nieu-Seeland kan nóg in geografiese nóg in kulturele opsig by 'n bepaalde vasteland gereken word: die land lê gedeeltelik op die Australiese asook die Pasifiese Plaat en toon sowel ooreenkomste met die hoofsaaklik Europese kultuur van Australië as die Polinesiese gedeelte van Oseanië. Die eilandnasie vorm die westelike punt van die Polinesiese Driehoek.
Nieu-Seeland verskil van ander nywerheidslande deur sy ongewone ekonomiese struktuur – die belangrikste sektore is land- en bosbou, voedselverwerking en toerisme. Dikwels word na Nieu-Seeland as 'n "groen eiland" verwys, veral vanweë sy lae bevolkingsdigtheid, sy ongeskonde natuur asook sy veelsydige en – danksy die geïsoleerde ligging – unieke flora en fauna.
Van Nieu-Seeland se byna vyf miljoen inwoners woon rofweg 3,5 miljoen op die Noordeiland en een miljoen op die Suideiland. Hierdie eilande is onder die grootstes in die wêreld en die gekombineerde landarea is vergelykbaar met dié van die Britse Eilande en meer as twee keer so groot soos die Wes-Kaap. Tesame met Aotearoa, was 'n ander Māorinaam vir Nieu-Seeland Niu Tireni, 'n transliterasie van die Engelse naam.
Ander eilande het veel kleiner bevolkings en dek baie minder landarea. Die belangrikste van hierdie eilande is:
- Stewart-eiland (suid van die Suideiland), die derde grootste eiland volgens landarea met 'n bevolking van sowat 400.
- Waiheke-eiland, 'n eiland in Auckland se Haurakibaai, en met 'n bevolking van sowat 7 000 (veel meer in die somer), die derde digste bewoonde eiland in Nieu-Seeland.
- Groot Barrière-eiland, oos van die Haurakibaai.
- Chatham-eilande, 'n afgeleë groep eilande met 'n bevolking van sowat 750.
Veral sedert die 1990's het 'n groot aantal Suid-Afrikaanse immigrante hulle in Nieu-Seeland gevestig. Tans is meer as 40 000 Nieu-Seelanders in Suid-Afrika gebore, maar ook sowat 18 000 Amerikaners het 'n nuwe tuiste in die Pasifiese eilandnasie gevind.