Wikipedia:Voorbladartikel week 38 2021
Breyten Breytenbach (gebore op 16 September 1939 in Bonnievale) is 'n Suid-Afrikaanse skrywer en kunstenaar met Franse burgerskap. Breytenbach lewer 'n beduidende bydrae tot die Afrikaanse letterkunde met sy digkuns. Hy is ook bekend as die mees prominente gevangenis-skrywer van Suid-Afrika, nadat hy 9 jaar tronkstraf onder die apartheidsregering moes uitdien.
Breyten matrikuleer in 1957 as hoofseun aan die Hugenote Hoërskool op die dorp Wellington. In die jare 1958 en 1959 studeer hy aan die Universiteit van Kaapstad vir ’n B.A.-graad. In die Departement van Afrikaans en Nederlands staan hy onder die opleiding van Boerneef, J. du P. (Canis) Scholtz en D.J. Opperman. In dieselfde tyd studeer hy ook kuns aan die Michaelis Kunsskool van die Universiteit van Kaapstad onder leiding van Lippy Lipschitz. Per geleentheid raak hy betrokke by studente-aktivisme en hy is een van die studente wat betoog teen aparte universiteite vir verskillende rasse.
Hy publiseer onder sy eie naam, sowel as B.B. Lasarus, Jan Blom en Jan Afrika. Dit is ook regdeur sy oeuvre ’n gegewe dat sy identiteit verander en hy verwys deurlopend na homself in sy gedigte, asof hy ’n aparte figuur is. Eindelik word sy identiteit geskep in sy gedigte en dit is dus nie verbasend dat sy identiteit verander as dit deurgaans herskep moet word nie. Die ek of self is nie ’n vaste punt nie, maar eerder ’n masker (saamgestel uit herinnering en verbeelding), wat die naamwisseling verklaar en ook die terugkerende spieëlmotief as een van die sentrale maskers van die self.
Benewens die vele pryse wat sy individuele boeke verower, word Breytenbach se werk en persoon by herhaling bekroon en word hy op velerlei maniere vereer. In 1972 word hy verkies tot lid van die Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. Tydens sy verhoor in 1975 ontvang Breyten ’n kunsprys ter waarde van R1 000 van die Stadsraad van Vitry in Frankryk. Hy verower die Prix de Septs in 1977 vir sy literêre werk, ’n prys wat deur sewe internasionale uitgewerye ingestel is en waarvan hy die eerste ontvanger is. Breyten ontvang hierdie pryse in erkenning vir die werk wat hy onder moeilike omstandighede gedoen het.