Willie Burger

Suid-Afrikaanse skrywer

Willie Burger is 'n Suid-Afrikaanse akademikus, resensent en skrywer. Burger se navorsing is gesentreer rondom, onder meer, narratiewe singewing, die estetiese effek, moderniteit in Afrikaanse fiksie, wêreldliteratuur en vergelykende letterkunde.[1][2] Tans is hy verbonde aan die Universiteit van Pretoria, in Suid-Afrika. Hier is hy sedert 2010 hoof van die Departement Afrikaans. 

Willie Burger
Willie Burger
Gebore
Willie Burger
NasionaliteitSuid-Afrika
BeroepAkademikus; resensent; skrywer

Biografie

wysig

Burger behaal ’n MA-graad in Afrikaanse Letterkunde in 1991 aan die destydse Potchefstroomse Universiteit (toe bekend as PU vir CHO en nou bekend as NWU, Noordwes-Universiteit). Daarnaas voltooi hy 'n doktoraat in Afrikaanse Letterkunde in 1996 ook aan PU vir CHO. In 2004, behaal Burger 'n volgende meestersgraad, in Sielkunde, aan die Universiteit van Johannesburg.

In 1991 sluit Burger by die Universiteit van Zululand aan waar hy doseer tot 1997. Vanaf 1998 is hy by verbonde aan die Universiteit van Johannesburg. Hier is hy ook vir sewe jaar departementshoof – vanaf 2003-2009. Burger is sedert 2010 by die Departement Afrikaans, aan die Universiteit van Pretoria, 'n dosent en die departementshoof.

Burger publiseer talle navorsingsartikels en hoofstukke in boeke, is redakteur van 'n aantal saamgestelde boeke en tydskrifte, resenseer boeke (onder meer in die tydskrif, Vrouekeur), skryf rubrieke en publiseer ook 'n boek wat in 2018 verskyn. Benewens sy navorsing, is Burger betrokke by 'n aantal literêre verenigings en het ook al verskeie kere opgetree as gasdosent by ‘n aantal plaaslike en internasionale universiteite.[1][2]

wysig

In die jare tagtig en negentig, het 'n opleiding in die literatuur hoofsaaklik 'n fokus op literêre teorie gehad. Dit is veral omdat die Talige wending sowel as die Kulturele wending in dié jare hoogty gevier het. Burger beskryf hoe sy eie navorsing aanvanklik die denkstroom van die jare tagtig en negentig gevolg het totdat hy die verband tussen stiplees van 'n teks en die plaas van 'n teks teen die breër kulturele agtergrond begin ondersoek het. Sodoende het hy 'n middeweg probeer vind tussen die behoud van die individuele werk en die plaas daarvan teen 'n breër agtergrond.[3]

Die aanloop van hierdie navorsing, begin met 'n ondersoek na die veranderinge wat die Afrikaanse roman ondergaan in terme van representasie en betekenis gebruike. Dit sluit aan by die eeue oue mimetiese probleem. Een van die belangrikste verskuiwings in die persepsie van realiteit en bewussyn in die afgelope twee dekades, was 'n wegbreek van post-modernisme en die soeke na 'n nuwe manier om representasie uit te beeld. Terwyl die post-moderniste en post-strukturaliste glo dat betekenis gegee word deur middel van representasies aan dinge daarbuite, in die wêreld, bestudeer Burger die probleme van so 'n uitgangspunt in sy navorsing. Hy belig die probleme telkens vanuit ander oogpunte.

In twee artikels oor die werke Die swye van Mario Salviati (2000), deur Etienne van Heerden, en Boek (1987), deur Breyten Breytenbach, doen Burger ondersoek na die rol van kuns as 'n manier om bewussyn, ook in terme van die verlede en geskiedenis, te ondersoek.[4][5] Die artikel rakende Boek ('n werk wat Breytenbach geskryf het terwyl hy in die tronk opgesluit was), is een van die eerste pogings om Breytenbach se ars poetica neer te lê. Beide hierdie artikels van Burger het bygedra tot die soeke vir oplossings van representasie wat wegbreek van post-modernisme.

Dit is egter die artikel "Eendag was daar... (of was daar nie?) Stories: onthulling, verdoesling en moontlikheid?" wat in 2002 gepubliseer is, wat rigtinggewend vir Burger se huidige navorsing is. Hierin ondersoek hy André P. Brink se Duiwelskloof (1998) en Marlene van Niekerk se Triomf (1994) en die maniere waarop verskillende idees rakende narratiewe in die twee werke aangepak word. In sy navorsing oor Marlene van Niekerk se romans, Triomf (1994) en Agaat (2004), ondersoek Burger ook hoe die spanning tussen die estetiese en die werklikheid 'n ander moontlikheid vir die verstaan van representasie bied.[6][7] Burger wys byvoorbeeld hoe Triomf die metafoor van muurpapier gebruik om te wys dat taal, narratiewe, ideologieë, geloof, en so meer, leuens is omdat dit tot veralgemenings lei waarin mense glo. In die roman is dit die karakter, Treppie, wat die aandag rig op sekere veralgemenings wat mense se blik op die wêreld beïnvloed en Burger wys daarop hoe Treppie daaraan herinner dat die muurpapier gedurig afgetrek moet word.[8]

Talle tekste in die Afrikaanse letterkunde handel ook oor 'n verteenwoordiging van die verlede, maar veral by Karel Schoeman is die verlede 'n groot fokuspunt. Burger kyk in 'n aantal artikels na hoe Schoeman met die verlede omgaan en in die artikels wys hy hoe belangrik die gebruik van metaforiek en narratief is om die verlede te verstaan.[9][10][11][12][13][14][15]

Burger gebruik Bidsprinkaan (2005), van André P. Brink, om die problematiek rondom 'n aanvaarding dat alle narratiewe gelyk is, en dat die konsep rondom waarheid nie kan bestaan nie (soos wat die post-moderniste vertel), na te vors. In 'n artikel oor Bidsprinkaan ondersoek Burger die poging wat die roman aanwend om verby taal te reik en sodoende problematiese aspekte wat met die Talige wending aangebring is, te omseil.[16][17]

Burger se analise van Abraham H. de Vries se kortverhale in Tot verhaal kom (2003), het 'n interessante oplewering oor die verhouding tussen narratief en bewussyn, sowel as narratief en herinnering, gemaak. In die artikel wys Burger hoe daar by De Vries se kortverhale nie 'n geredelike aanvaarding van narratiewe is wat as oplossing dien vir die mens se gebrek aan begrip nie. Terwyl die afsluiting van 'n verhaal 'n sekere geborgenheid inhou, is dit asof die verhale wys dat afsluiting steeds nie genoegsaam is nie. Sodra een verhaal afgesluit word, is 'n ander nodig om dit wat ontglip, emosies en ervarings wat nie beskryf kan word nie, te probeer vasvang. Terwyl mens graag 'n geborgenheid wil vind in die samehang, is mens meestal onbewus daarvan dat iets uitgesluit word. Burger wys hoe vertellings in hierdie bundel 'n manier word om die voorlopigheid van die weergawe te behou en reeds in die verhaal na die onbekende, die uitgeslote "iets", te suggereer.[18] Uiteindelik wys Burger in die artikel ook belangrike insigte rondom identiteit uit.

In Ingrid Winterbach se Die boek van toeval en verlaat (2006), word idees rondom narratiewe kohesie ook aangeraak en Burger doen verdere ondersoek na die implikasies van plot vir bewussyn, geheue, die geskiedenis en vergetelheid. Burger wys hoe die roman se plot nie toelaat vir 'n afgeronde geheel nie. Gevolglik moet die leser deurentyd 'n aantal betekenis moontlikhede oorweeg, want afsluiting is nie moontlik nie. Die roman wys hoe een verstaan van die lewe, van persoonlike identiteit, nie moontlik is nie en daarom vertel mense stories - al bestaan die moontlikheid dat daar nooit 'n afgeronde einde gevind kan word nie.[19]

Die navorsing rondom narratiwiteit en singewing, lei in 2018 tot die publisering van Burger se boek, Die wêreld van die storie. Daarin ondersoek hy hoe 'n storiewêreld in 'n leser se verbeelding tot stand kom. In die leesproses kom 'n storiewêreld tot stand by 'n leser deur woorde te lees wat op 'n papier staan. Deur te fokus op die wêrelde van stories, kan 'n teks binne 'n spesifieke konteks gelees word sonder om die spesifiekheid van elke teks te verwaarloos of om die betowering van storiewêrelde te verloor.[3]

Benewens sy akademiese navorsing, is Burger sedert 2010 die boekeredakteur van die weeklikse tydskrif, Vrouekeur. Burger resenseer hierin talle boeke en publiseer ook 'n aantal korter essays oor aspekte van die letterkunde en literêre teorie. Sodoende poog hy om met hierdie publikasies literêre navorsing buite die grense van die akademie te versprei. 

Kreatiewe skryfwerk

wysig

Pa se stem (2003) en Pa se stem, volume 2 (2005) is bundels wat saamgestel is uit 'n keur van maandelikse rubrieke wat Burger geskryf het vir die tydskrif, Baba en Kleuter, tussen 1999 en 2005. Burger skryf ook kortverhale en twee van sy verhale, “'n Eenvoudige gesprek” en “Pappa moet Liewe Jesus bel”, word opgeneem in die versamelbundel, Op hulle stukke (2005), onder redaksie van Jeanette Ferreira.[20]

Publikasies

wysig

Redakteur van boeke en tydskrifte

wysig
  • 2002: Sluiswagter by die dam van stemme. Die eerste omvattende boekpublikasie oor Karel Schoeman (redakteur saam met Helize van Vuuren).
  • 2006: Die oop gesprek. 'n Versameling gedenklesings oor N.P. van Wyk Louw.
  • 2009 : ʼn Spesiale uitgawe van Tydskrif vir Literatuurwetenskap gewy aan die werk van Marlene van Niekerk.
  • 2013: Contrary: Critical responses to the novels of André Brink (redakteur saam met Karina M. Szczurek).[1]

Boeke

wysig
  • 2018: Die wêreld van die storie. Pretoria: Van Schaik.

Lid van nasionale en internasionale verenigings

wysig
  • Afrikaanse Letterkunde Vereniging (ALV)
  • Suid-Afrikaanse Vereniging vir Algemene Literatuurteorie (SAVAL)
  • Internasionale Vereniging vir Literatuurteorie (International Comparative Literature Association, ICLA)
  • Poetics and Linguistics Association (PALA)[2]

Gasdosent by plaaslike en internasionale universiteite

wysig
  • 2001: Karel-universiteit, Praag, om 'n lesing te lewer oor fiksie en Afrikanernasionalisme.
  • 2002: Somerskool in Hasselt, België, om 'n reeks lesings te lewer oor Afrikaanse fiksie.
  • 2006: NWU om 'n lesing te lewer oor Paul Ricoeur.
  • 2007: NWU om by 'n werkswinkel te doseer oor Kreatiewe skryfkuns.
  • 2007: UNISA om 'n lesing te lewer oor die Afrikaanse skrywer, Elsa Joubert.
  • 2008: UNISA om 'n lesing te lewer oor Narratiwiteit.
  • 2010: Woordfees in Stellenbosch ter viering van André P. Brink se 75ste verjaarsdag.
  • 2012: Adam Mickiewitz Universiteit, Poland, oor Suid-Afrikaanse fiksie.
  • 2014: Universiteit van Regensburg, Duitsland, en die Vrije Universiteit, Amsterdam, oor Afrikaanse letterkunde 20 jaar ná demokrasie.
  • 2017: Universiteit van Stellenbosch om die DJ Opperman-gedenklesing te lewer.[2]

Verwysings

wysig
  1. 1,0 1,1 1,2 Willie Burger. Author at LitNet. Beskikbaar by: www.litnet.co.za/author/willie-burger/
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Personeelprofiele: Prof. Willie Burger. Afrikaans. Beskikbaar by: http://www.up.ac.za/en/afrikaans/article/37397/staff Geargiveer 29 Januarie 2018 op Wayback Machine
  3. 3,0 3,1 Burger, W. 2018. Die wêreld van die storie. Pretoria: Van Schaik.
  4. Burger, W. 2003. "Die ware historie": Die verband tussen kuns en die verlede na aanleiding van Die swye van Mario Salviati. Stilet XV:2. September: 68-83.
  5. Burger, W. 2005. Breyten Breytenbach se Boek. Die taal (poësie) as voelinstrument om bewussyn te verken. Literator 25(2) November: 1-21.
  6. Burger, W. 2006. Deur 'n spieël in 'n raaisel: Kennis van die self en die ander in Agaat van Marlene van Niekerk. Tydskrif vir Taalonderrig. 40(1) Junie. 178-194.
  7. Burger, W. 2009. "Om kommunikasie op gang te kry" – die rol van taal in kommunikasie in Marlene van Niekerk se Agaat. In Tydskrif vir Literatuurwetenskap.
  8. Burger, W. 2000. Also sprach Treppie: Taal en verhaal as muurpapier in Marlene van Niekerk se Triomf (of "it's all in the mind"). In Literator, 21(1):1-20.
  9. Burger, W. 2000. Karel Schoeman's voices from the past: Narrating the Anglo-Boer War. Current Writing 12(1). May: 1-16.
  10. Burger, W. 2001. The past is another country: Narrative, Identity and the Achievement of Moral Consciousness in Afrikaans Historiographical Fiction. Stilet XIII:2. July: 79-91.
  11. Burger, W. 2002. Eendag was daar… (of was daar nie?). Stories: Onthulling, verdoeseling of moontlikheid? Stilet XIV:1. April: 100-117.
  12. Burger, W. 2003. "Bolwerk teen tyd en vergetelheid": Karel Schoeman se "outobiografiese aantekeninge". Tydskrif vir Nederlands en Afrikaans. Desember: 159-175.
  13. Burger, W. 2010. Grafstene in Karel Schoeman se Hierdie lewe: vertellings wat die afwesige aandui. Stilet, 22(1).
  14. Burger, W. 2014. “Tog het iets het gebeur (…) iets wat die jare en die afstand en die aarselende, ontoereikende woorde oorlewe het". ‘n Beskouing van die konsep gebeure n.a.v. Karel Schoeman se Die uur van die engel. Tydskrif vir Nederlands en Afrikaans 21(1) pp. 9-31.
  15. Pakendorf, M., en Burger, W. 2003. "Terwyl ons volke mekaar nog verskeur het, het ons oor verslete skryfboeke gesit": Die motto in Afskeid en vertrek. Stilet XV:2. September: 172-187.
  16. Burger, W. 2007. "Dit is sterk doepa daai" maar is dit al wat ons het? In Journal of Literary Studies, 23(1):81-94.
  17. Burger, W., and Szczurek, K. M. 2013. Contrary: Critical Responses the Novels of André Brink. Pretoria: Protea.
  18. Burger, W. 2008. Verhaal as heimwee na die droom van geborgenheid. In Journal of Literary studies, 24(2):85-102.
  19. Burger, W. 2008. 'n Speurder wat verbloem eerder as onthul: Gedagtes oor plot na aanleiding van Ingrid Winterbach se Die boek van toeval en toeverlaat. Stilet, 20(1): 119-141.
  20. Ferreira, J. 2005. Op hulle stukke. Kaapstad: Human&Rousseau.