Yanis Varoufakis

Yanis Varoufakis (Grieks: Ιωάννης Βαρουφάκης) (gebore 24 Maart 1961 in Athene) is 'n Griekse ekonoom en politikus. Van 27 Januarie 2015 tot 6 Julie 2015 was hy Minister van Finansies in die Tsipras (I) kabinet.

Yanis Varoufakis in 2019.

Lewensloop

Varoufakis het sekondêre onderwys aan die Moraitis-skool in Athene ontvang. Sy ouers het hom in 1978 na Engeland gestuur om te studeer. Daar het hy aanvanklik ekonomie aan die Universiteit van Essex gestudeer. Varoufakis het gou gekies om wiskunde te studeer, omdat hy geglo het dat die studie van ekonomie soveel wiskunde bevat dat hierdie studie meer sin gemaak het. In 1981 behaal hy sy baccalaureusgraad in wiskundige ekonomie aan dié universiteit. Hy het daarna 'n MSc in wiskundige statistiek en 'n PhD in ekonomie aan die Universiteit van Birmingham verwerf. Vanaf 2000 werk hy as professor in politieke ekonomie aan die Universiteit van Athene.

Tussen 1982 en 1988 was Varoufakis agtereenvolgens 'n dosent aan die universiteite van Essex, East Anglia en Cambridge. Van 1988 tot 2000 het hy by die Universiteit van Sydney gewerk. Varoufakis se publikasies handel hoofsaaklik oor spelteorie en die wanbalans van skuld en surplusse binne die globale ekonomie. In sy boek The Global Minotaur beskryf hy hoe die wanbalans van hierdie skuld en surplusse van die verskillende lande die krisis in Amerika veroorsaak het, veroorsaak deur die ineenstorting van die beleggingsbank Lehman Brothers, en die Europese soewereine skuldkrisis. Die titel is gebaseer op die mitiese skepsel, die Minotourus, uit die Griekse mitologie. Sewe Atheense seuns en meisies moes een keer elke nege jaar aan hierdie wese geoffer word, totdat die held Theseus die monster doodgemaak het.

Varoufakis het hierdie metafoor in die boektitel gekies omdat, na sy mening, die beleid wat dit veroorsaak het, voortgeduur het na die krisis. Opofferings moet nog gemaak word, maar nou in die vorm van enorme bydraes van die bevolking om te oorleef. As oplossing voer hy aan dat die oorskotte van die groot nywerheidslande China, Japan en Duitsland in lande met 'n swak ekonomie belê moet word. Dit laat hierdie lande verder ontwikkel sodat hulle nie in te veel skuld beland nie. Hy noem dit die Global Surplus Recycling Mechanism. Die boek is in ses tale vertaal.

Varoufakis is ook 'n fel teenstander van besuinigingsbeleid. In November 2010 het Varoufakis saam met Stuart Holland A Modest Proposal for Resolving the Eurozone gepubliseer. Sedert 2013 is James K. Galbraith mede-outeur van weergawe 4.0 van hierdie werk. Daarin maak hulle 'n voorstel om die euro-krisis op te los volgens die voorgenoemde Global Surplus Recycling Mechanism, maar binne die eurosone.

Politieke loopbaan

Van Januarie 2004 tot Desember 2006 was hy ekonomiese raadgewer van die opposisieleier en later Eerste Minister George Papandreou. Hy het in 2005 by Eurostat betoog teen die ooreenkoms met Goldman Sachs.

Op 27 Januarie 2015 het Varoufakis die amp as minister van finansies in die Tsipras-kabinet aangeneem. ’n Referendum het op 5 Julie 2015 plaasgevind, waar die nee-stemmers met 61% gestem het teen die maatreëls wat die leners in die vooruitsig gestel het. Op 6 Julie 2015 het Varoufakis bedank en gesê hy het geïsoleer geraak met sy geharde houding. Hy is opgevolg deur Efklidis Tsakalotos. Varoufakis het 'n lid van die parlement gebly. Tydens die stemming op 16 Julie 2015 oor die reddingsplan, wat op die eurosone-beraad ooreengekom is, het Varoufakis daarteen gestem. Dit het hom 'n boe-geroep uit die parlementsaal besorg.

Van vroeg in Februarie 2015 tot vroeg in Julie is 'n werkgroep onder leiding van James K. Galbraith, 'n Amerikaanse professor in ekonomie, saamgestel om 'n gebeurlikheidsplan op te stel indien Griekeland gedwing word om die eurosone te verlaat. Na aanleiding van 'n artikel[ wat in die Ekathimerini gepubliseer is, wat onthul het dat Varoufakis verreikende planne gehad het om 'n parallelle betalingstelsel te skep, is Varoufakis onder kriminele ondersoek. Varoufakis het 'n plan opgestel om die belastingwebwerf in te breek en belastingbetalers se belastingnommers te gebruik om heen-en-weer betalings te maak met PIN-kodes wat via dié belastingowerheid se webwerf versprei sou word. 'n Geheime komitee is vir hierdie doel saamgestel.

Tsipras het later in die parlement verklaar dat hy die stigting van hierdie groep aanbeveel het. Twee private individue het ook klagte teen hom ingedien. Hierdie aanklagte is deur die Hooggeregshof na die Parlement gestuur met 'n versoek om Varoufakis se parlementêre immuniteit te herroep. 'n Soektog wat deur die Griekse polisie se kubermisdaaddepartement van databasis uitgevoer is, het geen spore gevind van die kopiëring van belastingnommers, genaamd AFM's in Griekeland nie. Galbraith het in 'n artikel in The Telegraph enige betrokkenheid by hierdie plan ontken.

In ’n onderhoud met Late Night Live, ’n Australiese radioprogram, het hy aangedui dat hy nie aan die herfs 2015-parlementêre verkiesings wil deelneem nie omdat dit na sy mening hartseer en vrugteloos sou wees. Hy het wel aangedui dat hy 'n Europese netwerk wil stig wat in 'n pan-Europese party moet ontwikkel.

Daardie party is inderdaad op 9 Februarie 2016 gestig onder die naam "Movement for Democracy in Europe 2025" (Democracy in Europe Movement 2025) of DiEM25. Die beweging het 'n manifes gepubliseer waarin sy doelwitte uiteengesit is. DiEM25 het ten doel om die bestaande instellings van die Europese Unie te hervorm tot 'n volwaardige demokrasie, met 'n soewereine parlement. Die reg van nasies op selfbeskikking moet gerespekteer word, en samewerking met nasionale parlemente en ondergeskikte streeks- en plaaslike owerhede is op die agenda.

In Maart 2018 het hy ’n nuwe Griekse party, MeRa 25, aangebied waarvan hy die leier is. Die vestiging van MeRa 25 is 'n opvolg van DiEM25.

Bykomende aktiwiteite

In 2010 het Varoufakis die niewinsorganisasie Vital Space gestig saam met kunstenaar Danae Stratou, sy huidige vrou, 'n organisasie wat gebaseer is op die beginsel dat kunswerke die wêreld ten goede kan verander. In 2012 het Varoufakis betrokke geraak by die Valve Corporation, 'n rekenaarspeletjiemaatskappy, as 'n koshuisekonoom. Valve Corporation het 'n virtuele ekonomie binne sy speletjies met sy eie geldeenhede gebruik en wou twee virtuele geldeenhede in 'n virtuele standaardgeldeenheid koppel. Hulle het egter met die wanbalans tussen die voorgenoemde virtuele geldeenhede gesukkel en Varoufakis se hulp ingeroep.

Persoonlike lewe

Yanis Varoufakis is getroud met die kunstenaar Danae Stratou en het 'n dogter uit 'n vorige verhouding. Hy het beide Griekse en Australiese nasionaliteit.

Publikasies

• (en) Econometric Methods on MINITAB: A manual, Norwich: University of East Anglia (1988)
• (en) Conflict in Economics, Hemel Hempstead: Wheatsheaf en New York: St Martin's Press, Yanis Varoufakis en D. Young (ed.) (1990)
• (en) Rational Conflict, Oxford: Blackwell Publishers (1991) (ISBN 0-631-16606-8)
• (en) Game Theory: a critical introduction, Londen en New York: Routledge Hargreaves-Heap, en Yanis Varoufakis, (1995) vertaal in Italiaans en Japannees (ISBN 0-415-09403-8)
• (en) Foundations of Economics: A beginner's companion, Londen en New York: Routledge, (1998) (ISBN 0-415-17892-4)
• (en) Game Theory: Critical Concepts Vol. 1-5, Londen: Routledge, (2000) (ISBN 0-415-22240-0)
• (el) Μικροοικονοµικά Υποδείγµατα Μερικής και Γενικής Ισορροπίας (Microeconomic Models of Partial and General Equilibrium), Athene: Gutemberg, Yanis Varoufakis en N. Theocarakis (2004)
• (en) Game Theory: A Critical Text, Londen en New York: Routledge, Hargreaves-Heap, S. en Yanis Varoufakis (2004)
• (en) Game Theory: The theory with an ambition to unify the social sciences (in Grieks), Athene: Gutenberg (2007)
• (en) Political Economy: Economics under the light of criticism, (in Grieks), Athene: Gutenberg (2007)
• (en) Modern Political Economics, Londen en New York: Routledge, Yanis Varoufakis, J. Halevi en N. Theocarakis (2010)
• (en) The Global Minotaur: America, the True Origins of the Financial Crisis and the Future of the World Economy, Zed Books, (2011) vertaal in Grieks, Duits, Italiaans, Spaans, Tsjegies en Fins, (tweede uitgawe 2013)
• (en) Economic Indeterminacy: A personal encounter with the economists' most peculiar nemesis, Londen en New York: Routledge, 2013 (ISBN 0415668492)
• (el) Μιλώντας στην κόρη μου για την οικονομία. Patakis Publishers (ISBN 9789601655444). Nederlandse uitgawe: De economie uitgelegd aan mijn dochter, Junie 2015, De Geus.
• (en) And the Weak Suffer What They Must? Europe, Austerity and the Threat to Global Stability, The Bodley Head, april 2016 (ISBN 9781784704117). Nederlandse uitgawe: En de zwakken ondergaan wat ze moeten ondergaan? Hoe Europa de stabiliteit in de wereld bedreigt, 2016, De Geus (ISBN 9789044536737).
• (en) Adults in the Room, The Bodley Head, 2017 (ISBN 9781847924469). Nederlandse uitgawe: Volwassenen onder elkaar, 2017, De Geus (ISBN 9789044539189).
• (en) Talking to My Daughter About the Economy. The Bodley Head Ltd, 2017 (ISBN 9781847924445)
• (en) Another Now: Dispatches from an Alternative Present, The Bodley Head, 2020 (ISBN 9781847925640)
• (en) Technofeudalism: What Killed Capitalism, Bodley Head, 2023 (ISBN 9781847927279)