Zenobia Kock

Zenobia Kock is ’n Afrikaanse skrywer.

Lewe en werk

Zenobia Anna Susanna Kotzé is op 24 Januarie 1958 op Wesselsbron gebore as die oudste van drie dogters. Sy word op die plaas Cherabe naby Wesselsbron groot waar haar ouers boer en gaan op die dorp skool, waar sy in 1975 aan Sandveld Sekondêre Skool matrikuleer. Tydens ’n Christelike Studentevereniging (CSV) kamp kom sy tot bekering. Sy spandeer in 1976 ’n jaar by die Burgerlike Beskermingskollege op George en studeer dan vanaf 1977 verder aan die Universiteit van die Oranje-Vrystaat. Hier behaal sy in 1979 ’n B.A.-graad en in 1980 ’n B.A. Honneurs-graad in Kommunikasiekunde met die doel om ’n ondersoekende joernalis te word. Daarna werk sy vanaf 1981 tot 1984 as marknavorser by Market Research Africa in Johannesburg, terwyl sy in Hillbrow en Berea in woonstelle bly. In 1985 gaan sy saam met ’n vriendin op ’n rugsaktoer deur Europa, waar sy om die beurt reis en los werkies doen. Na haar terugkeer in 1986 werk sy weer vir ’n ruk by Market Research Africa en ontmoet in hierdie tyd haar aanstaande predikantman Ben Kock, destyds hulpleraar by die NG Kerk Aasvoëlkop-gemeente. Hulle trou en haar man aanvaar in 1987 ’n beroep na die NG Sendingkerk (nou Verenigende Gereformeerde Kerk) in Colesberg, waar hulle die plaaslike bruin gemeente van Lowryville bedien. Hulle het een dogter, Coyla. Op Colesberg doen sy behalwe die gewone werk van ’n predikantsvrou ook die boeke vir ’n Educare-sentrum se crèche in die swart woonbuurt. Sy behoort aan ’n leeskring en is ouderling en Sondagskoolonderwyser in die kerk. Later word sy onderwyseres by die Hoërskool Colesberg op die dorp, terwyl sy steeds aktief deelneem aan die gemeenskap se aktiwiteite. So help sy met ’n leesprojek, die maak van goedkoop skoolklere en die stig van ’n skool vir straatkinders waar hulle vaardighede kan aanleer. Sy verhuis vir ’n ruk na Skotland, waar sy haar tweede roman voltooi. By haar terugkeer na Suid-Afrika gaan woon sy in Umtata in die Transkei. In 2002 tree sy by Woordfees op Stellenbosch op waar sy uit haar werk voorlees.

Skryfwerk

Op universiteit skaf sy vir haar ’n tweedehandse tikmasjien aan en begin skryf. Haar kortverhale verskyn dan vanaf Maart 1980 periodiek in Huisgenoot, die eerste waarvan “Die man in haar lewe” was. Huisgenoot publiseer ook die verhale “Swerwersliefde” in September 1980, “Die vrou en die jongeling” in Januarie 1983 en die opvolg hierop in Maart 1984. Tussenin word vele van haar verhale vir publikasie afgekeur, wat haar motiveer om in 1995 die ATKV-Herfsskryfskool in Potchefstroom by te woon. Hier word sy aangemoedig om ’n boek te skryf, wat sy toe ook doen.“Die mense wat so rou is” beskryf die dood van ’n klein plaasseuntjie en die raaiselagtige verdwyning daarna van ’n konserwatiewe wit plaasvrou, wat ten spyte van haar politieke oortuigings nogtans die lewensomstandighede van haar swart arbeiders verbeter. Die verhaal word vertel vanuit die perspektief van ’n predikantsvrou, Maria Marais, wat betrokke raak en dan leidrade en vermoedens navolg deur die blanke woonbuurt Donkerbos, die bruin woonbuurt Lourentia en die swart woonbuurt Thuthwini. Die ontknoping van die misdaad betrek vier predikante van verskillende denominasies en rassegroepe en bied ’n vernuwende blik op die verhoudings tussen die rasse en skuld, haat en vrede. Dit belig ook die kulture en leefwyse van die verskillende rassegroepe en die onbegrip wat daar tussen hulle heers. Boweal is dit ook ’n opwindende speurverhaal, waar die predikantsvrou geen steen onaangeroer laat om die vermiste vrou op te spoor nie. In 2001 is “Die mense wat so rou is” op die kortlys vir die toekenning van die RAU Mardene Marais-prys vir debuutwerk.“Die kruppel engel” is ’n aangrypende jeugroman (wat volwassenes ook sal geniet) oor identiteit, ras, geslag en taal, waar die impak van ongevraagde swangerskappe, armoede, molesterings en die soeke na ’n plek om te behoort ondersoek word. Tina bly op ’n skaapplaas waar haar aanneem-pa ’n skaapwagter is. Sy vermoed haar werklike pa is die boer van Engelsplaas, waar daar ’n engel is. Uiteindelik gee die kreupel padloper Jakob haar die raad om haar werklike pa vir geld te vra. In 2015 verower haar radiodrama “Die nag van die wyses” die derde plek in die jaarlikse Sanlam en Radiosondergrense se radiodramakompetisie. Die beoordelaars beskryf dit as ’n “pragtige, poëtiese teks Dit is ’n tipe Kersverhaal met heelwat kinkels.

Publikasies

Jaar	Publikasies
2000	Die mense wat so rou is
2012	Die kruppel engel

Bronnelys

Boeke

• Van Coller, H.P. (red.) “Perspektief en Profiel Deel 3” Van Schaik-Uitgewers Pretoria Eerste uitgawe  2006

Tydskrifte en koerante

• Maartens, Maretha “Speurverhaal uit die pienk pastorie” “Vrouekeur” 25 Augustus 2000

Internet

• Bookslive: http://protea.bookslive.co.za/blog/2013/04/16/die-kruppel-engel-deur-zenobia-kock-by-protea-boekwinkel-bekend-gestel/
• Britz, Elretha Volksblad: http://152.111.11.6/argief/berigte/volksblad/2001/06/4/8/6.html^{[dooie skakel]}
• LitNet ATKV-Skrywersalbum 30. September 2010: www.litnet.co.za
• Protea Boekhuis: http://www.proteaboekhuis.com/index.php/protea-outeurs-authors
• Rautenbach, Elmari Oulitnet: http://www.oulitnet.co.za/seminaar/zeno.asp Geargiveer 21 Junie 2017 op Wayback Machine
• RSG Plus: http://www.rsgplus.org/drama/rsg-radiodrama-wenners-aangekondig/ Geargiveer 22 April 2016 op Wayback Machine
• Worldcat: http://www.worldcat.org/identities/lccn-no2001-87975/

Ongepubliseerde dokumente

• Kock, Zenobia “Biografiese skets” Nasionale Afrikaanse Letterkundige Museum en Navorsingsentrum  (NALN) Bloemfontein Maart 2001