AftoWAZ

AftoWAZ (Russies: АвтоВАЗ; met Latynse letters: AvtoVAZ) is die Russiese motorvervaardiger wat voorheen bekend was as WAZ, maar buite Rusland beter bekend is onder die handelsnaam Lada. WAZ staan vir Wolzjski Aftomobilni Zawod (ВАЗ, Во́лжский автомоби́льный заво́д; Volzhskij avtomobil'nyj zavod of Wolga-motorfabriek). Die maatskappy is in die laat 1960's in die Sowjetunie gestig in samewerking met Fiat. Dit is die grootste maatskappy in die Russiese motorbedryf. Die Renault–Nissan Alliance besit tans 100%.

NV AftoWAZ
Die AftoWAZ-administrasiegebou
Tipe	Gesamentlike aandelemaatskappy
Gestig	1966
Stigter(s)	KPSU
Hoofkantoor	Toljatti, Rusland
Sleutelpersone	Iv Karakatzanis (President)
Gebied bedien	wêreld
Industrie	Motorvervaardiging
Produkte	Motors
Dogter- maatskappye	Bronto (motor)
Eienaar	Renault–Nissan Alliance (100%)
Webwerf	info.avtovaz.ru www.lada.ru

Die maatskappy vervaardig byna ’n miljoen motors per jaar, onder meer die Kalina, Lada 110 en die Niva-veldryvoertuig. Die oorspronklike WAZ-2101 en die motors wat daarop geskoei is, bly egter die modelle wat die meeste met die naam verbind word.

Die WAZ-aanleg is een van die grootstes in die wêreld, met produksiebane van 140 km, en is uniek in die opsig dat die meeste onderdele vir die motors deur die maatskappy self gemaak word.

Die oorspronklike Lada was bedoel as ’n "volksmotor" vir die Oosblok – sonder enige van die luukses wat in Westerse motors van dié era as vanselfsprekend aanvaar is. Ladas is tydens die 1970's en 1980's verkoop as goedkoop motors sonder fieterjasies, nes die Volkswagen-Kewer, in verskeie Westerse lande, insluitende Kanada, Brittanje, Frankryk, België, Luxemburg en Nederland, maar weens handelsanksies nie in die VSA nie. Verkope in Italië is verbied volgens ’n ooreenkoms tussen die Sowjet-regering en Fiat om Fiat te beskerm.

Oorsprong

Die eerste WAZ-motor, die 2101. Dit was plaaslik bekend as die Zjigoeli en in die Weste as die Lada

Die Wolga-aanleg in 1969.

Die aanleg is gestig volgens ’n samewerkingsooreenkoms tussen die Sowjetunie en Italië, en is in 1966 gebou aan die oewers van die Wolga-rivier. ’n Nuwe dorp, Toljatti, is om die fabriek gebou. Dit is genoem na die leier van die Italiaanse Kommunistiese Party, Palmiro Togliatti (die Russiese transliterasie van sy naam is Тольятти).

Die liggewig-Fiat 124 is aangepas om die veeleisende rytoestande in die Sowjetunie te trotseer. Van die veranderinge was aluminium-remtrommels agter, ’n nuwer enjin, hoër veringstelsel en ’n dikker staal vir die bostel. Die eerste motors het ’n slinger gehad ingeval die battery pap geword het in die Siberiese klimaat, maar dit is later weggelaat. Uitvoer na die Weste het in 1974 begin.

Die oorspronklike Ladas het agteraandrywing gehad en hul enjins het gewissel van 1,2 L tot 1,7 L. Later is dieselenjins bygevoeg vir die plaaslike mark. Die Fiat-gebaseerde Ladas was in verskeie style beskikbaar. Hulle het die WAZ-2101-sedan en WAZ-2102-stasiewa ingesluit. Later is ’n luukser weergawe van die sedan, die WAZ-2103, bygevoeg. In 1974 is die oorspronklike WAZ-2101 gemoderniseer met nuwe enjins en binneruime; WAZ-2102 is in 1976 ietwat verbeter. Die model met twee ronde kopligte is tot 1988 vervaardig; die ander word steeds vervaardig in ’n ietwat aangepaste vorm.

WAZ-2105, wat steeds op die 2101 gebaseer is maar aangepas is met ’n 1980-stilering, is in 1980 bekendgestel en is buite die Sowjetunie bemark as die Riva of Laika, afhangend van die land. Vierkantige ligte en nuwe panele onderskei dié modelle van die oues. ’n Luukse-weergawe, WAZ-2107, is in 1982 bekendgestel; dit het ’n beter enjin, mooier binneruim en ’n Mercedes-tipe verkoelerrooster. In 1984 is die WAZ-2104-stasiewa uitgebring.

In die plaaslike mark was hierdie klassieke modelle bekend as die Zjigoeli (Жигули). Die naam Lada is net vir die uitgevoerde motors gebruik. Baie van hulle is egter weer terug ingevoer van die Oosbloklande af en die naam was dus ook in die plaaslike mark bekend.

AftoWAZ-ontwerpers het gewys hulle het ook oorspronklike idees met die vervaardiging vanaf 1978 van die WAZ-2121, of Niwa. Dié baie gewilde viertrekvoertuig is gemaak met veldry-geesdriftiges in gedagte. Dit het ’n kragtige 1,7 L-enjin. Dit word steeds gemaak.

Ná die sukses van die Niwa is ’n nuwe gesinsmotor met vooraandrywing teen 1984 bekendgestel met ’n ten volle plaaslike ontwerp. Die WAZ-21083 Spoetnik-driedeurluikrug is later die Samara genoem. Die enjin is plaaslik ontwerp en die verbrandingsruim in samewerking met Porsche. Die vyfdeurluikrug, WAZ-21093, het in 1987 gevolg en die vierdeursedan met ’n 1,5 L-enjin, die WAZ-21099, in 1990.

Die 2108-2109-modelle is tot in 2001 vervaardig en is toe herstileer. Verskeie ander modelle het gevolg.

Die verbrokkeling van die Sowjetunie het die vervaardiging van ’n nuwe Lada 110-reeks met ’n paar jaar vertraag. Die WAZ-2110-sedan is in 1996 bekendgestel, die 2111-stasiewa in 1998 en die 2112-luikrugreeks in 2001. Dié modelle is basies gebaseer op die Samara, met ’n nuwe bostel en brandstofinspuiting as standaardkenmerke. Die 110-reeks word steeds vervaardig en is deur die jare telkens verbeter.

LADA-gebaseerde modelle

• 
  Lada XRAY
• 
  Lada Vesta
• 
  Vesta SW Cross
• 
  Chevrolet Niwa
• 
  Lada Largoes
• 
  Lada Niva 4x4
• 
  Spesiale motor Niva

Ander modelle

• 
  Lada Revolution
• 
  Lada Rapan
• 
  Lada Roadster
• 
  Lada Kalina 4x4
• 
  Oka
• 
  Lada 112
• 
  Samara
• 
  Kalina
• 
  Priora
• 
  Granta
• 
  Classics 2107

Markaandeel

Strenger emissie- en veiligheidsmaatreëls het meegebring dat AftoWAZ hom teen 1997 aan die meeste Westerse markte onttrek het. Daar was ook dikwels probleme met onderdele. Die toenemende gewildheid van nuwe Verre-Oosterse handelsname soos Daewoo, Kia Motors en Hyundai het bygedra tot die afname in gewildheid van Lada-motors in die Weste. Dié Koreaanse en Maleisiese motors het moderne tegnologie en bougehalte gebied wat deur Japan ontwikkel is en waarby Lada nie kon kers vashou nie, en teen die wisseling van die millennium het hulle die mark oorgeneem waarin Lada langer as 20 jaar oorleef het.

Hoewel die oorspronklike Lada en die Samara onttrek is, word die Lada 110, die Niwa en ander moderner modelle steeds in sekere Westerse land verkoop. Die Lada is geredelik beskikbaar in baie Sentraal- en Suid-Amerikaanse lande asook in Afrika, die Midde-Ooste en al die voormalige republieke van die Sowjetunie. Russiese LADA-motors is in die TOP 10 goedkoop motors in die Gemenebes van Onafhanklike State.

Onlangse ontwikkelings

In 2008 het Renault in ’n vennootskap getree met AftoWaz deur ’n aandeel van 25 persent plus een aandeel in die maatskappy te koop. AftoWAZ is egter aansienlik geknou deur die wêreldwye ekonomiese krisis van 2008–2009. In Oktober 2008 het die maatskappy na berig word meer as 100 000 onverkoopte motors gehad en het hy dringend geld nodig gehad om korttermynskuld te delg.

Op 31 Maart 2009 het die waarde van AftoWAZ-aandele met byna 30% gestyg nadat die destydse eerste minister, Wladimir Poetin, aangekondig het hy steun die motorreus. Poetin het Toljatti besoek en sy goedkeuring uitgespreek oor die feit dat die maatskappy nie groot getalle werknemers afgelê het nie. Hy het $1 miljard se lenings, kontant en waarborge belowe. In Mei 2009 het hy ’n Niwa-sportnutsvoertuig gekoop om sy voortgesette steun te wys.

Op 3 Mei 2012 is aangekondig Renault-Nissan beplan om sy aandeel in AftoWAZ te verhoog tot 51,01%. Renault en Nissan sal $750,000 000 in die gesamentlike onderneming belê.

Eksterne skakels

• Lada se amptelike webtuiste (ru)
• http://history.vaz.ru/cars/ Geargiveer 1 April 2016 op Wayback Machine

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie AftoWAZ.
• Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia