Agab

Agab (אַחְאָב, "vader se broer") was koning van die koninkryk van Israel. Hy het ongeveer 22 jaar lank regeer in die middel van die 9de eeu v.C.. Hy was die seun en opvolger van Omri en getroud met Isebel, die dogter van koning Etbaäl I van Tirus.

Hebreeuse Bybel

Die geskiedenis van Agab word gedeeltelik beskryf in 1 Konings 16:28-22:45 van die Hebreeuse Bybel. Hy het die welvaart van sy mense bevorder en daar word geglo dat Agab se bouwerk die voltooiing van die vestings van die stad Samaria ingesluit het.

Die tempel vir die aanbidding van YHWH was in Jerusalem en Agab het alles moontlik gedoen om die godsdienstige volk in sy koninkryk te hou. Agab is deur sy vrou Isebel oorreed om Baäl te aanbid, 'n tempel vir Baäl te bou en 'n heilige pilaar ter ere van Astarte op te rig.

Elia, die profeet en godsdienstige mededinger van Agab en Isebel, het gesterf ('n hemelvaart "in 'n warrelwind"), maar Elisa het sy veldtog teen Isebel voortgesit. Elisa het 'n militêre staatsgreep teen Isebel georganiseer en leërbevelvoerder en strydwabestuurder Jehu tot koning uitgeroep "in die naam van YHWH." Hulle het dadelik na die vlakte van Jisreël gegaan, waar Isebel en haar seun Joram gebly het. Toe Joram van Israel en sy neef Ahasia van Juda, wat ook daar was, uitry om te onderhandel, is hulle genadeloos met pyle deurboor. Toe Jehu en sy gevolg by die paleis aankom en Isebel in die staatsvenster verskyn, het hy sy boogskutters beveel om pyle op haar te vuur en haar by die venster uit te gooi, waarna hy die koningin se lyk onherkenbaar met sy strydwa vermorsel het. Die hele koninklike familie (sewentig mense) is daarna uitgemoor.

Jehu het toe al die priesters en aanbidders van Baäl na hulle tempel in Samaria geroep vir 'n 'offer', maar het hulle almal laat doodmaak en die tempel met die grond gelykgemaak. Hierdie gewelddadige gebeure het 'n episode van riskante swakheid vir die koninkryk van Israel vir die volgende vyftig jaar begin. In die koninkryk van Juda het dit ook lank geduur voordat 'n stabiele regering tot stand gekom het.

Joodse tradisie

Volgens Joodse tradisie word Agab onder die drie konings gereken wat geen aandeel aan die ewige lewe het nie.

Argeologie

In Assiriologie kom vir die eerste keer onafhanklike bronne van tydgenote na vore om die Bybelse geskiedenis van daardie tyd te verifieer. Die name van konings soos Omri, Agab en Jehu kom byvoorbeeld in die Assiriese brontekste voor. Die verslae is onderling konsekwent (met oordrywings en weglatings).

Die Stele van Mesa (koning van Moab) herdenk die stryd teen Israel onder Agab. Die stele is omstreeks 840 vC gemaak. Dit is 'n groot plaat basalt wat later in drie stukke gevind is en nou in die Louvre gehou word.

Konstruksie werke

Agab het 'n "ivoorpaleis" in Samaria gebou. Opgrawings onthul fyn Fenisiese kerfwerk waarin die kulturele invloed van Tirus herkenbaar is. Hy het ook Hasor en Megiddo herbou. “Salomo se stalle” is in werklikheid deur Agab gebou. Hulle was waarskynlik pakhuise met garnisoenvoorrade, soos uitgrawings by Tell es-Seba getoon het. Die vernuftige watervoorsieningstelsel met 'n groot diep skag en trappe by Megiddo, sowel as dié by Hasor, is na bewering onder sy regering en deur sy bekwame ingenieurs gebou.

Politieke handelinge

Agab het by die Mediterreense veldtog deur Salmaneser III aangesluit en 2 000 strydwaens en 10 000 voetsoldate ontplooi. Sy aartsvyand Ben-Hadad van Damaskus, die grootste van die Aramese konings, het ook by hierdie alliansie aangesluit. Die alliansie het in 853 vC by Qarqar in die Orontesvallei geveg, waar Salmaneser tydelik gestop is, hoewel hy in inskripsies aanspraak maak op 'n groot oorwinning. Die koninkryk van Israel was dus tydelik veilig tot 841 vC. Hierdie feite word nêrens in die Bybel genoem nie, maar dit is opgeteken in die rekords van die Assiriërs.

In die laaste jare van die regerings van Agab en Isebel is teenstand teen hul liberaal-godsdienstige beleid voortdurend deur een van die vroeë profete aangewakker. Hulle het dikwels in groepe gesing en gedans en orakelagtige uitsprake gemaak. Hulle is deur baie as mal beskou, maar hulle het ook hul ondersteuners gehad. Agab het gesterf in 'n geveg by Ramot in Gilead. Isebel het voortgegaan om mag agter die skerms uit te oefen terwyl twee van hul jong seuns vinnig agtereenvolgens oor die koninkryk van Israel regeer het.

Bronne

Achtemeier, Paul, red. (1996). The HarperCollins Bible Dictionary. New York: HarperCollins.
Coogan, Michael David (2009). A Brief Introduction to the Old Testament: The Hebrew Bible in Its Context. Oxford: University Press. ISBN 978-0-19-533272-8.
Craig, James A. (1887). "The Monolith Inscription of Salmaneser II". Hebraica. 3 (4): 201–232. doi:10.1086/368966. JSTOR 527096.
Cook, Stanley Arthur (1911). "Ahab". Encyclopædia Britannica (11de) 1. Cambridge University Press. 428–429.
Finkelstein, Israel; Silberman, Neil Asher (2002). The Bible Unearthed: Archaeology's New Vision of Ancient Israel and the Origin of Sacred Texts. Simon and Schuster. ISBN 978-0-7432-2338-6.
McCurdy, J. Frederic (1906). "[1]". Jewish Encyclopedia. New York: Funk & Wagnalls Company.

Thiele, Edwin Richard (1965). The Mysterious Numbers of the Hebrew Kings: A Reconstruction of the Chronology of the Kingdoms of Israel and Judah. Paternoster Press.