Andrianampoinimerina

Andrianampoinimerina (1745-1810) was van omstreeks 1787 tot met sy dood in 1810 koning van die Koninkryk Imerina op die plato van Madagaskar. Sy bewind word gekenmerk deur die hereniging van Imerina ná ’n burgeroorlog van 77 jaar en die daaropvolgende uitbreiding van sy koninkryk na naburige gebiede. So het hy Madagaskar onder die heerskappy van die Merina-volk begin verenig. Andrianampoinimerina is ’n kultuurheld met byna mitiese status onder die Merina. Hy word beskou as een van die grootste militêre en politieke leiers in die geskiedenis van Madagaskar.

Andrianampoinimerina
Koning van Imerina
Kunstenaarvoorstelling, omstreeks 1905 deur Ramanankirahina.
Kunstenaarvoorstelling, omstreeks 1905 deur Ramanankirahina.
Regeer 1787-1810
Dinastie Hova
Voorganger Andrianjafy
Opvolger Radama I
Gebore 1745, Ikaloy
Oorlede 6 Julie 1810 (64–65 jaar oud)
Volle naam Imboasalama Andrianampoinimerina
Kinders 11 seuns, o.a. Radama I
13 dogters
Vader Andriamiaramanjaka
Moeder Prinses Ranavalonanandriambelomasina

Bewind wysig

 
Die uitbreiding van die Koninkryk Imerina onder Andrianampoinimerina, 1787-1810.

Andrianampoinimerina het die troon bestyg nadat hy die bewind van sy oom Andrianjafy oorgeneem het – dié het oor Imerina Avarandrano (Noord-Imerina) regeer. Voor Andrianampoinimerina se bewind was Imerina Avarandrano in ’n konflik betrokke by die drie ander provinsies van die voormalige Koninkryk Imerina wat laas onder koning Andriamasinavalona verenig was.

Andrianampoinimerina se hoofstad was by Ambohimanga, ’n terrein van groot spirituele, kulturele en politieke belang wat in 2001 deur Unesco aangewys is as ’n wêrelderfenisgebied. Sy koninklike woning is vandag nog op die terrein te sien.

Van hier af het hy sy gebied progressief uitgebrei, eers oor die hele Imerina en daarna oor die groter plato. Hy het die Betsileo-, Sihanaka-, Bezanozano- en Bara-volk se gebiede verower. Sy doel was om die hele Madagaskar onder die Merina-volk te verenig. Sy seun en erfgenaam, Radama I, het die uitbreiding van die gebied voortgesit en sy pa se visie oor die volgende twee dekades grootliks voltooi.

Dood en opvolging wysig

Andrianampoinimerina is op 6 Julie 1810 op 65-jarige ouderdom dood in die Rova van Antananarivo. Hy het 11 seuns en 13 dogters by sy baie vroue gehad.[1] Hy is deur sy 18-jarige seun, Radama I, opgevolg.[2] Om ’n vroeëre belofte na te kom dat die kind van sy seun Radama eendag monarg sou word, het hy sy oudste seun, Ramavolahy, laat doodmaak om enige mededinging om die troon te voorkom.[3]

Verwysings wysig

  1. Buyers, Christopher. "Royal Ark: the Merina (or Hova) dynasty" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 26 Oktober 2019. Besoek op 3 Februarie 2011.
  2. Ade Ajayi, Jacob F. (1998). General history of Africa: Africa in the nineteenth century until the 1880s. Paris: UNESCO. ISBN 9780520067011. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)
  3. Campbell, Gwyn (2012). David Griffiths and the Missionary "History of Madagascar". Leiden, Nederland: Brill. ISBN 978-90-04-20980-0. {{cite book}}: Ongeldige |ref=harv (hulp)

Eksterne skakels wysig