Wikipedia

Twaalf heilige heuwels van Imerina

(Aangestuur vanaf Ambohimanga)

Die twaalf heilige heuwels van Imerina is heuwels van historiese belang vir die Merina-volk van Madagaskar. Hulle is versprei dwarsoor Imerina, die sentrale deel van die plato van Madagaskar. Die heuwels was dikwels antieke hoofstede, die geboorteplek van belangrike openbare figure of die plek waar geëerde politieke en spirituele leiers begrawe is. Die eerste stel heilige heuwels is in die vroeë 17de eeu deur koning Andrianjaka aangewys. Die heiligheid van die heuwels is herbevestig deur koning Andrianampoinimerina van die laat 18de eeu wat ’n paar van die ou terreine met nuwes vervang het. Deur die geskiedenis is meer as 12 heilige heuwels dus aangewys, maar die idee van 12 heilige heuwels het voortbestaan vanweë die belangrikheid van die getal 12 in Malgassiese kosmologie.

Die heilige heuwels van Imerina.

Vandag is daar min konkrete bewyse dat die historiese belangrikheid van die heuwels steeds van toepassing is, maar die belangrike argeologiese en kulturele erfenis van die terreine geld steeds. Die historiese belangrikheid van die terreine word die beste verteenwoordig deur die Rova van Antananarivo by Analamanga, die antieke gefortifiseerde stad by Alasora, die huise en grafte van die andriana (adellikes) by Antsahadinta en die antieke versterkings en paleise by Ambohimanga. Laasgenoemde is sedert 2001 ’n Unesco-wêrelderfenisterrein.

Geskiedenis

wysig

Volgens oorlewering het koning Andrianjaka (1610-1630) 12 heuwels in Imerina heilig verklaar vanweë hul historiese, politieke en spirituele belangrikheid vir die Merina-volk. Koning Andrianampoinimerina (1787-1810) het dieselfde gedoen – hy het verskeie van Andrianjaka se terreine ingesluit. Die meeste van die heuwels was die ligging van mededingende koninkryke se hoofstede wat Andrianampoinimerina verower en onder sy bewind verenig het; ander was die magsetels van historiese monarge van die Koninkryk Imerina.

Belangrikste terreine

wysig

Twaalf is die heilige getal in Merina-kosmologie en daar word algemeen gesê Andrianampoinimerina het 12 vroue gehad het en elk op ’n heuwel in sy koninkryk laat woon.[1] Eintlik het hy meer as 12 vroue gehad en daar is meer as 12 heuwels om Antananarivo wat heilig was.[2] Die presiese 12 heuwels wat Andrianampoinimerina as heilig aangewys het, bly dus seffens betwis,[3] maar uiteenlopende bronne noem die volgende terreine:

Alasora

wysig
 
Alasora, 2013.

Alasora,[1][2][4][5][6] 1 348 m, breedtegraad 18°57'46.08"S, lengtegraad 47° 34'09.74"O, 15 km noordoos van Antananarivo: Alasora is een van die oudste dorpe in Imerina. Prins Ramasimparihy het dit vermoedelik in 1490 gestig. Koningin Rangita (1500-1520), wat van Imerimanjaka af regeer het, en haar broer Andrianamponga het aan die terrein sy huidige naam gegee. Tydens die bewind van Rangita se dogter, koningin Rafohy (1520-1540), is die streek se hoofstad verskuif van Imerimanjaka na Alasora. Van die oorblyfsels op die terrein is van strukture wat later deur haar seun koning Andriamanelo (1540-1575) aangebring is, insluitende die hadivory en hadifetsy (verdedigingslote om die dorp) en die vavahady, ’n dorpspoort. Hierdie model is later vir ander dorpe in Imerina gebruik. Andriamanelo is hier begrawe.[7]

Ambohidrabiby

wysig

Ambohidrabiby (of Ambohitrabiby),[1][2][4][5][6] 20 km noord van Antananarivo: die terrein van die hoofstad van koning Ralambo (1575-1610). Hy is hier begrawe, saam met sy Vazimba-oupa (of skoonpa) Rabiby, ’n bekende astroloog na wie die heuwel genoem is.

Ambohidratrimo

wysig

Ambohidratrimo,[1][4][5][6] 1 352 m, breedtegraad 18°49'25.52"S, lengtegraad 47°26'48.70"O, 17 km noord van Antananarivo: genoem na koning Ratrimo, wat volgens oorlewering in die middel 12de eeu die eerste koning was wat oor die gebied regeer het. Ná ’n paar mislukte pogings om die heuwel te verower het Andrianampoinimerina eindelik die gebied oorgeneem deur te trou met sy eerste vrou, Rambolamasoandro, prinses van Ambohidratrimo. Sy was die ma van sy seun en opvolger, Radama I.[8]

Ambohimanga

wysig
Koninklike heuwel Ambohimanga*
Unesco-wêrelderfenisterrein
 
Lande   Madagaskar
Tipe Kultureel
Kriteria (iii), (iv), (vi)
Verwysings 950
Streek† Afrika
Inskripsiegeskiedenis
Inskripsie 2001  (25ste Sessie)
* Naam soos dit in die Wêrelderfenislys verskyn.
† Streek soos deur Unesco geklassifiseer.
 
Die graf van Ralambo in Ambohitrabiby.

Ambohimanga[1][2][3][4][5][6] ("Blou Heuwel"), 1 456 m, breedtegraad 18°45'66.18"S, lengtegraad 47°33'69.30"O, 21 km noord van Antananarivo: terrein van Imerina se hoofstad onder Andrianampoinimerina. Ambohimanga is in 2001 aangewys as ’n Unesco-wêrelderfenisterrein.[9]

Analamanga

wysig
 
Analamanga, 2005.

Analamanga[1][2][4][5][6] ("Blou Woud"), breedtegraad 18°55'24.86"S, lengtegraad 47°31'56.06"O (Antananarivo): terrein van die Rova van Antananarivo. Analamanga is die hoogste heuwel in die hoofstad en die een waarop koning Andrianjaka die oorspronklike dorp gebou het.

Antsahadinta

wysig

Antsahadinta[2][3][4][6] ("Vallei van die Bloedsuiers"), 1 390 m, breedtegraad 19°00'72.18"S, lengtegraad 47°27'45.00"O: magsetel van Wes-Imerina en ’n terrein met verskeie goed bewaarde aristokratiese houthuise, een van die eerste 12 openbare skole wat die sendeling James Cameron laat bou het en verskeie koninklike graftombes wat oor 700 jaar terugdateer. Net Ambohimanga se kulturele en argeologiese erfenis is groter as dié van Antsahadinta.[10]

Ikaloy

wysig

Ikaloy,[1][2][4][5][6] 1 435 m, breedtegraad 18°35'43.72"S, lengtegraad 47°38'99.76"O: geboorteplek van koning Andrianampoinimerina. Van die oorblyfsels van die historiese dorp is ’n tradisionele vavahady-steen en die oorspronklike dorpspoort, verskeie ongemerkte antieke steengrafte en ’n goed bewaarde, oorspronklike adellike houthuis.[11]

Ilafy

wysig

Ilafy,[1][2][3][4][5][6] breedtegraad 18°51'16.63"S, lengtegraad 47°33'54.43"O, 10 km van Antananarivo: terrein van die hoofstad van die koninkryk Andrianjafy (1770-1787), sowel as ’n eenvoudige adellike houtvakansiepaleis wat deur Radama II (1861-1863) laat bou is. Dit is ook die terrein van die eerste wapenvervaardiger op Madagaskar wat in 1833 deur Jean Laborde gevestig is.[12] Die oorspronklike graf van Radama II is hier geleë, maar sy oorskot is later geskuif.

Imerimanjaka

wysig
 
Imerimanjaka, 2013.

Imerimanjaka:[1][2][5][6] terrein van die graftombes van twee Vazimba-koninginne: Rangita, wat van hier af regeer het; en Rafohy, ma van Andriamanelo, die eerste koning van Imerina.[13]

Imerimandroso

wysig

Imerimandroso,[1][5][6] breedtegraad 17°25'47.02"S, lengtegraad 48°35'32.58"O: Imerimandroso was ’n belangrike dorp vir die Vazimba-volk.

Namehana

wysig

Namehana,[1][2][5][6] breedtegraad 18°50'03.00"S, lengtegraad 47°32'55.79"O: Terrein van ’n groot slag in die Frans-Hova-oorlog tussen die Merina en Franse magte in 1895.

Ander heuwels

wysig

Verskeie ander heuwels word ook soms genoem as een van die 12 heilige heuwels. Van hulle is:

  • Ambohijoky[2][6] (12 km suid van Antananarivo)
  • Antongona
  • Androhibe[1][5]
  • Ampandrana[2][6]
  • Ambohimalaza[6]
  • Hiarandriana[5]
  • Ambatomanohina[1]
  • Ambohidrapeto[4]
  • Fenoarivo[6]
  • Iharanandriana[6]
  • Ambohidrontsy (Ambohihontsy, Ambohimanambola)[6]
  • Ambohitrondrana[6]
  • Amboatany:[6]
  • Ambohiniazy:[6]
  • Ambohijafy
  • Ambohimandranjaka

Verwysings

wysig
  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 Administration coloniale. Notes, reconnaissances et explorations, Volume 4 Imprimerie officielle de Tananarive, 1898. (fr)
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 Labourdette, Jean-Paul and Auzias, Dominique. Madagascar. Petit Futé, 2010. (fr)
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Les collines sacrées. Geargiveer 27 Julie 2010 op Wayback Machine Office regionale du Tourisme à Antananarivo. Accessed November 5, 2010. (fr)
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 Raison-Jourde, Françoise and Randrianja, Solofo. La Nation malgache au défi de l’ethnicité. Karthala Editions, 2002. (fr)
  5. ↑ 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 Oliver, Samuel. Madagascar: an historical and descriptive account of the island and its former dependencies, Volume 1. Macmillan, 1886.
  6. ↑ 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 6,12 6,13 6,14 6,15 6,16 6,17 6,18 6,19 Ravalitera, Pela. Les Douze Collines sacrées, fruits de décisions royales. Journal de l’Express. Besoek op 1 Desember 2010. (fr)
  7. ↑ Alasora. Madatana.com, besoek op 5 November 2010. (fr)
  8. ↑ Ambohidratrimo. Madatana.com, besoek op 5 November 2010.(fr)
  9. ↑ Royal hill of Ambohimanga. Unesco, besoek op 5 November 2010.
  10. ↑ Antsahadinta. Madatana.com, besoek 5 November 2010. (fr)
  11. ↑ Kaloy. Madatana.com, besoek op 5 November 2010.(fr)
  12. ↑ Ilafy. Madatana.com, besoek op 5 November 2010.(fr)
  13. ↑ Ambohitraina-Imerimanjaka. Madatana.com, besoek op 5 November 2010.(fr)

Eksterne skakels

wysig
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Twaalf_heilige_heuwels_van_Imerina&oldid=2620650#Ambohimanga"