Arrie de Beer

Arnold S. (Arrie) de Beer (gebore Standerton, 10 Junie 1942, oorlede 20 Oktober 2021) was ’n baanbreker op die terrein van joernalistieke onderrig aan Afrikaanstalige universiteite, asook van nuusnavorsing in Suid-Afrika en was tot sy afsterwe ’n buitengewone professor in die departement joernalistiek, Universiteit Stellenbosch, Suid-Afrika. Sy noemnaam onder vriende en familie was Arrie, maar hy het onder die skrywersnaam Arnold S de Beer geskryf vir die doeleindes van akademiese navorsingswerk.

Arrie de Beer
Prof. Arrie de Beer
Gebore	Arnoldus Stephanus de Beer 10 Junie 1942 Standerton
Sterf	20 Oktober 2021
Nasionaliteit	Suid-Afrikaans
Alma mater	PU vir CHO
Beroep	Hoogleraar, joernalis, joernalistieke meningsvormer en opvoerder, nuusnavorser
Titel	Professor
Eggenoot	Nicolette (oorl. 2017)
Kinders	Arnold de Beer Adriana Botha Jan-Hendrik de Beer
Toekennings	Stalsprys

Loopbaan en aktiwiteite

De Beer matrikuleer aan Grey-kollege in Bloemfontein in 1960 en verwerf ’n BA met hoofvakke perswetenskap en staatsleer in 1964; in 1965 ’n  BA (Hons) in perswetenskap (met onderskeiding), en in 1981 ’n PhD (proefskrif: Die professionalisering van die joernalistiek), al drie aan die destydse Potchefstroomse Universiteit (die Puk). Hy verwerf ook in 1977 ’n MA met onderskeiding in joernalistiek aan die destydse Randse Afrikaanse Universiteit (verhandeling: Die operasionalisering van die begrip nuuswaardigheid) en ’n MIJ ("straight A's") in internasionale joernalistiek (skripsie: Amerikaanse nuusdekking van Suid-Afrika) aan die Baylor-universiteit in die VSA.

Sy navorsingsonderwerpe sluit in die rol van nuus en nuusmedia in die Suid-Afrikaanse samelewing, nuusvloei en joernalistieke onderrig. Hy ontvang ’n B-navorsingsgradering van die Nasionale Navorsingstigting. Daar verskyn verwysings na sowat 150 van sy publikasies op Google Scholar, wat volgens hierdie webblad sowat 1 900 keer gesiteer is.

Tot 2019 was hy ’n lid van die uitvoerende komitee en Afrika-koördineerder van die Worlds of Journalism Study, die grootste internasionale navorsingsprojek tot nog toe oor die rol van joernaliste oor die wêreld heen met 27 500 joernaliste in 67 lande wat deelgeneem het. Die monografie wat oor die navorsing verskyn het, "Journalistic Cultures Around the World" , waarvan De Beer 'n mederedakteur was, ontvang in 2020 die Journal for Press-prys vir die beste boek in joernalistiek, met inagneming van boeke wat die voorafgaande tien jaar internasionaal verskyn het.

In 1980 stig hy, te midde van die internasionale akademiese boikot teen Suid-Afrika, die vaktydskrif Ecquid Novi: African Journalism Studies (ENAJS) (Routledge/T&F). ENAJS was die eerste vaktydskrif op die gebied van media en joernalistiek in Afrika en die res van die Globale Suide wat in die ISI-lys van vaktydskrifte opgeneem is. Hy was die redakteur van Global Journalism (Pearson) nadat die internasionaal-gerekende mediakenner, prof. John C. Merrill, die boek na die derde uitgawe aan hom oorgedra het om te redigeer. Hy was die samesteller en mede-outeur van die eerste handboek vir die joernalistiek in Afrikaans (Joernalistiek vandag, Tafelberg, 1982) en van die eerste omvattende massakommunikasie-handboeke in Suid-Afrika in ’n enkele monografie (Mass media for the Nineties, 1993 en daarna Mass Media towards the millennium: the South African Handbook of Mass Communication, 1998, albei uitgegee deur J.L. van Schaik). Hierdie publikasies word standaard- voorgeskrewe werke in Suid-Afrika.

Terwyl hy nog ’n student op Potchefstroom was, word hy in 1964 redakteur van die Potch-Nuus. Van 1966 tot 1972 werk hy as opvoedkunde- en godsdiensjoernalis by Die Transvaler en daarna as hoofsubredakteur, asook parlementêre verslaggewer, by Die Burger. Hy word in die loop van 1972 redakteur van die Ensiklopedie van die Wêreld (Albertyn, Stellenbosch), voordat hy in 1974 ’n lektorspos in joernalistiek aan die destydse Randse Afrikaanse Universiteit (RAU) aanvaar. In 1980 word hy as senior lektor en waarnemende hoof aangestel. Hierna was hy professsor en hoof van die departemente van kommunikasie aan die Universiteit van die Vrystaat (1981-1989) en van die Noordwes-Universiteit (Potchefstroom-Puk, 1989-2000). Van 1989 tot 2002 was hy direkteur van die Instituut vir Kommunikasienavorsing aan die Potchefstroomse Universiteit. Hy is aanvanklik van 2003 af op kontrakbasis aan die Universiteit van Stellenbosch se joernalistiekdepartement aangestel nadat die Potchefstroomse Universiteit alle dosente wat in 2002 sestig jaar oud geword het, se diens eensydig beëindig het. Sedert 2007 was De Beer ’n buitengewone professor in laasgenoemde departement waar hy weer in dieselfde hoedanigheid tot 2022 aangestel is.

De Beer was ook aktief in die georganiseerde mediawêreld waar hy die eerste joernalistiekdosent was wat in Suid-Afrika in bepaalde media/organisasies gedien het. Hy was ’n voormalige lid van die SAUK-raad, asook lid van die raad se uitvoerende komitee en voorsitter van die raad se etiekkomitee. Verder was hy lid die SA Mediaraad; die SA Persraad; die appèlkomitee van die SA Persombudsman en was hy ’n joernalistieke akademiese verteenwoordiger op die Suid-Afrikaanse Nasionale Redakteursforum, waarvan hy ook ’n stigterslid was. Hy was die eerste Afrikaanssprekende lid van die internasionale raad van die International Association for Media and Communication Research (IAMCR) en hoof van die IAMCR se internasionale navorsingsafdeling. Hy was ook die eerste Afrikaanse joernalistiekdosent wat deur die African Council Education in Communiction (ACCE) as spreker genooi is. Hy was ook die eerste Afrikaanstalige bestuurslid van die ACCE (as voorsitter van die onderrigafdeling).

De Beer was ’n besoekende professor aan o.m. die universiteite van Washington, Baylor en van Indiana-Purdue in die VSA; Ede in Nederland; en die Christian University of Uganda. Hy was ook eksaminator vir universiteite in die VSA, Nederland, Australië, Zimbabwe, Ethiopië, en Swaziland. Hy was ook buitengewone professor aan die Universiteit van Wes-Kaapland.

De Beer is genooi as “Afrika- of Suid-Afrikaanse medianavorsingskenner” na sowat vyftig internasionale konferensiepanele, seminare en konferensies deur onder meer afdelings van die AEJ&MC (oor internasionale nuusvloei; internasionale joernalistieke onderrig; internasionale skakelwerk, media en demokrasie) en die Duitse Kommunikasievereniging oor joernalistieke navorsing.

Hy was ’n medestigter en lid van die uitvoerende komitee van die Instituut vir Openbare Verhoudinge van Suid-Afrika (Prisa) en een van die eerste geakkrediteerde skakelpraktisyns in die land.

Hy was in sy studentedae voorsitter van die Afrikaanse Studente-persunie (Aspu) en redakteur van die Die Wapad, die studentekoerant van die Potchefstroomse Universiteit wat Aspu se eerste toekenning vir die beste studentekoerant in die land ontvang het.

In 1998 word hy hy deur die voorsitter van die Waarheid-en-versoeningskommissie (WVK) genooi om saam met Max du Preez, redakteur van die Vrye Weekblad, 'n voorlegging aan die WVK se "media hearings" te doen toe Nasionale Pers en Afrikaanse joernaliste ’n uitnodiging om getuienis te lewer, van die hand gewys het.

Ander akademiese aktiwiteite

• Stigter en direkteur van die Instituut vir Mediastudies in Suid-Afrika (iMasa), eienaars van die vaktydskrif African Journalism Studies.
• Navorsingsdirekteur: Media Tenor South Africa – Institute for Media Analysis (MTSA).
• Stigter van die internasionale aanlyn vaktydskrif Global Media Journal - Africa.
• Stigteredakteur van Journal of Global Mass Communication.
• Lid en sameroeper van die spesialiskomitee vir Kommunikasie / Massakommunikasie / Joernalistiek / Inligtingkunde / Biblioteekkunde van die Nasionale Navorsingstigting.
• Lid van die redaksieraad van onder meer Journalism and Mass communication Quarterly en van Journalism Studies.
• Voorsitter van die Suid-Afrikaanse Universiteitsdosentevereniging.
• Lid van die komitee vir aanbevelings aan die regering oor die instelling van die eerste nasionale subskripsietelevisiediens (M-Net).

Toekennings

De Beer het onder meer die volgende toekennings ontvang:

• Die Stalsprys vir prestasie op die gebied van menslike en sosiale wetenskappe is vir die eerste keer in joernalistiek deur die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns aan De Beer toegeken.
• Toekenning van die Commonwealth Media Fund om in 2000 namens Sanef die eerste nasionale joernalistieke vaardighede-ondersoek uit te voer. Die resulate van die ondersoek en kommentaar daarop is o.m. in Ecquid Novi gepubliseer.
• Hy was die eerste Distinguished Radford Visiting Professor of Journalism, Baylor-universiteit, VSA.
• Spesiale toekenning van die internasionale afdeling van die Association for Journalism and Mass Communication (AEJMC) vir bydraes tot die studie van en navorsing oor internasionale joernalistiek. Dit was die eerste toekenning van hierdie aard aan ’n medianavorser buite die VSA.
• Medestigter, president en verkies as Lewenslange Genoot van die Suid-Afrikaanse Kommunikasievereniging (Sacomm).
• Eerste toekenning vir SA Communicator of the Year-toekenning van Prisa.
• Eerste Suid-Afrikaanse ontvanger (saam met Herman Wasserman) van die National Ethics Colloquium Fellowship, Skool vir Joernalistiek, Universiteit van Missouri, VSA.
• Abe Bailey-reisbeurs na die Verenigde Koninkryk, Abe Bailey-stigting.
• Twee senior toekennings van die Nasionale Navorsingstigting / Raad vir Geesteswetenskaplike Navorsing (RGN) vir navorsing in Israel en Noord-Ierland (nuusdekking oor konflik) en in die VSA (mediapolitiek); post-MA-toekenning; ’n aantal toelaes vir die bywoning van internasionale konferensies; aantal toekennings vir navorsing in Suid-Afrika.
• Twee toekennings van die Freedom Forum om werksessies oor media-etiek by te woon (Vanderbilt Universiteit) en nuwe media (San Francisco).
• Twee toekennings van die International Press Institute (IPI) vir werksessies / konferensies in Roemenië (uitgenooide referaat) en Rusland.
• Toekenning van die Christian Science Monitor vir deelname en ’n werkwinkel-aanbieding oor internasionale mediadekking, Boston, VSA.
• Toekenning van die Afdeling Skakelwese van die AEJMC om ’n navorsingsreferaat in die VSA te lewer.
• Toekenning van die Konrad Adenauer-stigting vir navorsing en ’n konferensie-referaat.
• Toekenning van Unesco en die University Autònoma in Barcelona, Spanje, vir navorsing oor mediadekking van die Olimpiese Spele.

Persoonlik

Albei De Beer se ouers was onderwysers. Sy pa is drie maande voor sy geboorte oorlede. Altesame 55 jaar ná hulle mekaar as voorgraadse studente op Potchefstroom ontmoet het, tref 'n geweldige slag De Beer in 2017 toe sy eggenote, Nicolette, oorlede is. Hul drie kinders is dr. Arnold de Beer, ’n elektroniese ingenieur en dosent aan die Universiteit van Johannesburg, dr. Adriana Botha, ’n inligtingskonsultant verbonde aan die Fakulteit Inligtingkunde van die Universiteit van Pretoria, en Jan-Hendrik, ’n regskonsultant verbonde aan Capitec Bank. Sy ses kleinkinders, wat hy “’n groot vreugde in sy lewe” genoem het, is Carla en Anika de Beer; Gideon en Nicolette Botha, en Arno en Suzanne de Beer. Arno was die sewende lid al langs die stamboom van die Suid-Afrikaanse stamvader, Matijs Andriesz de Beer, se seun Zacharias, se nageslag af met die familie-voorname Arnoldus Stephanus. De Beer het onder die naam "Arnold S. de Beer" geskryf en verkies om nie op die bynaam "Arrie" genoem te word wat hy in sy studentejare op die Puk gekry het nie.

Sterfte

Boodskappe van meegevoel ná De Beer se dood aan 'n beroerte op 20 Oktober 2021 het van oral oor die wêreld ingestroom, het Netwerk24 daarna berig. Prof. Lizette Rabe, voorsitter van die departement joernalistiek aan die Universiteit Stellenbosch, het gesê dat hy ’n baanbreker in die joernalistiek was wat ontsaglike waarde toegevoeg het tot die vestiging van joernalistieke praktyk as wetenskap in die Afrikaanse akademie.

In hul berig oor sy dood in Maroelamedia is De Beer ’n “doyen” genoem wat ’n “ongelooflike bydrae tot die joernalistiek gelewer het”.

En vir Litnet het Herman Wasserman in ’n huldeblyk na De Beer se besondere plaaslike en internasionale bydraes en betrokkenhede verwys en voorspel sy “nalatenskap op die vakgebied sowel as sy invloed op die lewens en loopbane van vele mense regoor die wêreld sal nog lank ná sy dood bly voortbestaan".