Bezuidenhout-voorval

Die Bezuidenhout-voorval was 'n rebellie in 1880 wat aanleiding tot die uitbreek van die Eerste Vryheidsoorlog gegee het. Die rebellie ontstaan nadat P.L. Bezuidenhout weier om buitensporige belasting aan die Britte te betaal. Die Britte neem beslag op sy rooi bokwa met die doel om dit te verkoop. 'n Groep ontstoke Boere neem die wa van die afslaers af terug. Toe die regering dit probeer terugneem, loop hulle hulself in 'n Boere-rebellemag vas.

Pieter Lodewyk Bezuidenhout (1837–1905) was ook onder die bynaam "Piet Bontperde" bekend, weens sy voorliefde vir bont karperde. Hy is in George gebore en in Potchefstroom oorlede.

Aanloop

Die Verenigde Koninkryk annekseer Transvaal op 12 April 1877 en verbreek sodoende die Sandrivierkonvensie van 17 Januarie 1852. Aanvanklik word die anneksasie gelate aanvaar. Drie jaar later, in 1880, gaan die Boere se smeulende verset tot daadwerklike optrede oor. Reg deur die Transvaal het Boere geweier om belasting te betaal. Die belastingsverset bereik egter sy hoogtepunt in Potchefstroom.

Gebeure

P.L. (Piet) Bezuidenhout weier om ekstra belasting op sy bokwa te betaal en sê dat hy reeds sy belasting vereffen het. Sy bokwa word daarna deur die owerheid gekonfiskeer sodat dit verkoop kan word om sy belastingskuld te delg. 'n Honderd man onder leiding van Piet Cronje voorkom dat die wa op 11 November 1880 opgeveil word en besorg dit aan Bezuidenhout terug. Britse troepe is inderhaas na Potchefstroom gestuur om die orde te herstel, maar dit was te laat.

Gevolge

Op 15 Desember 1880 het Boeremagte Potchefstroom binnegery en die Eerste Proklamasie by die plaaslike drukker laat druk. Boer en Brit het in 'n skermutseling betrokke geraak en daarmee die Eerste Vryheidsoorlog begin.