Dixie Highway
| Hierdie artikel is 'n weesbladsy. Dit is nie geskakel of in ander bladsye ingesluit nie. Help Wikipedia deur na moontlike teks te soek en 'n skakel hierheen te plaas. |
.jpg)
Dixie Highway
Gebou en uitgebrei
Lengte
5786 myl
9312 km
Kaart
Deelstate
Michigan, Illinois, Indiana, Ohio, Kentucky, Tennessee, Noord-Carolina, Georgia, Suid-Carolina, Florida
Die Dixie Highway was 'n Amerikaanse grootpad wat oorspronklik in 1914 as 'n padverbinding tussen die Middeweste en die Suidstate beplan is. Dit het deel uitgemaak van die National Auto Trail-stelsel en uit 'n vroeëre grootpad tussen Miami en Montreal ontstaan. Die resultaat, wat vanaf 1915 gebou en tot en met 1927 uitgebrei is, was eerder 'n netwerk van geasfalteerde paaie wat met mekaar verbind is as een enkele grootpad.
Die inspirasie vir die Dixie Highway was 'n grootpad wat kort tevore ontstaan het - die Lincoln Highway wat as eerste pad dwarsdeur die Verenigde State geloop het. Die drywende krag agter albei projekte was Carl G. Fisher (1874-1939), 'n entrepreneur uit Indianapolis, Indiana wat vanaf die vroeë 20ste eeu kopligte vervaardig en die gebruik van motorvoertuie ook om sakeredes bevorder het. Die grootpad is bestuur deur die Dixie Highway Association en deur 'n groep van enkelpersone, besighede, plaaslike regerings en deelstate befonds.
Die federale regering het in dié tyd nog 'n betreklik klein rol gespeel en eers vanaf die 1920's begin om die bou van grootpaaie te befonds. So is die Dixie Highway Association in 1927 ontbind en die grootpad as deel van die Amerikaanse U.S. Route-stelsel bestuur. Dele van die grootpad is as deelstaatroetes geklassifiseer.
Die Dixie Highway se amptelike kenteken was 'n rooi streep met die wit letters DH, gewoonlik met 'n klein wit strepie bo- en onderaan. Dit is gewoonlik op telefoonpale geskilder.
Historiese agtergrond
wysigMet die begin van massavervaardiging in 1908 was motorvoertuie vir die eerste keer binne die finansiële bereik van groter dele van die Amerikaanse middelklas. Buite stedelike nedersettings was die gebrek aan padinfrastruktuur nogtans 'n uitdaging vir motorbestuurders in die nuwe tydperk van individuele mobiliteit - nog omstreeks 1910 was daar min grootpaaie in die Verenigde State. In die Suidstate is motorroetes tussen die groter stede selfs as 'n onnodige luukse beskou.[1] Treine was destyds die gewildste vervoermiddel vir groter afstande, terwyl plaaslike vervoer in nedersettings hoofsaaklik op perdewaens, ligte koetse vir een of twee persone of trems gesteun het. So was daar in dié tyd ook net 'n handjievol geasfalteerde paaie buite stedelike nedersettings. Paaie op die platteland is meestal as klipperige of gruispaaie aangelê, maar dikwels - en veral in die Suidstate - was daar slegs uitdagende sandroetes wat in nat weer in modderpaaie verander het.
In sekere opsig het die inisiatief vir die bou van die Dixie Highway dan ook uit die Good Roads Movement van die 1890's voortgespruit - 'n vereniging van fietsryers wat hulle vir die bou van gehaltepaaie beywer het nadat hulle groot moeilikhede op modderpaaie ondervind het en by wie later ook motorbestuurders aangesluit het. Die beweging is daarnaas ook deur die Verenigde State se Posdiens gesteun, wat in landelike gebiede gratis posaflewering verskaf het, en deur boere wat vir die bemarking van hul produkte in nabygeleë nedersettings op goeie padverbindings aangewese was.
Maar ondanks die groot verskeidenheid stemme, wat vir die bou van gehaltepaaie opgegaan het, word die entrepreneur, promotor, grondspekulant en motorentoesias Carl G. Fisher as die "Vader van die Dixie Highway" beskou. In 1912 het Fisher, wat die wintermaande sedert 1910 in die suide deurgebring het, 'n onontwikkelde eiland in Florida gekoop wat later as Miami Beach sou bekend staan, hopende dat dit tot 'n wintervakansiemekka vir bewoners uit die Midwestelike deelstate omgeskep kon word. Vir dié soort toeriste was daar met Henry Ford se befaamde Model T reeds 'n bekostigbare voertuig beskikbaar om aan die winterkoue te kan ontsnap, maar Fisher het besef dat daar nog een ding ontbreek het - 'n pad na die suide wat ook ná sterk reën nog rybaar en veilig was.
Geskiedenis van die Dixie Highway
wysig
In 1914 het Fisher sy voorstel vir 'n grootpad na die suide voorgelê wat Chicago met Miami sou verbind en waaraan hy die projeknaam Dixie Highway gegee het. Nadat hy Samuel Ralston, die destydse goewerneur van Indiana, oortuig het om met ander deelstaatleiers oor die projek te beraadslaag, is die eerste byeenkoms in April 1915 in Chattanooga, Tennessee gehou.
Danksy Fisher se inisiatief is die Dixie Highway Association (DHA) in die lewe geroep om die bou van 'n grootpad dwarsdeur verskillende deelstate te koördineer. Die doelwit om só 'n pad sonder federale befondsing en regulasies te bou, was uitdagend. Plaaslike regeringsleiers het ingestem om die las om die projek te befonds en boubedrywighede in hul onderskeidelike counties te koördineer op hul skouers te neem.
'n Groot aantal nedersettings en counties in verskillende deelstate het hul belangstelling in die projek te kenne gegee, maar nie almal se aansoeke kon oorweeg word nie. Ná die toetreding van die deelstate Michigan en Noord- en Suid-Carolina tot die projek het DHA-beamptes besluit om 'n westelike en 'n oostelike pad - Dixie Highway West en Dixie Highway East - te bou, met 'n nedersetting naby die grens met Kanada, Sault Ste. Marie in Michigan, as die noordelike beginpunt van waar die twee grootpaaie 'n suidelike roete langs mekaar sou volg om uiteindelik in Miami saam te loop.
Om soveel belangstellende munisipaliteite en counties moontlik te akkommodeer, het die DHA besluit om verbindingspaaie tussen die twee groot roetes te laat bou. Die resultaat was 'n netwerk van paaie wat almal Dixie Highway as hul gemeenskaplike sambreelnaam gedra het. Waar moontlik, het die nuwe grootpadstelsel gebruik gemaak van bestaande padbeddings. Maar omdat baie paaie destyds nie buite die grense van hul county of deelstaat gegaan het nie, moes groot dele van die netwerk nuut gebou word.
Poskaart van 1910
Aanvanklik het gemeenskapsleiers en motorentoesiaste finansiële bydraes gemaak om die grootpad in hul county te plavei. Maar dikwels was hierdie fondse nie voldoende nie sodat in verskillende counties referendums oor lenings vir die padbouprojek gehou is. So het die Dixie Highway uiteindelik van county tot county grootliks gevarieer ten opsigte van sy wydte, voorkoms, samestelling en duursaamheid van sy oppervlak. In sommige gevalle het die grootpad 'n klei- of gruislaag gekry, soms is 'n teerlaag op voorheen ongeasfalteerde dele van die pad gegooi. In enkele gevalle het die finale laag uit bakstene of skulpe bestaan, maar die grootste gedeelte van die grootpad het 'n betonlaag gekry of 'n mengsel van gemaalde klip is met teer of asfalt verseël.
Toe die boubedrywighede in 1915 begin het, is die projek nog deur 'n losse konfederasie van counties bestuur. Maar reeds in die volgende jaar het die Amerikaanse Kongres die Wet oor Staatshulp vir Federale Paaie (Federal Road Aid Act) afgekondig. Deelstate, wat aansoek om beperkte aanvullende fondse vir padbou gedoen het, was verplig om 'n grootpadagentskap op te rig. Weens die Verenigde State se betrokkenheid in die Eerste Wêreldoorlog moes boubedrywighede in 1917 tydelik gestaak word, maar ná die oorlog het die ekonomiese opswaai van die Roaring Twenties met grootskaalse werkskepping gepaard gegaan, en steeds meer Amerikaners het goed betaalde beroepe beklee sodat hulle motors en uitgebreide vakansies kon bekostig. Die begin van die motortydperk het van sneeuvoëls - die bewoners van die kouer deelstate in die noorde - gaandeweg trekvoëls gemaak wat die Dixie Highway as hul roete na die warm suide - veral Florida - gevolg het.
Die padbouprojek het van die begin af nasionale aandag getrek. Om belangstellendes dwarsoor die land van inligting oor die belangrikheid van die nuwe grootpad, die vordering van die bouprojek en wenke vir motorentoesiaste te voorsien, het die DHA tussen 1916 en 1926 sy eie Dixie Highway-tydskrif gepubliseer. Tydens die oorlog is met nadruk na die militêre betekenis van die grootpad verwys. So kon troepe en voorrade met weermaglorries vinnig oor groot afstande vervoer word. Militêre oorwegings het dekades later, in 1956, 'n belangrike rol by die skepping van die Interstate Highway System gespeel - 'n netwerk van grootpaaie wat Amerikaanse deelstate met mekaar verbind het.
Die Dixie Highway het Florida skielik as 'n vakansiebestemming vir miljoene Amerikaners ontsluit. Voor 1915 was dit 'n voorreg van welgesteldes om vakansies in Florida se winterhotelle deur te bring. Met die bou van die grootpad en die massavervaardiging van Ford Model T-motors het Florida 'n snelgroeiende vakansiebestemming dwarsdeur die jaar en 'n gesogte woonplek geword. Die intog van duisende toeriste het vanaf 1920 op baie plekke, onder meer in Palm Beach County, 'n grondstormloop veroorsaak.
Duisende grondspekulante, fortuinsoekers en hele gesinne het hul motors met hul besittings volgepak en langs die Dixie Highway suidwaarts na Florida gery. Baie van die deelstaat se moerasgebiede is drooggelê en vinnig aan belangstellendes verkoop wat dit op hul beurt met groot wins aan nuwe aankomelinge herverkoop het. Vir 'n tyd lank kon hierdie sakemodel floreer, maar in 1926 het die eiendomsborrel in al sy felheid gebars. Baie gesinne uit die noorde wat aanvanklik gehoop het om 'n fortuin in Florida te maak, het oornag bankrot gespeel en moeilikhede ondervind om die petrol vir hul terugrit huis toe te betaal.
Ekonomiese en kulturele impak
wysig
Die Dixie Highway was 'n vroeë voorbeeld vir die ekonomiese impak van padbouprojekte. So het onder meer die toerismebedryf voordeel uit die groeiende mobiliteit van Amerikaners getrek. Onder gunstige omstandighede het die rit vanaf Chicago of Detroit na Miami sowat twee weke geneem. Vakansiegangers was 'n welkome nuwe bron van inkomste vir hotelle en restaurante langs die pad, maar baie gesinne kon dit gladweg nie bekostig om op elke dag van hul toer in hotelle te oornag of by eetplekke te kuier nie. So het hulle tente en voorrade in sleepwaentjies saamgeneem om met die sterrehemel as plafon te kampeer. Ook kerk- en skoolgeboue het as geheime slaapplekke gedien. Vroeg soggens het die vakansiegangers weer vertrek nog voordat iemand hulle waargeneem het.
Uiteindelik het entrepreneurs begin om toeristekampe met sanitêre geriewe langs die grootpad op te rig. Teen 'n klein bedrag van 'n kwart-dollar kon gesinne hier hul tente opslaan. In sommige nedersettings langs die Dixie Highway is selfs stukke grond as kampeerplek aan vakansiegangers beskikbaar gestel - hopende dat toeriste die plaaslike ekonomie sou stimuleer. Winkel- en restauranteienaars het nogtaans beswaar aangeteken teen hierdie tin can tourist camps of "blikkies-toeristekampe" omdat die meeste vakansiegangers eerder hul eie ingeblikte kos saamgebring het as om dit in winkels langs die pad koop. Dixie-motortoeriste het tin can campers gaandeweg as trotse bynaam aanvaar en later die tradisie begin om tin can camp-byeenkomste te hou.
Die eienaars van kampe was dikwels egpare wat mettertyd begin het om klein hutte aan reisigers te verhuur wat aanvanklik as tourist courts bekend gestaan het. Hulle was die primitiewe voorlopers van geriewe wat later tot motor courts, motorhotelle en uiteindelik motelle sou ontwikkel. Duisende van sogenaamde mom and pop-kampe en -herberge het langs die grootpad ontstaan. Hulle was die spilpunt vir verdere ontwikkeling waartydens vulstasies, motorherstelwinkels, klein eetplekke, kruidenierswinkels, vrugte- en pekanneutstalletjies, aandenkingswinkels (waarvan baie ook bedspreie te koop aangebied het) en ander ondernemings in die nabyheid opgerig is.
Terminologiese omstredenheid
wysigBeweerde rassistiese konnotasies van die term Dixie met die Gekonfedereerde State en slawerny het in die 21ste eeu 'n hewige debat oor 'n naamwysiging vir die grootpad in dele van Florida laat ontvlam. Geskiedkundiges is oneens oor die oorsprong van die term.[3] Dele van die Dixie Highway in Florida sal, volgens 'n besluit van amptenare in Miami-Dade County, hernoem word na Harriet Tubman Highway - ter ere van die anti-slawerny-kampvegter Harriet Tubman (1820−1913).[4]
Verwysings
wysig- ↑ Georgia History - Ed Jackson: Whatever Happened to Georgia's Dixie Highway? Besoek op 28 Oktober 2014
- ↑ Lisa R. Ramsay and Tammy L. Vaughn: Postcard History Series - Tennessee's Dixie Highway: The Cline Postcards. Charleston SC: Arcadia Publishing 2011, bl. 8
- ↑ New York Times, 20 Januarie 2020: ‘We’ve Got to Change This’: Has Dixie Highway Reached the End of the Road? Besoek op 29 Maart 2020
- ↑ CNN, 21 Februarie 2020: This highway was once a tribute to the Confederacy. Soon, it will honor Harriet Tubman. Besoek op 30 Maart 2020
Eksterne skakels
wysig- Geskiedenis
- New Georgia Encyclopedia: Dixie Highway
- Ed Jackson: Whatever Happened to Georgia's Dixie Highway?
- Arcadia Publishing: Driving the Old Dixie Highway
- Kultuur
- Media