Ella van der Mescht

Ella van der Mescht, (gebore as Elsje Petronella Johanna Margaretha Marais; 19 Augustus 1928 - 1 November 1994) was 'n gewilde Afrikaanse skrywer van liefdesverhale.

Sy is gebore op 19 Augustus 1928 in Hofmeyr, en is op 66-jarige ouderdom op 1 November 1994 in Parow oorlede. Sy was getroud met Gert Cornelius Johannes van der Mescht en hulle het onder andere op Worcester, Uniondale en Willowmore gewoon. Gebore en getoë in die Hofmeyr-distrik, het die Karoo haar eerste liefde gebly en die meeste van haar romans speel af in hierdie wêreld van vlaktes en rantjies.

Van der Mescht se skryftalent het reeds op 'n jong ouderdom geblyk. Op negejarige ouderdom het sy 'n prys gewen in 'n landwye kompetisie vir 'n kinderverhaal en op sestienjarige ouderdom het sy haar eerste kortverhaal geskryf. Sy het in 1958 gedebuteer met die roman "Vingermerke aan die handbreedtes". Sy het vinnig naam gemaak en meer as vyftig romans die lig laat sien. Van der Mescht was ook vir meer as 12 jaar rubriekskrywer vir 'n koerant.

Die mediese wêreld het Van der Mescht gefassineer en sy is veral bekend vir haar hospitaalromans. In 1982 ontvang sy die J.P. van der Walt-toekenning vir "Dokter Lita". Gedurende die 1970's en 1980's was sy besonder produktief en het talle romans gepubliseer, onder meer "Dokter Delmarie" (1974), "Sy mooiste storie" (1975), "Van Tinkie met liefde", "Jy erf die blomtyd" (beide 1976), "Die vrou vir Montevino", "Ek bring die najaar" (beide 1977), "Haar naam is Mercia", "Verflenter dan die skanse", "Middelwater se nuwe dokter", "Die son in jou oë" (almal 1978), "Bêre nooit jou droom", "Jou spore in die sand" (beide 1979), "Suster Mandie", "Altyd soos nou!", "Laat die winter kom" (almal 1980), "Die hart se tweede lente", "Die dokters van Varingvlei", "Die geheim van Speelmanskraal" (almal 1981), "Dokter Lita" (1982), "Waar die wildepruim blom", "Blare in die reën", "Waar die newels rus" (almal 1984), "Dis soos herfsblare", "Vertel my jou droom" (beide 1985), "Die sigeunerchirurg", "'n dokter vir Jakkalshoek" (beide 1986), "'n Bruid vir Akkedisbult", "Magrietjies vir Marieta" (beide 1987), "Van varings en steekgras" en "Dokter Kaboutertjie" (beide 1988).

Van der Mescht se skryfwerk word dikwels beskou deur die lens van die samelewingsverwagtinge van vroue gedurende die 1970's in Suid-Afrika. Haar werke weerspieël die heersende houdings van die tyd, insluitend 'n fokus op fisiese voorkoms en interpersoonlike wedywering onder vroulike karakters. Haar boeke word gekenmerk deur 'n vertelstyl wat gedetailleerde beskrywings van karakters insluit, veral hul fisiese eienskappe, wat beide 'n punt van kritiek en 'n kenmerk van haar storievertellingstyl was.

Teen die laat 1980's was Van der Mescht, volgens 'n studie deur Fanie Olivier in 1990 (Tydskrif vir Letterkunde XXVIII), een van die vyf mees gelese Afrikaanse skrywers in biblioteke, saam met Ena Murray, Dricky Beukes, Sara du Pisani en Elmar Steyn. Haar gewildheid het haar 'n plek besorg in die kategorie van populêre Afrikaanse leesstof, 'n genre wat dikwels onderskei word van meer literêre werke. In die vroeë 1990's het sy steeds geskryf en romans soos "Koelte langs die Koenap" (1990), "Ken jy die jasmyn" (1991), "Wie erf Rietkuil?", "Soos die jangroentjie kom" (beide 1992) en "Vlam van die waboom" (1994) gepubliseer. Haar laaste roman, "Bewolkte jare", is in 1995 postuum uitgegee.

Benewens romans het Van der Mescht ook kinderboeke geskryf, waaronder "Basie Bakoortjies se slim plan" (1981), "Dokter Besembakkies van die bloekombos" (1983) en "Dokter Besem Bakkies red die prinsie" (1985).

Haar bydrae tot die Afrikaanse letterkunde, veral in die genre van ligte leesstof, het haar 'n gewilde en geliefde skrywer gemaak. Alhoewel haar boeke dalk nie met hedendaagse gehore resoneer nie as gevolg van hul uitgediende perspektiewe, bied hulle insig in die kulturele en sosiale dinamika van Suid-Afrika gedurende die tyd waarin hulle geskryf is.

Bronne

• http://www.springbokboeke.co.za/html/ella_van_der_mescht.html (Geargiveer op 19 Junie 2018 op Wayback Machine - URL opgespoor en besoek op 3 November 2024 - https://web.archive.org/web/20180619011513/http://www.springbokboeke.co.za/html/ella_van_der_mescht.html)
• https://archive.ph/2016.12.31-232653/http://www.springbokboeke.co.za/html/skrywers.html%23N