Worcester
- Hierdie artikel handel oor die nedersetting in die Breedevallei, Wes-Kaap. Vir ander gebruike, sien Worcester (veelsinnig).
Worcester is een van die groter dorpe van die Wes-Kaap, in die Breederiviervallei, 121 km oos-noordoos van Kaapstad en 52 km noordwes van Robertson. Dit is geleë aan die rant van die Hexrivierberge en is een van die mooisgeleë dorpe in Suid-Afrika. Die N1 nasionale pad gaan deur die dorp.
Worcester | |
|---|---|
 Hoogstraat in Worcester se sakekern | |
  Worcester Worcester se ligging in Wes-Kaap | |
| Koördinate: 33°38′42″S 19°26′37″O / 33.64500°S 19.44361°O | |
| Land |  Suid-Afrika |
| Provinsie | Wes-Kaap |
| Distrik | Kaapse Wynland |
| Munisipaliteit | Breedevallei |
| Stigting | 1819[1] |
| Oppervlak | |
| • Totaal | 73,2 km2 (28,3 vk. myl) |
| Bevolking (2011)[2] | |
| • Totaal | 97 078 |
| • Digtheid | 1 326/km2 (3 430/vk. myl) |
| Rasverdeling (2011) | |
| • Wit mense | 14.0% |
| • Indiërs/Asiërs | 0.8% |
| • Bruin mense | 58.7% |
| • Swart mense | 25.4% |
| • Ander | 1.1% |
| Taal (2011) | |
| • Afrikaans | 73.1% |
| • Xhosa | 19.1% |
| • Engels | 3.7% |
| • Sotho | 1.7% |
| • Ander | 2.4% |
| Poskode (strate) | 6850 |
| Skakelkode | 023 |
| Webwerf | www.breedevallei.gov.za |
Synde die grootste dorp in die Wes-Kaap se binnelandstreek, dien dit as die administratiewe hoofstad van die Breedevallei Plaaslike Munisipaliteit en as streekhoofkwartier vir die meeste sentrale en Provinsiale Regeringsdepartemente. Die dorp dien ook as die middelpunt van die Wes-Kaap se binnelandse kommersiële, verspreiding en kleinhandelaktiwiteite met 'n winkelsentrum, goed ontwikkelde sentrale sakekern en infrastruktuur.
Worcester is op 'n hoogte van 220 meter geleë en kan per pad bereik word deur óf op die N1-hoofweg deur die Hugenote-tonnel óf deur skouspelagtige bergpasse te ry.
Geografies word die distrik hoofsaaklik deur berge afgebaken; in die suidweste lê die massiewe Stettynsbergreeks met 'n jaarlikse reënval van meer as 2000 mm. In die weste lê die Du Toitskloofberge en noordwes lê die Slanghoek-, Klein Drakenstein-, Elandskloof- en Lemietbergreekse. Na die noorde styg die Hexrivierberge wat die toringpieke van Chavonness, Brandwacht, Fonteintjiesberg en Audensberg insluit. Noordoos van die dorp loop die kleurvolle Keeromberg in die Langebergreeks.
Worcester en sy omgewing vorm deel van die Breederivier-opvangsgebied, wat gevoed word deur 'n aantal kleiner riviere aangevul deur die afloop van wintersneeu in die berge. Die distrik sluit ook die Hexriviervallei in.
Worcester bestaan ook uit 'n township genaamd Zwelethemba. In 1985 het studente geprotesteer oor Afrikaans as 'n dominante taal op skool. Onluste het uitgebreek en verskeie studente is deur die polisie in Robertsonweg geskiet. ’n Student genaamd Nkosana Nation Bahumi is weens die betogings oorlede.
Geskiedenis
wysigWorcester is in 1820 gestig op die plase Langerug en Roodewal (sommige bronne Roodedraai) en word 'n munisipaliteit in 1842. Dit is vernoem deur lord Charles Somerset, indertydse goewerneur van die Kaap, na sy broer, die markies van Worcester. Die dorp is bekend om sy skole vir dowes en blindes. Die NG gemeente is in 1821 gestig en vandag is daar, benewens die moedergemeente, nog ses NG gemeentes.
Distrik
wysigDie distrik is 4 139 km2 groot en lewer ongeveer 25% van die land se druiwe. Hier word meer wyn en brandewyn gemaak as in enige ander distrik in die land.
Dorps- en afdelingsraadswapens
wysigMunisipaliteit (1) — Die munisipale raad het voor 1931 'n wapen aangeneem: In blou, 'n goue valhek met kettings op 'n rooi en silwer wrong.[3] Die valhek kom uit die Somerset-familiewapen.
Munisipaliteit (2) — Die raad het 'n nuwe wapen in 1948 aangeneem. Dit is jare later (in 1983) by die Buro vir Heraldiek geregistreer: Gevierendeel van swart en rooi, 'n goue valhek gespyker van blou; op 'n golwende silwer skildhoof, drie blou skywe, elk belaai met 'n goue fleur-de-lis. Die helmteken was 'n goue halwe leeu met 'n horing van oorvloed. Die wapenspreuk was "Mutare sperno".[4]
Afdelingsraad (1) — Op 'n stadium het die afdelingsraad (die plaaslike owerheid vir die landelike gebiede buite die munisipale grense) die vorige munisipale wapen oorgeneem.
Afdelingsraad (2) — Die afdelingsraad het in 1974 'n nuwe wapen by die Buro vir Heraldiek geregistreer: In groen, 'n hoekige skuinsbalk van silwer in die vorm van 'n letter W tussen twee penninge van goud. Die helmteken was twee druiwetrosse aan weerskante van 'n rooi stok. Die wapenspreuk was "Fructu noscitur".[4]
Zwelethemba — Die Swart woongebied Sidesaviwa het van 1978 tot 1996 sy eie plaaslike owerheid gehad. Die dorpskomitee het in 1989 'n wapen by die Buro vir Heraldiek geregistreer: Tweelingkepersgewys deursnede, rooi en swart, twee silwer aanstotende kepers vergesel in die skildhoof van 'n byekorf, die skildvoet getralie, alles goud. Die helmteken was 'n swart muurkroon.[4]
Galery
wysig-
Worcester se NG moederkerk. -
-
Karoo Nasionale Botaniese Tuin. -
-
-
Sien ook
wysigVerwysings
wysig- ↑ "Chronological order of town establishment in South Africa based on Floyd (1960:20–26)" (PDF) (in Engels). pp. xlv–lii. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 13 Julie 2019. Besoek op 6 April 2016.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Som van die hoofplekke Zweletemba en Worcester Sensus 2011.
- ↑ Die wapen kom voor op 'n tabakkaart wat in 1931 uitgereik is.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 National Archives of South Africa : Data of the Bureau of Heraldry.
Bron
wysigEksterne skakels
wysig- Worcester info Geargiveer 6 Maart 2007 op Wayback Machine
- De la Bat-skool Geargiveer 31 Januarie 2007 op Wayback Machine