Wikipedia

Epiphanius van Salamis

Epiphanius van Salamis (Oudgrieks: Ἐπιφάνιος; omstreeks 310–320 – 403) was die biskop van Salamis, Siprus, aan die einde van die 4de eeu. Hy word deur beide die Oosters-Ortodokse en Rooms-Katolieke kerke as 'n heilige en kerkvader beskou. Hy was 'n kranige verdediger van die ortodoksie. Hy is veral bekend vir die skryf van die Panarion, 'n samevatting van tagtig dwaallere, wat ook heidense gelowe en filosofiese denkrigtings ingesluit het.[2] Daar was baie omstredenheid oor hoeveel van die aanhalings wat deur die Bisantynse Ikonoklaste aan hom toeskryf is werklik deur hom was. Ongeag hiervan was hy duidelik gekant teen sommige gebruike van beelde in die kerk in sy eie tyd.[3]

Epiphanius van Salamis

Biskop van Salamis (Sprus), Orakel van Palestina
Gebore omstreeks 310–320, Judea
Feesdag 12 Mei[1]
17 Pashons (Koptiese Ortodoksie)

Lewe

wysig

Epiphanius is gebore in óf 'n Romanioties-Christelike familie óf het hom in sy jeug tot die Christendom bekeer. Hoe dit ook al sy, hy was 'n Romaniotiese Jood wat gebore is in die klein nedersetting Besanduk naby Eleutheropolis (die hedendaagse Beit Guvrin in Israel), en het as 'n monnik geleef in Egipte, waar hy opgevoed is en met Valentinianisme in aanraking gekom het. Hy het in omstreeks 333, terwyl hy nog 'n jong man was, teruggekeer na Romeinse Palestina en 'n klooster gestig in die naburige Ad,[4] wat dikwels genoem word in die polemieke tussen onderskeidelik Epiphanius en Hieronimus teen Rufinus en Biskop Johannes II van Jerusalem. Hy is georden as priester en was vir dertig jaar aan die hoof van die klooster in Ad. In die tyd het hy baie vaardighede en kennis verwerf. Hy het verskeie tale aangeleer, insluitend Hebreeus, Siries, Egipties, Oudgrieks en Latyn, en is om die rede deur Hieronimus Pentaglossos ("Vyftong") genoem.[5]

Sy reputasie as geleerde het gelei tot sy benoeming en inwyding as Biskop van Salamis, Siprus,[6] in 365 of 367, 'n pos wat hy tot sy dood beklee het. Hy was ook die Metropoliet van die Kerk van Siprus. Hy het vir byna veertig jaar as biskop gedien en wyd gereis om verskillende oortuigings te bestry. Hy was teenwoordig by 'n sinode in Antiochië (376) waar daar gedebatteer is oor die Drie-eenheid van God teenoor die dwaalleer van Apollinarisme. Hy het die posisie van Biskop Paulinus van Antiochië, wat die steun van Rome gehad het, gehandhaaf bo dié van Meletius van Antiochië, wat deur die Oosters-Ortodokse Kerke ondersteun is. In 382 was hy teenwoordig tydens die Sinode van Rome, om weer Paulinus se saak te ondersteun.

Die Origenisme-kontroversie en sy dood

wysig

Tydens 'n besoek aan Palestina in 394 of 395, terwyl hy in Jerusalem gepreek het, het hy Origenes se volgelinge aangeval en die Biskop van Jerusalem, Biskop Johannes II van Jerusalem, aangespoor om sy skrywes te veroordeel. Hy het Johannes aangemoedig om versigtig te wees vir die “afstootlikheid” van beelde in die kerke. Hy het opgemerk dat hy, toe hy in Palestina gereis het, by 'n kerk ingegaan het om te bid en 'n gordyn met 'n beeld van Christus of 'n heilige gesien het wat hy afgetrek het. Hy het aan Biskop Johannes gesê dat sulke beelde "teenoor ons godsdiens is" (sien hieronder).[7] Hierdie gebeurtenis het die saad van konflik gesaai wat gelei het tot die dispuut tussen Rufinus en Biskop Johannes II van Jerusalem teen Hieronimus en Epiphanius. Epiphanius het hierdie konflik aangevuur deur 'n priester vir Hieronimus se klooster by Bethlehem te orden en sodoende Johannes se jurisdiksie te oortree. Hierdie geskil het gedurende die 390's voortgeduur, veral in die aanvallende literêre werke van Rufinus en Hieronymus teenoor mekaar.

 
'n Gravure deur Jan Luyken wat Epiphanius en die terugkeer van sy liggaam na Konstantinopel uitbeeld.

In 399 het die dispuut 'n ander kleur aangeneem toe die Biskop van Alexandrië, Theophilus, wat aanvanklik biskop Johannes II van Jerusalem ondersteun het, sy siening verander het en Origeneste-monnike in Egipte begin vervolg het. As gevolg van hierdie vervolging het vier van hierdie monnike na Palestina gevlug, en toe na Konstantinopel gereis om ondersteuning te soek en die kontroversie te versprei. Sint Johannes Chrysostomus het die monnike skuiling gegee. Biskop Theophilus van Alexandrië het sy kans waargeneem om die gebeure te gebruik om sy vyand, Sint Johannes Chrysostomus tot ’n val te bring: in 402 het hy 'n konsilie in Konstantinopel byeengeroep en diegene uitgenooi wat sy anti-Origeneste sienings ondersteun het. Epiphanius, teen hierdie tyd amper 80, was een van diegene wat ontbied is, en het die reis na Konstantinopel begin. Toe hy egter besef dat hy deur Theophilus as wapen teen Chrysostomus gebruik word, wat toevlug gegee het aan die monnike wat deur Theophilus vervolg is, en wat 'n beroep op die keiser gedoen het, het Epiphanius teruggekeer na Salamis, net om in 403 op pad huis toe te sterf. [8]

Die gordyn-insident

wysig

Brief LI uit Hieronimus se Briewe bevat sy Latynse vertaling, gemaak op versoek van Epihanius, van sy brief uit omstreeks 394 (oorspronklik in Grieks geskryf), "Van Epiphanius, biskop van Salamis, in Siprus, aan Johannes, biskop van Jerusalem" (sien die vorige afdeling vir konteks). Die laaste deel handel oor die insident van die gordyn wat, anders as ander passasies wat aan Epiphanius toegeskryf word en aangehaal is deur die ikonoklaste, deur moderne skolastici as outentiek aanvaar word:[9]

9. Verdermeer het ek gehoor dat sekere persone hierdie grief teen my het: Toe ek jou vergesel het na die heilige plek genaamd Bet-el, om saam met jou die Kollekte te vier, ná die gebruik van die Kerk, het ek by 'n villa genaamd Anablatha gekom, en toe ek verbygaan, sien ek 'n brandende lamp. Toe ek vra watter tipe plek dit is, en besef dat dit 'n kerk is, het ek ingegaan om te bid, en daar 'n gordyn gevind wat aan die deure van die kerk hang, gekleur en geborduur. Dit het 'n beeld van Christus of van een van die heiliges bevat; Ek kan nie mooi onthou wie se beeld dit eintlik was nie. Toe ek dit sien; en afkerig daarvan dat 'n beeld in stryd met die heilige skrifture in Christus se kerk opgehang is; het ek dit uitmekaar geskeur en die bewaarders van die plek aangeraai om dit as 'n sterflaken vir 'n arm persoon te gebruik. Hulle het egter gemurmureer en gesê dat indien ek besluit het om dit te skeur, dit net reg is dat ek vir hulle nog 'n gordyn in die plek daarvan gee. Toe ek dit hoor, het ek belowe dat ek een sal gee, en gesê dat ek dit dadelik sal stuur. Sedertdien was daar 'n klein vertraging as gevolg van die feit dat ek 'n gordyn van die beste gehalte vir hulle wil gee in plek van die vorige een, en dit derhalwe goedgedink het om een van Siprus aan te vra. Ek het nou die beste gordyn gestuur wat ek kon kry, en ek smeek jou dat jy die presbiter van die plek sal beveel om die gordyn wat ek gestuur het te neem, en dat jy daarna opdrag sal gee dat gordyne van die ander soort–wat in stryd met ons godsdiens is–nie in enige kerk van Christus opgehang sal word nie. 'n Man van opregtheid soos jy moet alles in jou vermoë doen om 'n afstootlikheid te verwyder wat onwaardig is vir die Kerk van Christus en van daardie Christene wat onder jou leiding is. Pasop vir Palladius van Galasië-'n man wat eens vir my dierbaar was, maar wat nou God se genade nodig het-want hy verkondig die dwaalleer van Origenes; en sorg dat hy niemand van dié wat aan jou toevertrou is, verlei tot die verkeerde weë van sy dwaalleer nie. Ek bid dat dit met jou goed sal gaan in die naam van die Here.[10]

Skryfwerk

wysig

Panarion

wysig

Sy bekendste boek is die Panarion (van Latyn panarium, "broodmandjie" < panis, "brood"), ook bekend as die Adversus Haereses, "Teen Dwaallere". Dit is aangebied as 'n boek van "teenmiddels" vir diegene wat deur die slang van kettery gebyt is. Dit is geskryf tussen 374 en 377, en het gefunksioneer as handboek oor hoe om die argumente van ketters teen te gaan.

 
'n Uitbeelding uit die 11de eeu van Sint Epiphanius in die Sint Sofia Katedraal in Kiëf

Dit lys en weerlê 80 dwaallere, waarvan sommige nie in enige ander bestaande dokumente uit die tyd beskryf word nie. Epiphanius begin met die 'vier moeders' van die voor-Christelike dwaallere – 'barbarisme', 'Skitiïsme', 'Hellenisme' en 'Judaïsme' – en spreek dan die 16 voor-Christelike dwaallere aan wat daaruit voortgevloei het: die vier filosofiese skole (Stoïsyne, Platoniste, Pythagoreërs en Epikureërs), en 12 Joodse sektes. Hierop volg dan 'n tussenspel, wat vertel van die menswording van die Woord. Hierna begin Epiphanius met sy relaas van die 60 Christelike dwaallere, van uiteenlopende gnostici, tot die verskillende trinitariese dwaallere van die vierde eeu, en sluit af met die Kolliridiërs en Messaliane (ander name waaronder lg. bekendstaan is die Eugiete of Eufemiete).[11]

Terwyl Epiphanius se ywer dikwels die oorhand kry–hy erken by een geleentheid dat hy teen die Origeniste skryf slegs op grond van hoorsê (Panarion, Epiphanius 71)–is die Panarion 'n waardevolle bron van inligting oor die Christelike Kerk van die vierde eeu. Dit is ook 'n belangrike bron rakende die vroeë Joodse evangelies soos die Evangelie volgens die Hebreërs, wat onder die Ebioniete en die Nasareners gesirkuleer het, asook die volgelinge van Cerinthus en Merinthus.[12]

Een unieke kenmerk van die Panarion is die wyse waarop Epiphanius die verskillende ketters met verskillende giftige diere vergelyk, en so ver gaan as om die dier se eienskappe in detail te beskryf, hoe dit sy gif produseer en hoe om jouself te beskerm teen die dier se byt of gif.[13] Hy beskryf byvoorbeeld sy vyand Origenes as "'n padda wat raas van te veel vog en wat harder en harder aanhou kwaak." Hy vergelyk die Gnostici met 'n besonder gevreesde slang "met geen slagtande." Die Ebioniete, 'n Christelike sekte wat Joodse wette gevolg het, is deur Epiphanius beskryf as "'n monster met baie gedaantes, wat feitlik die slangagtige vorm van die mitiese veelkoppige Hidra aangeneem het." In totaal beskryf Epiphanius vyftig diere, gewoonlik een per sekte.[14]

'n Verdere kenmerk van die Panarion is die toegang wat die vroeëre afdelings daarvan bied tot verlore werke, veral die Justinianus die Martelaar se werk oor dwaallere, die Griek van Irenaeus se Teen dwaallere en Hippolitus se Syntagma.<ref.> Andrew Louth, 'Palestine', in Frances Young, Lewis Ayres en Andrew Young, reds, The Cambridge History of Early Christian Literature, (2010), 286</ref> Die Panarion is die eerste keer in 1987 en 1990 in Engels vertaal.

Ander werke

wysig

Sy vroegste bekende werk is die Ancoratus (die goed geankerde man), wat argumente teen Arianisme en die leerstellings van Origenes insluit. Afgesien van die polemieke, het Epiphanius 'n werk oor Bybelse oudhede geskryf, getiteld, ná een van die boek se afdelings, Oor Gewigte en Mates (περὶ μέτρων καὶ στάθμων). Dit is in 392 in Konstantinopel geskryf vir 'n Persiese priester,[15] en bestaan steeds in Siriese, Armeense en Georgiese vertalings (laasgenoemde is gevind in Shatberd ms 1141, saam met Physiologus en De Gemmis).[16] Die eerste afdeling bespreek die kanon van die Ou Testament en sy weergawes, die tweede mates en gewigte en die derde, die geografie van Palestina. Die tekste bestaan uit rowwe aantekeninge en sketse, soos Allen A. Shaw, 'n moderne kommentator, opgemerk het; nietemin was Epiphanius se werk oor metrologie belangrik in die geskiedenis van meting.

Nog 'n werk, Oor die twaalf edelgesteentes (De Gemmis), bestaan steeds in 'n aantal fragmente, waarvan die volledigste die Georgiese fragment is.[17] Die brief wat deur Epiphanius aan Johannes, Biskop van Jerusalem, in 394 geskryf is en bewaar word Hieronimus se Latynse vertaling, word hierbo bespreek.[18] Die versameling preke wat tradisioneel toegeskryf word aan 'n "Sint Epiphanius, biskop", dateer uit die laat vyfde of sesde eeu, en word nie deur moderne skolastici met Epiphanius van Salamis verbind nie.[19]

Epiphanius se reputasie vir geleerdheid was van so 'n aard dat die Physiologus, die hoofbron van middeleeuse bestiaria ('n Bestiarium is 'n beskrywende of anekdotiese verhandeling oor verskeie werklike of mitiese soorte diere, veral 'n Middeleeuse werk met 'n moraliserende toon.), valslik aan hom toegeskryf is.[20]

Lys van werke

wysig
  • The Panarion of Epiphanius of Salamis, Book I (Sects 1–46) Frank Williams, vertaler, 1987 (E.J. Brill, Leiden) ISBN 90-04-07926-2
  • The Panarion of Epiphanius of Salamis, Book II and III (Sects 47–80, De Fide) Frank Williams, vertaler, 1993 (E.J. Brill, Leiden) ISBN 90-04-09898-4
  • The Panarion of St. Epiphanius, Bishop of Salamis Philip R. Amidon, vertaler, 1990 (Drukpers van die Universiteit van Oxford, New York) (Hierdie vertaling bevat afdelings eerder as die volle werk.) ISBN 0-19-506291-4
  • Epiphanius' Treatise on Weights and Measures: The Syriac Version, James Elmer Dean, ed, 1935. (Chicago) [Engelse vertaling van Oor Gewigte en Mates; beskikbaar by Epiphanius of Salamis, Weights and Measures (1935) pp.11-83. Engelse vertaling]
  • Epiphanius de Gemmis: the Old Georgian Version and the Fragments of the Armenian Version. red. Robert Pierpont Blake; de Vis, H. (1934). Londen: Christophers.
    • Epiphanius von Salamis, Über die zwölf Steine im hohepriesterlichen Brustschild (De duodecim gemmis rationalis). Nach dem Codex Vaticanus Borgianus Armenus 31 herausgegeben und übersetzt deur Felix Albrecht en Arthur Manukyan (Gorgias Studies oor die Oosterse Christendom 37), 2014 (Gorgias drukpers: Piscataway) ISBN 978-1-4632-0279-8 (Duitse uitgawe).
  • Anacephalaiosis (daar is aanvanklik gedink dat dit die werk van Epihanius van Salamis was. Hierdie mening word nou betwis).[21]

Verwysings

wysig
  1. ↑ (in Grieks) Ὁ Ἅγιος Ἐπιφάνιος Ἐπίσκοπος Κωνσταντίας καὶ Ἀρχιεπίσκοπος Κύπρου. 12 Μαΐου. ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ.
  2. ↑ Vallée, Gerard (1981). A Study in Anti-Gnostic Polemics (in English). Wilfried Laurier University Press. pp. 97ff. ISBN 978-0919812147.{{cite book}}: AS1-onderhoud: onerkende taal (link)
  3. ↑ Kitzinger, 92–93, 92 aangehaal
  4. ↑ Die meer bekende klooster van Epiphanius naby Thebe, Egipte is gestig deur 'n anachoreet genaamd Epiphanius teen die einde van die sesde eeu; dit is verken deur 'n ekspedisie van die Metropolitan Museum of Art, 1912–14.
  5. ↑ Ruf 3.6
  6. ↑ Salamis was ook ná Konstantyn II van Rome bekend as Constantia.
  7. ↑ Deel 9, Brief LI. Van Epiphanius, Biskop van Salamis, in Siprus, aan Johannes, Biskop van Jerusalem (omstreeks 394), http://www.newadvent.org/fathers/3001051.htm.
  8. ↑ Frances Young saam met Andrew Teal, From Nicaea to Chalcedon: A Guide to the Literature and its Background, (2de druk, 2004), pp202-3
  9. ↑ Kitzinger, 92–93 en uitgebreide aantekening
  10. ↑ "Philip Schaff: NPNF2-06. Jerome: The Principal Works of St. Jerome - Christian Classics Ethereal Library". www.ccel.org.
  11. ↑ Andrew Louth, 'Palestine', in Frances Young, Lewis Ayres en Andrew Young, reds, The Cambridge History of Early Christian Literature, (2010), p286
  12. ↑ Epiphanius, Panarion, 30 iii 7
  13. ↑ Gilhus, Ingvild Sælid (2006). Animals, Gods, and Humans. Changing Attitudes to Animals in Greek, Roman and Early Christian Ideas (in Engels). Routledge. pp. 238–42. ISBN 978-0-415-38650-0.
  14. ↑ Verheyden, Joseph (2008). "Epiphanius of Salamis on Beasts and Heretics". Journal of Eastern Christian Studies. 60 (1–4): 143–173. doi:10.2143/jecs.60.1.2035279.
  15. ↑ Allen A. Shaw, "On Measures and Weights by Epiphanius" National Mathematics Magazine 11.1 (Oktober 1936: 3) –7).
  16. ↑ Engelse vertaling, Dean (1935)
  17. ↑ Frances Young saam met Andrew Teal, From Nicaea to Chalcedon: A Guide to the Literature and its Background, (2de druk, 2004), p201
  18. ↑ Ep 51, available at http://www.ccel.org/ccel/schaff/npnf206.v.LI.html
  19. ↑ Alvar Erikson, Sancti Epiphani Episcopi Interpretatio Evangelorum (Lund) 1938, ná Germain Morin.
  20. ↑ Frances Young saam met Andrew Teal, From Nicaea to Chalcedon: A Guide to the Literature and its Background, (2de druk, 2004), p202
  21. ↑ Augustinus van Hippo, Arianisme en ander dwaallere, p.22 (note 10), Biblioteek van die Universiteit van Michigan: Quote: Vir 'n gesprek oor die kwessie van die outeurskap van die Anacephalaiosis, sien L.G. Müller, The De Haeresibus of Saint Augustine: A Translation with an Introduction and Commentary (Washington, D.C.: Drukpers van die Katolieke Kerk van Amerika, 1956), 23–25. Kontemporêre navorsers is dit oor die algemeen eens dat die Anacephalaiosis nie die werk van Epiphanius is nie, [alhoewel dit toegeskryf word aan hom]. Sien K. Holl, "Die Unechtheit der Anakephalaiosis," Texte und Untersuchungen 36.2 (Leipzig, 1910), 95–98

Bronnelys

wysig

Eksterne skakels

wysig
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Epiphanius_van_Salamis&oldid=2721029"