Ettie Bierman

Henrietta (Ettie) Bierman (1941 - 2020) was ’n Suid-Afrikaanse skrywer. Sy is op 22 Januarie 1941 in Johannesburg gebore. Verskeie van haar boeke verskyn aanvanklik as vervolgverhale in tydskrifte en sy skryf benewens talle ontspanningsverhale ook jeugverhale en kortverhale, terwyl sy ook 'n aantal werke in Afrikaans vertaal. Ettie is op 2 September 2020 in Ramsgate oorlede.

Lewe en werk

Haar skoolopleiding kry sy aan Malvern Laerskool en sy matrikuleer dan aan Kensington Hoërskool in Johannesburg. Sy studeer vir drie jaar verder in Spraak en Drama aan die Pretoria Onderwyskollege. Hierna hou sy vir twee jaar skool en word dan vir vyf jaar lank 'n internasionale lugwaardin by die Suid-Afrikaanse Lugdiens. In hierdie tyd deurreis sy Europa, Australië, Amerika, Kanada en die Ooste en raak veral verlief op Lissabon en sy mense. Op een van die vlugte tussen Londen en Las Palmas reis Jannie Wiehman as passasier en hulle trou 'n paar maande later in 1968. Na die huwelik vestig die egpaar hulle in Bloemfontein, waar sy onderwys gee by 'n klooster-kleuterskool. Die hoof stel voor dat sy konserte opvoer met die klein kinders, maar daar was nie tekste beskikbaar nie, wat haar daartoe dwing om self te skryf om die leemtes aan te vul. Haar man is in 1971 tragies oorlede aan 'n hartaanval terwyl sy met die laaste hoofstuk van haar eerste roman besig was. Sy keer terug na Johannesburg en word Engels onderwyseres in Edenvale. In 1974 bedank sy uit die onderwys om haar voltyds op haar skryfwerk toe te spits. Deur die indien van verskeie manuskripte ontmoet sy die skrywer en uitgewer Chris Pelser en hulle is vanaf 1976 vir 'n ruk getroud. Hulle vestig hulle in Halfweghuis tussen Pretoria en Johannesburg. Na hulle egskeiding trou sy met Roelf van Rensburg, self 'n bekende skrywer. Na aftrede gaan bly hulle eers in Chrissiesmeer in Mpumalanga en vanaf 2003 in Ramsgate aan die Natalse Suidkus.

Skryfwerk

Verskeie van haar boeke verskyn aanvanklik as vervolgverhale in tydskrifte en sy skryf benewens talle ontspanningsverhale ook jeugverhale en kortverhale, terwyl sy ook 'n aantal werke in Afrikaans vertaal. Sy skryf ook 'n tuinbou-handleiding. Aanvanklik skryf sy die versamel bundels met toneelstukkies en monoloë vir die jeug, Monoloë, samesprake en toneelstukkies en Uit die banke op die planke, met onder andere “Die Swartkatbende vang 'n skelm” wat hierna in opvoerings gewild word. Hierna skryf sy verskeie ander werke vir die jeug. Baie gewild is die Bienkie reeks, waar Bienkie 'n hoërskooldogter is. Sy en haar ouer suster bly by hulle prokureur-pa nadat haar ma oorlede is. Die intriges is gemik op die beleweniswêreld van die jong vroulike teiken leser. Die res van haar jeugverhale is almal ontspanningsverhale. Elke hond kry sy dag handel oor die hoofkarakter se verhouding met sy meisie en sy hond. Leeu, leeu hoe laat is dit? is die verhaal van 'n seun wat deur die dwerg mense in die sirkus aangeneem word. Wanneer die sirkus leeu se dae getel word, vlug hy met hom om sy lewe te red. Tien en elf is twee honde se groot avontuur wanneer hulle 'n gat in die heining ontdek en Eenspoor vertel van die kapokhaantjie en die botsing tussen die hoender gesin en die mense van die werf. Die nege lewens van Valie van Biljon is die vaalboskat Valie se vele beproewinge, waarna hy darem nog lewend terugkeer na die plaas waar sy nooi, die dertienjarige Mia, is. Sommer net Sam is 'n liefdesverhaal met identiteit verwarring as tema. Tientalle ander verhale in dieselfde trant word vir die jeug geskryf.

Haar eerste roman vir volwassenes, Waardin in die wolke, verskyn in 1973. Sy beskryf hierdie roman self as “'n eiesoortige outobiografie”. Hierna lewer sy talle ander liefdesromans. Daar kom 'n tyd (1975) is Marinda se verhaal. Wanneer haar man in 'n motorongeluk sterf, vra sy hulp by haar oorlede man se broer, Hugo, maar hy glo sy is 'n blote fortuinsoeker. Blomme uit Berlyn (1976) is 'n spioenasieverhaal, waarin Debbie Heyns 'n kommunistiese agent op haar verlief moet maak. Hierdie opdrag verander die gang van haar lewe totaal. Man in die donker (1976) is 'n speurverhaal. In Met vlieënde vaandels (1977) word die toerleier Irene Kruger se voet onder haar uitgeslaan deur die Casanova Kas. En gister gaan verby (1978) se hoofkarakter is die lugwaardin Jenny Bruwer. Sy smaak ware liefde maar verloor dit wanneer eerste offisier Franz se vliegtuig naby Australië val. Dit dwing haar om bitter keuses te maak. Hennie Vermaak is in Die snip van Sesdorings (1978) die uiters onvroulike naam van 'n rooikopmeisie. Haar aankoms maak opslae, want sy moet besit neem van haar erfenis, maar eers is daar ou vetes wat besleg moet word. Die Bekvelder (1981) beskryf Anne-Marie van Zyl se lewe na die dood van haar ma. Sy aanvaar teensinnig haar stiefoom, Wynand Visser, se aanbod om op sy spogplaas te gaan bly. Wanneer sy daar kom is Wynand egter skoonveld en Nicolaas, die eintlike eienaar van die plaas, is glad nie gelukkig met die stand van sake nie. In Liefde en koue vrees (1982) vind lugwaardin Anneke dat selfs 'n bottel parfuum onheil kan bring, soos dit vir haar in Lissabon doen. Die aantreklike kaptein Paul Roux kom tot haar redding. Rothea Beukes is in Bitter bloeisels (1984) gewikkel in 'n stryd teen die groot Duitser Dieter Richter om die voogdyskap van die jong Albie Richter. Albie se ouers het in 'n botsing gesterf. Dinge raak gekompliseerd wanneer daar ewe skielik aanslae op Albie se lewe is. Rabbedoe en Rissiepit (1987) se titel verwys na die voornemende werktuigkundige Nell. Sy vind dat daar talle struikelblokke is wat oorkom moet word voordat sy liefde kan vind in die arms van die ryk, selfversekerde Dewald. Een van die struikelblokke is die sjarmante Badie, want Nell weier om die lasterlike dinge wat oor hom kwytgeraak word, te glo. Volmaan op Mopanie (1989) speel op die wildplaas Mopanie af, waar Katie Lategan se pa 'n wildbewaarder is. Katie was nog altyd haar eie baas, maar wanneer haar pa onverwags Kaap toe moet gaan, kom Steyn van Zyl haar oppas. Toestande is plofbaar so na aan die Mosambiek grens en, tot Katie se ontsteltenis, hou Steyn haar kom en gaan met 'n valkoog dop. Kaptein Casanova (1990) is 'n verhaal wat in die lugvaart wese afspeel. Kaptein de Villiers van Jakaranda-lugdiens het 'n oog vir 'n mooi nooi en dit maak die lewe van sy verloofde, die hoof waardin Janine, baie moeilik. Al die passasiers op vlug 013 se lewens word onherroeplik verander wanneer dit blyk dat 'n teddiebeer op 'n ou oom se skoot veel meer as net 'n speelding is. In Dokter Linda (1992) hoor dokter Linda Behrens op Donkerhoek dat haar vennoot vir die volgende ses maande die soort man is wat elke vrou graag voor die kansel wil hê. Net jammer Marius wil niks van Linda weet nie. In Die hart se tweede lente (1996) kry Kara Verster met vele dinge te doen tydens haar eerste oorsese vlug as lugwaardin: onder meer 'n gekletterde seekat, 'n towenaar, twee Duitsers in 'n koma, 'n lang, groen, haarlose hond en 'n twyfelagtige waarsegster.

Addy Lategan moet in 'n Rooikop en twee ridders (2006) kies tussen die professor in biochemie, dokter Marius Theron, en die rugbyspeler tipe Roux van Zyl. In Vlinder teen die ruit (2007) neem Surita Kellerman haar voor om alle mans uit haar lewe en uit haar hart te verban. Haar gevoelens is egter nie te vertrou nie en sy raak, tot haar ontsteltenis, verlief op haar swaer Hendro, 'n beeldhoueren vrye gees. Gelukkig is Hendro se hoof by Suidkus-radio, Douw van der Linde, byderhand om Hendro te ondersteun na die groot tragedie wat sy lewe skielik oorval het en te sorg dat hy opnuut sy lewe in 'n vaste baan kry. Douw is dalk eerder die mens wat ook Surita se lewe in 'n nuwe rigting gaan dwing. Dan is daar ook die dierbare klein Jorie, vol onskuld en onbewus van die onderstrominge in die lewens van die mense om haar. Die paradysman (2009) is Tinka van der Bijl se storie. Sy het drie jaar gelede met sterre in haar oë na Parys vertrek. Nou is sy terug in Pretoria, ontnugter, sonder blyplek en met slegs die droom van haar eie boekwinkel om haar aan die gang te hou. Boonop het sy, net voor sy weg is, die held van haar drome – haar paradys man – se hart gebreek. In Bruid uit die koue (2010) is Clio Gericke vir Jurg verbode, want sy was sy ouboet Arnold se nooi. Dit was elf jaar gelede. Nou het Clio teruggekom uit Kanada om by Arnold te kuier en hulle jeugliefde te verseël. Die noodlot gryp egter in toe Arnold van sy perd afval en in die hospitaal beland. Anderkant die volmaan is in 2011 op die kortlys vir die toekenning van die ATKV-prys vir romanses. Aralie se eksman Neil smeek haar in 'n Reënboog vir Aralie (2011) om in sy plek as veearts op 'n wildplaas in Namibië te gaan waarneem. Sy stem teësinnig in, omdat sy na haar egskeiding dringend geld nodig het. Op Belelapa is dinge egter beslis nie wat sy verwag het nie. Daar is geen fasiliteite nie aangesien alles nog in aanbou is. Die plek behoort boonop aan Franco Conradie, “olifant-fluisteraar”, TV-man en bekende natuurkenner, wat glad nie seker is dat die tenger rooikop veearts die werk sal kan doen nie. Neil besluit dan dat hy Aralie ten alle koste wil terugwen en sy moet besluit of sy hom nog 'n kans sal gee of eerder sal vasbyt by Belelapa. 'n Man vir môre (2014) behandel Cecilia se lewe nadat sy haar verloofde saam met 'n ander lugwaardin in sy hotelkamer betrap. Sy bedank by Jakaranda-lugdiens en neem haar voor om nooit weer 'n man te vertrou nie. Sy kry 'n pos as skakelbeampte by die vyfsterhotel Mlala Lodge, waar Melt Meiring haar nuwe baas is. In Om 'n reënboog te vang (2014) is die jong onderwyseres Kylie 'n geskeide vrou en nou geswore mannehater. Haar nuwe buurman, die boukontrakteur Justin, is egter aantreklik, hulpvaardig en bedagsaam. Intussen probeer haar gewese man, Rynhard, met die hulp van haar ma haar oortuig dat sy kamstige affair nooit gebeur het nie. Dinge ruk hand-uit wanneer Justin se amper-eksvrou haar begin dreig.

Ettie Bierman publiseer ook 'n tuinboek, Klop inflasie in jou agtertuin, en 'n aantal artikels vir tydskrifte.

Publikasies

1968

• Monoloë, samesprake en toneelstukkies

1971

• Uit die banke op die planke
• Waardin in die wolke

1972

• 'n Nuwe juffrou vir Bergkloof

1973

• Barry se nooi
• Bloeisels in die wind
• Blou horison

1974

• Saam met die Suidewind
• 'n Sin vir humor

1975

• Daar kom 'n tyd
• Elke hond kry sy dag
• Die finale ronde
• Die man in die donker

1976

• 'n Boeing vir die see
• Blomme uit Berlyn
• Duinepad van die hart
• Eiland tussen twee vure
• Leeu, leeu, hoe laat is dit?
• Liefste Lelani; En gister gaan verby; 'n Stadsjapie vir Pafuri

1977

• Mariette aan 'n lyntjie
• Meisie in die reën
• Met vlieënde vaandels
• Ruiker vir 'n spioen
• 'n Stadsjapie vir Pafuri

1978

• En gister gaan verby
• Die laventelhaan
• 'n Rooikop vir Vlug 609
• 'n Sagte landing
• Die snip van Sesdorings
• Tien roepees vir 'n lewe
• Vermoedelik verlief
• Die wolfsnes

1979

• Armaansie
• Daar was eendag 'n lugwaardin
• Die leeus van Akasia
• Nag van die panga
• Die nege lewens van Valie van Biljon
• Operasie Skeepskat
• 'n Ring met twee robyne
• Slaan die laaste tromslag
• Tien en elf
• Die tuiskoms lê ver

1980

• Alias Leoni
• Op gramadoelas
• Die Villiers’s van Villeur

1981

• Die bekvelder
• Benodig: 'n vrou vir Braam
• Eenspoor
• Ouverture op Overberg
• Sononder kom te vroeg

1982

• Lang week in September
• Liefde en koue vrees
• Van latswaai tot lugwaardin

1983

• Duiwelspiraal
• 'n Vrou vir Braam

1984

• Bitter bloeisels
• September

1985

• Anderkant Rooibult
• Nog talm die son
• Paul of Paula
• Sommer net Sam

1986

• Meisie uit Meeubaai
• Operasie 202
• 'n Rooikop vir Ras
• Ver pad na Königsee
• Wreker

1987

• As die okkerneutbome bloei
• Meisie uit Meeubaai
• Onrus op Rustfontein
• Rabbedoe en rissiepit

1988

• Baas van die buurplaas
• Die duwweltjie draai om
• Strand van die stormwinde

1989

• Volmaan op Mopanie
• Koue water en kaviaar
• Rooikop te koop

1990

• Kaptein Casanova

1991

• Iewers wag die more
• Tien en elf

1992

• Dokter Linda
• Kannas en kakiebos
• Seisoen van soetdoring
• Skerwe van hoop
• Storm oor Saringwa

1993

• Lang week in September
• Liefde op vlug JA032

1994

• Satyn vir Suan

1995

• As die suidewind waai
• Stadsjapie in die boendoe
• SOS op Vlug 606

1996

• Dingo
• Die hart se tweede lente
• Marietjie, Maraia, Maryne
• Verkeerdevlei

1998

• Ettie Bierman Omnibus
• Klop inflasie in jou agtertuin

2005

• Ettie Bierman Keur 1 (Met vlieënde vaandels; En gister gaan verby; Liefde en koue vrees)

2006

• Om minder lief te hê
• 'n Rooikop en twee ridders
• Ettie Bierman Keur 2 (As die okkerneutbome bloei; Meisie uit Meeubaai; Skerwe van hoop)

2007

• Vlinder teen die ruit
• Ettie Bierman Keur 3 (Sononder kom te vroeg; De Villiers’s van Valeur; Operasie 202)

2008

• Ettie Bierman Keur 4 (Ruiker vir 'n spioen; Strand van die stormwinde; Storm oor Saringwa)

2009

• Ettie Bierman Keur 5 (Iewers wag die môre; Mariette aan 'n lyntjie; Ouverture op Overberg)

2010

• Bruid uit die koue
• Ettie Bierman Keur 6 (Volmaan op Mopanie; Dokter Linda; Die Bekvelder)

2011

• Ettie Bierman Keur 7 (Koue water en kaviaar; Marietjie, Maraia, Maryne; Onrus op Rustfontein)

2012

• Ettie Bierman Keur 8 (Bitter bloeisels; Daar kom 'n tyd; Kaptein Casanova)

2013

• Fluisterliefde
• Ettie Bierman Keur 9 (Die tuiskoms lê ver; Rooikop te koop; Ver pad na Königsee)

2014

• 'n Man vir môre
• Om 'n reënboog te vang
• Ettie Bierman Keur 10 (Die snip van Sesdorings; Rabbedoe en Rissiepit; Die hart se tweede lente)

2015

• Ettie Bierman Keur 11 ('n Stadsjapie vir Pafuri; Man in die donker; Benodig: 'n Vrou vir Braam)

Boeke in die Bienkie-reeks:

1987

• Bienkie en die Boeing
• Bienkie en die buurseun
• Bienkie kry ‘n bondgenoot
• Bienkie in die Bosveld

1988

• Bienkie en die blondekop
• Bienkie en die boemelaar

Bronne

• Wybenga, Gretel en Snyman, Maritha (reds.) “Van Patrys-hulle tot Hanna Hoekom” Lapa-Uitgewers Eerste uitgawe Tweede druk 2005
• http://www.esaach.org.za/index.php?title=Bierman,_Ettie
• http://www.esaach.org.za/index.php?title=Bierman,_Henrietta
• http://www.liefdesverhale.co.za/authors/2211 Geargiveer 22 Maart 2016 op Wayback Machine
• http://www.worldcat.org/identities/lccn-no2002040819/
• Bierman, Ettie “Lewenskets” 4 September 1979 Nasionale Afrikaanse Letterkundige Museum en Navorsingsentrum (NALN) Bloemfontein (ongepubliseerd)