Filosofie van tegnologie

Die filosofie van tegnologie is 'n subveld van filosofie wat die aard van tegnologie en die sosiale impak daarvan bestudeer.

Die Antares-vuurpyl, met die Cygnus-ruimtetuig aan boord, ly aan 'n katastrofiese ontploffing ná lansering op 28 Oktober 2014 by NASA se Wallops-vlugfasiliteit in Virginia, VSA.

Filosofiese bespreking van vrae wat verband hou met tegnologie (of sy Griekse voorganger konsep techne) dateer uit die begin van die Westerse filosofie. Die frase "filosofie van tegnologie" is die eerste keer in die laat 19de eeu gebruik deur die Duits-gebore filosoof en geograaf Ernst Kapp, wat 'n boek gepubliseer het getiteld Elemente van ‘n Filosofie van Tegnologie (Duitse titel: Grundlinien einer Philosophie der Technik).

Sommige vrae van studie in die filosofie van tegnologie is of tegnologie objektief is, watter vooruitgang eties bevorder moet word en watter nie, hoe tegnologie die verhouding tussen mense beïnvloed (byvoorbeeld die ontstaan van virtuele realiteit), die tegniese kennis wat nodig is vir die vordering en opvoeding van 'n land, watter skakels tegnologie met wetenskap vestig en hoe die sosiale struktuur onder andere tegnologiese navorsing beïnvloed.

Geskiedenis

Griekse filosofie

Die Westerse term 'tegnologie' kom van die Griekse term techne (τέχνη) (kuns, of kunsvlytkennis) en filosofiese sienings oor tegnologie kan na die wortels van Westerse filosofie herlei word. 'n Algemene tema in die Griekse siening van techne is dat dit ontstaan as 'n nabootsing van die natuur (byvoorbeeld, weef het ontwikkel uit die afkyk van spinnekoppe). Griekse filosowe soos Herakleitos en Demokritos het hierdie siening onderskryf. Aristoteles het in sy Fisika saamgestem dat hierdie nabootsing dikwels die geval was, maar het ook aangevoer dat techne verder kan gaan as die natuur en voltooi "wat die natuur nie tot 'n einde kan bring nie." Aristoteles het ook aangevoer dat natuur (physis) en techne ontologies onderskei word omdat natuurlike dinge 'n innerlike beginsel van generering en beweging het, sowel as 'n innerlike teleologiese finale oorsaak. Terwyl techne gevorm word deur 'n eksterne oorsaak en 'n buite-telos (doel of einde) wat dit vorm. Natuurlike dinge streef na een of ander doel en reproduseer hulself, terwyl techne dit nie doen nie. In Plato se Timaeus word die wêreld uitgebeeld as die werk van 'n goddelike vakman (Demiurge) wat die wêreld geskep het in ooreenstemming met ewige vorms soos 'n ambagsman goedere maak deur bloudrukke te gebruik. Bowendien, Plato argumenteer in die Wette, dat wat 'n vakman doen is om hierdie goddelike vakman na te boots.

Middeleeue tot 19de eeu

Sir Francis Bacon.

Gedurende die tydperk van die Romeinse Ryk en laat-antieke skrywers het praktiese werke geskep soos Vitruvius se De Architectura (1ste eeu vC) en Agricola se De Re Metallica (1556). Middeleeuse Skolastiese filosofie het oor die algemeen die tradisionele siening van tegnologie as nabootsing van die natuur gehandhaaf. Gedurende die Renaissance het Francis Bacon een van die eerste moderne skrywers geword wat besin het oor die impak van tegnologie op die samelewing. In sy utopiese werk New Atlantis (1627) het Bacon 'n optimistiese wêreldbeskouing na vore gebring waarin 'n fiktiewe instelling (Salomon's House) natuurlike filosofie en tegnologie gebruik om die mens se mag oor die natuur uit te brei – vir die verbetering van die samelewing, deur werke wat lewensomstandighede verbeter. Die doel van hierdie fiktiewe grondslag is "... die kennis van oorsake en geheime bewegings van dinge; en die uitbreiding van die grense van die menslike ryk, tot die uitwerking van alle moontlike dinge".

19de eeu

Die Duitse filosoof en geograaf Ernst Kapp, wat in Texas gebaseer was, het die fundamentele boek "Grundlinien einer Philosophie der Technik" in 1877 gepubliseer. Kapp was diep geïnspireer deur die filosofie van Hegel en het tegniek as 'n projeksie van menslike organe beskou. In die Europese konteks word na Kapp verwys as die grondlegger van die filosofie van tegnologie.

'n Ander, meer materialistiese standpunt oor tegnologie wat baie invloedryk geword het in die 20ste-eeuse filosofie van tegnologie, was gesentreer op die idees van Benjamin Franklin en Karl Marx.

20ste eeu tot hede

Vyf vroeë en prominente 20ste-eeuse filosowe om die uitwerking van moderne tegnologie op die mensdom direk aan te spreek, sluit in John Dewey, Martin Heidegger, Herbert Marcuse, Günther Anders en Hannah Arendt. Hulle het almal tegnologie as sentraal tot die moderne lewe beskou, hoewel Heidegger, Anders, Arendt en Marcuse meer ambivalent en krities was as Dewey. Die probleem vir Heidegger was die verborge aard van tegnologie se wese, Gestell of Enframing wat vir mense ingehou het wat hy die grootste gevaar en dus die grootste moontlikheid daarvan genoem het. Heidegger se belangrikste werk oor tegnologie word gevind in The Question Concerning Technology.

Tegnologiese deterministe soos Jacques Ellul het aangevoer dat moderne tegnologie 'n verenigde monolitiese en deterministiese mag uitmaak, en dat die idee dat tegnologie bloot 'n instrument is, 'n ernstige fout is. Ellul beskou die moderne tegnologiese wêreldstelsel as gemotiveer deur die behoeftes van sy eie doeltreffendheid en mag, nie die welsyn van die menslike ras of die integriteit van die biosfeer nie.

Terwyl 'n aantal belangrike individuele werke in die tweede helfte van die twintigste eeu gepubliseer is, het Paul Durbin twee boeke geïdentifiseer wat aan die begin van die eeu gepubliseer is as die ontwikkeling van die filosofie van tegnologie as 'n akademiese subdissipline met kanonieke tekste. Dit was Technology and the Good Life (2000), geredigeer deur Eric Higgs, Andrew Light en David Strong en American Philosophy of Technology (2001) deur Hans Achterhuis. Verskeie versamelde bundels met onderwerpe in filosofie van tegnologie het oor die afgelope dekade verskyn en die vaktydskrifte Techne: Research in Philosophy en Technology (die joernaal van die Society for Philosophy and Technology, uitgegee deur die Philosophy Documentation Centre) en Philosophy & Technology (Springer) publiseer uitsluitlik werke in die filosofie van tegnologie. Filosowe van tegnologie reflekteer wyd en werk in die gebied en sluit belangstelling in oor uiteenlopende onderwerpe van geo-ingenieurswese, internetdata en privaatheid, ons begrip van internetkatte, tegnologiese funksie en epistemologie van tegnologie, rekenaar-etiek, biotegnologie en die implikasies daarvan, transendensie in die ruimte, en breër tegnologiese etiek.

Bernard Stiegler het in sy Technics and Time, sowel as in sy ander werke, aangevoer dat die kwessie van tegnologie onderdruk is (in die sin van Freud) deur die geskiedenis van die filosofie. In plaas daarvan het Stiegler aangetoon hoe die vraag na tegnologie die fundamentele vraag van filosofie uitmaak. Stiegler wys, byvoorbeeld in Plato se Meno, dat tegnologie dit is wat anamnese, naamlik die toegang tot waarheid, moontlik maak. Stiegler se dekonstruksie van die geskiedenis van filosofie deur tegnologie as die aanvulling open 'n ander pad om die plek van tegnologie in die filosofie te verstaan as die gevestigde veld van tegnologiefilosofie. In dieselfde trant argumenteer filosowe – soos Alexander Galloway, Eugene Thacker en McKenzie Wark in hul boek Excommunication – dat vooruitgang in en die omvang van digitale tegnologie die filosofie van tegnologie in 'n nuwe 'eerste filosofie' omskep. Met verwysing na voorbeelde soos die ontleding van skryf en spraak in Plato se dialoog The Phaedrus. Galloway et al. stel voor dat in plaas daarvan om tegnologie as 'n sekondêr tot ontologie te beskou, tegnologie verstaan word as voor die moontlikheid van filosofie: "Bestaan alles wat bestaan, vir my aangebied en verteenwoordig, om bemiddel en geremedieer te word, om gekommunikeer en vertaal te word? Daar is bemiddelingsituasies waarin dwaalleer, ballingskap of verbanning die dag dra, nie herhaling, nagmaal of integrasie nie. Daar is sekere soorte boodskappe wat sê dat daar nie meer boodskappe sal wees nie."

Daar was bykomende besinning wat gefokus het op die filosofie van ingenieurswese, as 'n sub-veld binne die filosofie van tegnologie. Ibo van de Poel en David E. Goldberg het 'n bundel, Philosophy and Engineering: An Emerging Agenda (2010) geredigeer wat 'n aantal navorsingsartikels bevat wat gefokus is op ontwerp, epistemologie, ontologie en etiek in ingenieurswese.

Tegnologie en neutraliteit

Tegnologiese determinisme is die idee dat "kenmerke van tegnologie die gebruik daarvan [bepaal] en die rol van 'n progressiewe samelewing was om aan te pas by [en voordeel trek uit] tegnologiese verandering." Die alternatiewe perspektief sou sosiale determinisme wees wat na die samelewing kyk, die skuld vir die "ontwikkeling en ontplooiing" van tegnologieë. Lelia Green het onlangse vuurwapenslagtings soos die Port Arthur-slagting en die Dunblane-slagting gebruik om selektief tegnologiese determinisme en sosiale determinisme te toon. Volgens Green kan 'n tegnologie slegs as 'n neutrale entiteit beskou word wanneer die sosiokulturele konteks en kwessies wat die spesifieke tegnologie sirkuleer, verwyder word. Dit sal dan vir ons sigbaar wees dat daar 'n verhouding van sosiale groepe en mag lê wat deur die besit van tegnologieë verskaf word. ’n Verenigbaarheidsposisie tussen hierdie twee posisies is die interaksie-standpunt oor tegnologie wat deur Batya Friedman voorgestel word, wat stel dat sosiale kragte en tegnologie saamkonstrueer en met mekaar afwissel.