Franciscus de le Boë Sylvius
Franciscus (François) de le Boë Sylvius (Hanau, 15 Maart 1614 - Leiden, 16 November 1672) was 'n Nederlandse arts en anatoom. Sylvius was 'n aanhanger van die teorieë van Descartes en van Jan Baptista van Helmont. Hy was een van die eerste wie die bloedsomloopteorie van William Harvey verdedig het.
Sy familie stam uit Kameryk en het om godsdienstige redes na Hanau getrek. Die naam de le Boë beteken "van die bos" en sou in huidige Frans Dubois wees. "Sylvius" is die Latynse weergawe daarvan. Hy het aan Nederlandse en Duitse universiteite gestudeer en verwerf in 1637 in Basel (Switserland) sy doktoraat. Hy praktiseer in Hanau en Amsterdam en word in 1658 in Leiden hoogleraar in geneeskunde. Hy versamel 'n groep navorsers rondom hom, soos Reinier de Graaf en Jan Swammerdam.
Sylvius kan beskou word as een van die grondleggers van die moderne kliniese chemie. Hy het gemeen dat chemiese prosesse 'n belangrike rol in die menslike liggaam speel en dat die navorsing van hierdie prosesse, die iatrochemie, 'n bydrae kon lewer om die diagnose en terapie van siektes te verbeter. In sy tyd is dit 'n taamlik omstrede mening en hy kry baie kritiek van ander wetenskappers. In 1669 het hy in Leiden die eerste universitêre chemiese laboratorium in Europa gestig. Hy het daarmee die Leidse universiteit wêreldberoemd gemaak en baie internasionale studente aangetrek. Onder hulle was, naas Jan Swammerdam en Reinier de Graaf, Niels Stensen en Burchard de Volder die bekendste.
Sylvius het gepropageer om groot hoeveelhede tee en koffie te drink[1][2] en het navorsing gedoen na sifilis.[3]
Sylvius was die eerste wie die knobbeltjies (tuberkels) in die longe van mense wat aan tuberkulose ly in verband met die siekte ("tering") gebring het. Hy ondersoek die invloed van soute op die spysvertering. Die mineraal silviet wat uit kaliumchloried bestaan, is na hom genoem. Hy het ook die buisie wat die derde en vierde kamer van die brein verbind beskryf en dit word die akwaduk van Sylvius genoem. Hy word soms genoem as die eerste wat die drankie jenewer gestook het, maar dit is nie seker nie, hoewel sy seker medisinale drankies saamgestel het.
Franciscus de le Boë het op Rapenburg 31 in Leiden gewoon en het daar 'n belangrike versameling van 190 skilderye saamgestel. Daarvan is nege van Frans van Mieris (I) en elf van Gerrit Dou, twee van die skilders wat in die 17de eeu die beste betaal is.[4]
Hy is op 'n Nederlandse posseël uit 1937 afgebeeld, wat deel is van die reeks "Zomerzegels" wat van 1935-2010 jaarliks uitgegee is. Die Sylvius Laboratorium van die Universiteit Leiden is na hom genoem.
Verwysings
wysig
- ↑ The world of caffeine: the science and culture of the world's most popular drug By Bennett Alan Weinberg, Bonnie K. Bealer - 2001 [1]
- ↑ Drugs and narcotics in history By Roy Porter, Mikuláš Teich [2]
- ↑ The enigma of ferment: from the philosopher's stone to the first biochemical ... By Ulf Lagerkvist [3]
- ↑ Eric J. Sluijter, Marlies Enklaar, Paul Nieuwenhuizen (1988) Leidse fijnschilders: van Gerrit Dou tot Frans Mieris de Jonge, 1630-1760.
Hierdie artikel is (gedeeltelik) vertaal uit die Nederlandse Wikipedia. Sien bron.