Ganumedes (mitologie)

Ganumedes (Grieks: Γανυμήδης) was in die Griekse mitologie ’n goddelike held en Trojaanse prins, seun van Tros van Dardanië en Kallirroë. Hy was die aantreklikste sterflike, en daarom het Zeus in die vorm van ’n arend hom ontvoer om sy minnaar en skinker vir die gode op die berg Olimpus te word.

Ganumedes word op dié borsbeeld geïdentifiseer as ’n nie-Griekse Trojaan. Die beeld is ’n kopie van ’n Griekse model wat in 1784 ontdek is.

’n Maan van die planeet Jupiter, wat deur Galileo Galilei ontdek is, is na Ganumedes genoem.

Mite

Ganumedes is deur Zeus van Berg Ida in Frigië ontvoer terwyl hy skape opgepas het. Toe Zeus hom sien, het hy dadelik op hom verlief geraak en ’n arend gestuur om hom na Olimpus te neem, of hy het self in ’n arend verander.

As ’n Trojaan vorm Ganumedes deel van die vroegste, pre-Hellenistiese vlak van Egeïese mite. Plato het gemeen dat hy deur die Kretensers uitgedink is as bewys van "plesier […] teen die natuur in". Homeros brei nie uit oor die erotiese aspek van Ganumedes se ontvoering nie, maar dit is beslis op ’n erotiese manier dat Afrodite na sy blonde Trojaanse skoonheid verwys in Homeros se Loflied aan Afrodite, waarin sy praat van Zeus se liefde vir Ganumedes.

Op Olimpus maak Zeus sy minnaar onsterflik en hy word die skinker van die gode in die plek van Hebe. J. Veckenstedt (Ganymedes, Libau, 1881) het probeer bewys dat Ganumedes die oorsprong was van die drank heuningbier, wat in Frigië ontstaan het.

Ganumedes se pa, Tros, het intussen oor sy seun getreur. Zeus stuur toe vir hom twee perde, so vinnig dat hulle oor die water kon hardloop.

Zeus gee later vir Ganumedes ’n plek aan die hemelruim as die sterrebeeld Waterdraer, wat steeds met die sterrebeeld Arend (Aquila) verbind word. Sy naam is ook gegee aan een van die mane van Jupiter, die planeet wat na Zeus se eweknie in die Romeinse mitologie genoem is.

Galery

• 
  Zeus ontvoer Ganumedes, wat ’n haantjie vashou wat hy blykbaar as geskenk by Zeus gekry het, terracotta, 5de eeu v.C., Olympië
• 
  Die verkragting van Ganumedes, deur Rubens
• 
  Ganumedes met ’n hoepel en ’n haantjie, sy liefdesgeskenk van Zeus (wat hom aan die ander kant van die vaas volg), 490 v.C., Louvre

Verwysings

Hierdie artikel is merendeels vertaal vanaf die Engelse Wikipedia-artikel en:Ganymede (mythology)

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Ganumedes (mitologie).
• Die Mite van Zeus en Ganumedes Geargiveer 6 Desember 2006 op Wayback Machine.
• Peter R. Griffith oor die homo-erotiese simboliek van Ganumedes
• Beelde: [1], [2] Geargiveer 22 September 2009 op Wayback Machine, [3], *Alternatiewe weergawes van die Ganumedes-mite