Georgi Zjoekof

Georgi Konstantinowitsj Zjoekof (1 Desember 1895 – 18 Junie 1974) was 'n Russiese weermagoffisier. Hy het in 1915 as soldaat by die Russiese weermag aangesluit. Na die Russiese Rewolusie word hy stafhoof van die Rooi Leër en in 1941 visekommissaris van verdediging. Hy lei die suksesvolle verdediging van Moskou, Stalingrad en Leningrad tydens die Tweede Wêreldoorlog. Daarna voer hy in 1944 'n leër deur Pole aan tot by die grens van Tsjeggo-Slowakye. Tydens die laaste maande van die oorlog is hy in bevel van die leër wat Berlyn inval.

Georgi Zjoekof
Georgi Zjoekof praat in Moskou, Sowjetunie, in 1941.
Minister van verdediging
Ampstermyn 9 Februarie 1955 – 26 Oktober 1957
Eerste minister	Nikolai Boelganin
Voorafgegaan deur	Nikolai Boelganin
Opgevolg deur	Rodion Malinofski
Volle lid van die 20ste Politburo
Ampstermyn 29 Junie – 29 Oktober 1957
Kandidaatlid van die 20ste Politburo
Ampstermyn 27 Februarie 1956 – 29 Junie 1957
Persoonlike besonderhede
Gebore	Гео́ргий Константи́нович Жу́ков Georgi Konstantinowitsj Zjoekof 1 Desember 1896 Zjoekof, Russiese Ryk
Sterf	18 Junie 1974 (op 77) Moskou, Russiese SFSR, Sowjetunie
Politieke party	Kommunistiese Party van die Sowjetunie
Eggenoot/-note	Aleksandra Dijewna Zjoekowa (1920–1953) Galina Aleksandrowna Semjonowa (1965–1973)
Kind(ers)	Era Zjoekowa (* 1928) Margarita Zjoekowa (1929–2011) Ella Zjoekowa (1937–2010) Maria Zjoekowa (* 1957)
Religie	Russies-Ortodokse Kerk
Handtekening
Militêre diens
Lojaliteit	Rusland  Sowjetunie
Diens/Tak	Keiserlike Russiese weermag Rooi Leër
Jare in diens	1915–1957
Rang	Maarskalk van die Sowjetunie
Eenheid	Kiëfse Militêre Distrik Hoof van algemene personeel Reserwefront Leningrad-front Wesfront 1ste Wit-Russiese Front Odessa Militêre Distrik
Oorloë/Veldslae	Eerste Wêreldoorlog Russiese Burgeroorlog Sowjet-Japannese Grensoorlog (gevegte van Chalchin Gol) Sowjet-besetting van Bessarabië en Noord-Boekowina Groot Patriotiese Oorlog
Toekennings

Zjoekof tydens sy militêre diens in 1916

Hy was hoof van die Geallieerdes wat die oorgawe van Duitsland op 8 Mei 1945 ontvang het, waarna hy die hoof van die Russiese magte in Oos-Europa was. Daarna is hy tussen 1946 en 1953 deur Josef Stalin in minderwaardige poste in Odessa en die Oeral aangestel. Na Stalin se dood in 1953 het hy die onderminister van verdediging geword. Hy het sy pos in 1957 verloor na bewerings dat hy die militêre magte wou vrymaak van Kommunistiese beheer. Hy het toe uit die openbare oog verdwyn en is eers weer in 1965 gesien met die 20ste herdenking van die Geallieerde oorwinning in die Tweede Wêreldoorlog.

Voor die Tweede Wêreldoorlog

Zjoekof word in 1915 toe hy negentien was opgeroep om in die tsaaristiese weermag te dien. Daar styg hy vinnig in rang. Na die magsoorname van die Bolsjewiste het hy by die Rooi Leër aangesluit. Hy het van 1936 tot 1937 die groot suiwerings van Stalin oorleef. Net voor die uitbreek van die Tweede Wêreldoorlog het die Sowjetunie, onder leiding van Zjoekof, die slag van Halhin Gol op die grens van Mongolië teen die Japannese gewen. Op 1 Februarie 1941 is hy as hoof van die generale staf aangestel. Zjoekof blyk 'n meedoënlose bevelvoerder te wees wat 'n yster dissipline vereis. Hy was nie bang vir verliese nie. Zjoekof was emosioneel en dapper. Hy het dit gewaag om teen Stalin te gaan, wat hom dikwels aan hom weens sy vermoë toegegee het.

Tydens die Tweede Wêreldoorlog

V.l.n.r. Dwight D. Eisenhower, Georgi Zjoekov en Arthur Tedder

Op 22 Junie 1941 het Nazi-Duitsland die Sowjetunie binnegeval. Die Rooi Leër was in die eerste maande van die oorlog heeltemal oorweldig en groot gebiede het in die hande van die Duitse leër geval. Ook Leningrad word deur die Duitsers bedreig. Op 8 September 1941 het Zjoekof, as bevelvoerder van die Leningrad-front, die militêre dissipline herstel. Hy het die stad suksesvol verdedig teen die Duitse Leërgroep Noord.

In Oktober 1941 was die situasie naby Moskou dramaties vir die Rooi Leër. Stalin het Zjoekof as bevelvoerder van die Westelike Front aangestel. Ten spyte van hardnekkige gevegte van die Duitse kant, het Zjoekof nie net die aanvalle afgeweer nie. Hy het ook die Duitse weermaggroep honderde myle teruggedryf. Dit was die eerste groot verlies van die Wehrmacht in die Tweede Wêreldoorlog.

In 1942 het die Duitse Leërgroep Suid groot dele van suidelike Rusland tot by die ingange van Stalingrad verower. Plaasvervanger bevelvoerder Zjoekof het in September op Operasie Uranus gewerk. Hierdie plan moes 'n groot verlies aan die Duitsers toedien. Dit het op 19 November 1942 begin. Die Duitse Sesde Leër was omring en verhonger. Begin Februarie 1943 moes laasgenoemde hulself oorgee. Hierdie beleg is in die naam van Zjoekof gewen. Direkte taktiese beplanning was egter hoofsaaklik die werk van generaal Aleksandr Vasilevski. Zjoekof het intussen 'n groot teenaanval in die middel van Rusland voorberei. Hierdie aanval was veel groter as die aanval op die Sesde Leër, maar het relatief onbekend gebly.

Operasie Uranus het tot gevolg dat Zjoekov baie lof kry. Operasie Mars, die aanval op die middelfront, het egter gelei tot een van die grootste militêre nederlae van die Tweede Wêreldoorlog. Sommige baie ervare SS-afdelings wat deur Generaal Walter Model gelei is, het die Rooi Leër swaar verliese toegedien. Daar is min geskryf oor hierdie verliese; en die beeld van Zjoekov bly ongeskonde. In die pers word die leierskap van die Sowjetunie altyd verheerlik en die nuus oor mislukkings kon skaars oor die land versprei word.

Op 18 Januarie 1943 het Stalin Zjoekov as Maarskalk van die Sowjetunie benoem. Zjoekov het 'n offensief bedink wat 'n einde maak aan die langdurige beleg van Leningrad. Op 4 Julie 1943 het die Duitse weermag by Koersk die Russiese mag aangeval. Zjoekov was bewus van die Duitse planne. Hy het die verdediging georganiseer en die Duitsers het teruggetrek na 'n enorme veldslag wat Zjoekov weer gewen het.

In 1944 het die Rooi Leër die Wehrmacht terug gedryf na Pole. Die eerste en tweede Wit-Russiese front van Zjoekov het groot oorwinnings behaal. Onder andere is die Fort Poznań oorgeneem. Aan die begin van Februarie 1945 was Zjoekov se soldate aan die oewer van die Oder.

Tydens die aanval op Berlyn het kompetisie ontstaan tussen die troepe van Zjoekov en dié van sy grootste mededinger in die Rooi Leër, Maarskalk Konev. Op die ou end was dit die Rus Mikhail Minin (en nie Meliton Kantaria, wat, soos Stalin, van Georgiese oorsprong was) wat op 30 April 1945 omtrent 10:40 'n rooi vlag op die Ryksdaggebou geplant het. Nazi-Duitsland het onvoorwaardelik op 8 Mei 1945 oorgegee. Zjoekov het geen nederlaag gelei nie, uitgesluit Operasie Mars. Minin is nie as 'n held van die Sowjetunie verklaar nie, maar vergeet tot 1995, toe Boris Jeltsin hom die eer gegee het wat hy verdien het.

Na die Tweede Wêreldoorlog

Maarskalk van die Sowjetunie; Georgi Konstantinovitsj Zjoekov

Zjoekov het eers in die na-oorlogse tydperk eers in en later weer uit die toewyding van sy politieke leiers geval. Hy word gedegradeer na onbelangrike poste onder die bewinde van Stalin en ook Nikita Chroesjtsjof. Die held van die Sowjetunie, wat baie minder genoem word as ander in Westerse geskiedenisboeke, staan nog steeds as 'n geniale leërbevelvoeder bekend.

Zjoekov het Lavrenti Beria, die voormalige hoof van die KGB, ná Stalin se dood gearresteer. Zjoekov se loopbaan verbeter, in 1955 het hy die minister van verdediging geword en in 1956 by die Politburo aangesluit. In November 1956 het die weermag Hongarye onder sy leiding binnegeval.

Chroesjtsjof ontslaan Zjoekov uit al sy funksies in 1957, as gevolg van sy enorme naam en roem. Na die bedanking van Chroesjtsjof, op die vooraand van die 20ste herdenking van die Duitse oorgawe, is hy herstel deur Leonid Brezjnef. Op 7 Mei 1965 het die Novosti-nuusagentskap foto's van Zjoekov in uniform met al sy toekennings gepubliseer, en hy kon ook die Rooi-leërparade in die staanplek bo op die Lenin-mausoleum, saam met die lede van die Politburo, kyk.

Vanaf 1958 het Zjoekov aan sy outobiografie gewerk, maar sy gesondheid het geleidelik afgeneem sedert daardie jaar. In 1967 het hy 'n beroerte gehad en ook 'n hartkwaal ontwikkel. In 1969 het hy sy memoires gepubliseer, wat 'n besverkoper geword het. In 1974 het hy gesterf aan 'n beroerte. Teen Zjoekov se wense het hy geen Russies-Ortodokse Kerk begrafnis ontvang nie, maar sy liggaam is veras en die as by die Kremlin se Muur begrawe saam met ander kommunistiese helde en generaals.

Militêre loopbaan

• Soldaat (драгун): 7 Augustus 1915

• Sergeant (Cержа́нт): einde Augustus 1916

• Tweede luitenant (Командир отделения): 1920

• Eerste luitenant (Старшйи лейтенант):

• Kapitein (Капитан):

• Majoor (Майор):

• Luitenant-kolonel (Podpolkownik):

• Kolonel (Polkownik):

• Brigadegeneraal (Комбриг):

• Generaal-majoor (Комдив):

• Luitenant-generaal (Комкор): 1939

• Generaal (KomKor):

• Maarskalk (Командарм 1-го ранга): 4 Junie 1940

• Maarskalk van die Sowjetunie (Marshal Sovetskogo Soyuza): 18 Januarie 1943

Bron

• Collier's Encyclopedia, Crowell-Collier Educational Corporation, Volume 23, Bladsy 760.

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Georgi Zjoekof.

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Nederlandse Wikipedia vertaal.