Gramvlek
|
|
Vrywaring: Die mediese inligting verskaf op Wikipedia dien slegs as 'n riglyn en dra geen waarborg van feitelike korrektheid nie. Enige vrae of klagtes oor u persoonlike gesondheid behoort na 'n dokter verwys te word. |
Gramvlek of Gramkleuring, ook Gram se metode genoem, is 'n metode van kleuring wat gebruik word om bakteriese spesies in twee groot groepe te klassifiseer: Gram-positiewe bakterieë en Gram-negatiewe bakterieë. Die naam kom van die Deense bakterioloog Hans Christian Gram, wat die tegniek in 1884 ontwikkel het.[1]
Gramvlekke onderskei bakterieë deur die chemiese en fisiese eienskappe van hul selwande. Gram-positiewe selle het 'n dik laag peptidoglikaan[Nota 1] in die selwand wat die primêre vlek, kristalviolet, behou. Gram-negatiewe selle het 'n dunner peptidoglikaanlaag wat die kristalviolet toelaat om uit te spoel met byvoeging van etanol. Hulle word pienk of rooi gekleur deur die teenvlek, gewoonlik safranien of fuchsien.[2] Lugol se jodiumoplossing[Nota 2] word altyd bygevoeg na toevoeging van kristalviolet om die binding van die vlek met die selmembraan te versterk.
Gramvlekke is byna altyd die eerste stap in die voorlopige identifikasie van 'n bakteriese organisme. Terwyl Gramkleuring 'n waardevolle diagnostiese hulpmiddel in beide kliniese en navorsingsinstellings is, kan nie alle bakterieë definitief deur hierdie tegniek geklassifiseer word nie. Dit gee aanleiding tot Gram-veranderlike en Gram-onbepaalde groepe.
Geskiedenis
wysigDie metode is vernoem na sy uitvinder, die Deense wetenskaplike Hans Christian Gram (1853–1938), wat die tegniek ontwikkel het terwyl hy in 1884 saam met die Duitse patoloog en mikrobioloog Carl Friedländer in die lykshuis van die stadshospitaal in Berlyn gewerk het. Gram het sy tegniek bedink nie om een tipe bakterie van 'n ander te onderskei maar om bakterieë meer sigbaar te maak in gekleurde dele van longweefsel.[3] Hy het sy metode in 1884 gepubliseer en in sy kort verslag die waarneming ingesluit dat die tifusbakterie nie die vlek kleur behou het nie.[4]
Gebruike
wysig
Gramkleuring is 'n bakteriologiese laboratoriumtegniek[5] wat gebruik word om bakteriese spesies in twee groot groepe (gram-positief en gram-negatief) te onderskei op grond van die fisiese eienskappe van hul selwande.[6] Gramvlekke word nie gebruik om archaea te klassifiseer nie, aangesien hierdie mikroörganismes wyd uiteenlopende reaksies lewer wat nie hul filogenetiese groepe volg nie.[7]
Sommige organismes is gram-veranderlik (wat beteken dat hulle negatief of positief kan vlek); sommige is nie gekleur met een van die kleurstowwe wat in die Gram-tegniek gebruik word nie en word nie gesien nie. In 'n moderne omgewings- of molekulêre mikrobiologie-laboratorium word die meeste identifikasie gedoen met behulp van genetiese volgordes en ander molekulêre tegnieke, wat baie meer spesifiek en insiggewend is as differensiële kleuring.
Medies
wysigGramvlekke word op liggaamsvloeistof of biopsies uitgevoer wanneer infeksie vermoed word. Gramvlekke lewer baie vinniger resultate as om bakterieë te kweek, en is veral belangrik wanneer infeksie 'n belangrike verskil in die pasiënt se behandeling en prognose sal maak; voorbeelde is serebrospinale vloeistof vir breinvliesontsteking en sinoviale vloeistof[Nota 3] vir septiese artritis.[Nota 4][8][9]
Bronne
wysig- Ryan, Kenneth J.; Ray, C. George; Sherris, John C. (2004). Sherris medical microbiology : an introduction to infectious diseases (in Engels) (4de uitg.). New York: McGraw-Hill. ISBN 0-8385-8529-9. OCLC 52358530.
Aantekeninge
wysig- ↑ Peptidoglikaan of mureïen is 'n polimeer wat bestaan uit suikers en aminosure wat 'n maasagtige peptidoglikaanlaag buite die plasmamembraan van die meeste bakterieë vorm, wat die selwand vorm.
- ↑ Lugol se jodium, ook bekend as waterige jodium en sterk jodium oplossing, is 'n oplossing van kaliumjodied met jodium in water.
- ↑ Sinoviale vloeistof is 'n viskose, nie-Newtoniese vloeistof wat in die holtes van sinoviale gewrigte voorkom.
- ↑ Septiese artritis, aansteeklike artritis, suppuratiewe artritis, osteomiëlitis of gewrigsinfeksie is die inval van 'n gewrig deur 'n aansteeklike middel wat gewrigsontsteking tot gevolg het.
Verwysings
wysig- ↑ Colco, R. (2005). "Gram Staining". Current Protocols in Microbiology (in Engels). Appendix 3 (1): Appendix 3C. doi:10.1002/9780471729259.mca03cs00. ISBN 978-0471729259. PMID 18770544.
- ↑ Beveridge, T. J.; Davies, J. A. (November 1983). "Cellular responses of Bacillus subtilis and Escherichia coli to the Gram stain". Journal of Bacteriology (in Engels). 156 (2): 846–58. doi:10.1128/JB.156.2.846-858.1983. PMC 217903. PMID 6195148.
- ↑ Austrian, R. (1960). "The Gram stain and the etiology of lobar pneumonia, an historical note". Bacteriological Reviews (in Engels). 24 (3): 261–265. doi:10.1128/MMBR.24.3.261-265.1960. PMC 441053. PMID 13685217.
- ↑ Gram, Hans Christian (1884). "Über die isolierte Färbung der Schizomyceten in Schnitt- und Trockenpräparaten" [Op die geïsoleerde kleuring van die Skizomycetes in gesnyde en droë preparate]. Fortschritte der Medizin (in Duits). 2: 185–189..
Engelse vertaling in: Brock, T. D. (1999). Milestones in Microbiology 1546–1940 (in Engels) (2de uitg.). ASM Press. pp. 215–218. ISBN 978-1-55581-142-6.
Engelse vertaling ook in: Brock, T. D. "Pioneers in Medical Laboratory Science: Christian Gram 1884". HOSLink.com (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Augustus 2016. Besoek op 20 Mei 2022. - ↑ Ryan & Ray Sherris, p. 232.
- ↑ Madigan, M. T.; Martinko, J.; Parker, J. (2004). Brock Biology of Microorganisms (10de uitg.). Lippincott Williams & Wilkins. ISBN 978-0-13-066271-2.
- ↑ Beveridge, T. J. (2001). "Use of the Gram stain in microbiology". Biotechnic & Histochemistry (in Engels). 76 (3): 111–118. doi:10.1080/714028139. PMID 11475313.
- ↑ Ryan & Ray Sherris, p. 409.
- ↑ Søgaard, M.; Nørgaard, M.; Schønheyder, H. (2007). "First notification of positive blood cultures: High accuracy of the Gram stain report". Journal of Clinical Microbiology (in Engels). 45 (4): 1113–1117. doi:10.1128/JCM.02523-06. PMC 1865800. PMID 17301283.