Hanny se Voorwerp (Nederlands en Engels: Hanny's Voorwerp) is 'n soort ruimtevoorwerp wat bekend is as 'n kwasar-ionisasie-eggo.[1][2] Dit is in 2007 deur die Nederlandse onderwyseres Hanny van Arkel ontdek terwyl sy as 'n vrywilliger deelgeneem het aan die Galaxy Zoo-projek, deel van 'n groep burgerwetenskap-webtuistes. Fotografies lyk dit soos 'n groen blerts naby die spiraalsterrestelsel IC 2497 in die sterrebeeld Klein Leeu.
Hanny se Voorwerp
Hanny se Voorwerp (onder) en die aangrensende sterrestelsel IC 2497.
Hanny se Voorwerp (HsV) is byna so groot soos 'n klein sterrestelsel en het 'n sentrale gat van meer as 16 000 ligjare breed. Op 'n foto wat deur die Hubble-ruimteteleskoop geneem is, is die voorwerp groen, 'n standaard- vals kleur wat gebruik word om die teenwoordigheid aan te dui van verskeie helder emissielyne van gloeiende suurstof. HsV is net so ver van die Aarde as die aangrensende sterrestelsel IC 2497, wat sowat 650 miljoen ligjare van hier af is.
Stervorming kom voor in die deel van HsV wat na IC 2497 gekeer is. Volgens radiowaarnemings is dit omdat daar 'n uitvloei van gas van IC 2497 se kern is wat met 'n klein streek van HsV reageer. Die jongste van dié sterre is 'n paar miljoen jaar oud.[3]
Hubble zoem in op 'n eienaardigheid in die ruimte.
Volgens 'n hipotese bestaan HsV uit oorblyfsels van 'n klein sterrestelsel wat die impak van die straling van 'n helder kwasarvoorval wys in die middel van IC 2497 wat plaasgevind het sowat 100 000 jaar voor dit wat nou gesien kan word.[4] Die kwasarvoorval het vermoedelik die helder emissie wat HsV kenmerk, gestimuleer. Die kwasar het dalk in die afgelope 200 000 jaar afgeskakel en is nie in die beskikbare beelde te sien nie.[3]
Een moontlike verduideliking vir die verlore ligbron is dat die verligting deur die veronderstelde kwasar 'n vlugtige verskynsel was. In so 'n geval sal sy effek op HsV steeds sigbaar wees vanweë die afstand van verskeie tienduisende ligjare tussen HsV en die kwasar in die nabygeleë sterrestelsel: HsV sal 'n "ligeggo" of "spookbeeld" wys van gebeure wat ouer is as dié wat tans in die sterrestelsel gesien kan word.[5]
In Februarie 2012 het W.C. Keel en ander 'n artikel in die Monthly Notices of the Royal Astronomical Society gepubliseer.[6] Vanweë die belangstelling in soortgelyke geïoniseerde wolke het deelnemers aan die Galaxy Zoo-projek 'n groot soektog aangepak na sulke wolke deur gebruik te maak van data van die Digitale Sloan-lugopname (SDSS).
Hulle het 19 sterrestelsels gevind met geïoniseerde wolke tot 10 kiloparsek van die kern af.[6] Die wolke het die Nederlandse bynaam "Voorwerpjes" gekry.
↑G.I.G. Józsa; M.A. Garrett; T.A. Oosterloo; H. Rampadarath; H. van Arkel; C. Lintott; W.C. Keel; K. Schawinski; E. Edmondson (Julie 2009). "Revealing Hanny's Voorwerp: radio observations of IC 2497". Astronomy and Astrophysics. 500 (2): 33–36. arXiv:0905.1851. Bibcode:2009A&A...500L..33J. doi:10.1051/0004-6361/200912402. S2CID54497211.
↑C.J. Lintott; K. Schawinski; W. Keel; H. van Arkel; N. Bennert; E. Edmondson; D. Thomas; D.J.B. Smith; P.D. Herbert; M.J. Jarvis; S. Virani; D. Andreescu; S.P. Bamford; K. Land; P. Murray; R.C. Nichol; M.J. Raddick; A. Slosar; A. Szalay; J. Vandenberg (September 2009). "Galaxy Zoo: 'Hanny's Voorwerp', a quasar light echo?". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 399 (1): 129–140. arXiv:0906.5304. Bibcode:2009MNRAS.399..129L. doi:10.1111/j.1365-2966.2009.15299.x. S2CID16752721.
↑ 6,06,1W.C. Keel; S.D. Chojnowski; V.N. Bennert; K. Schawinski; C.J. Lintott; S. Lynn; A. Pancoast; C. Harris; A.M. Nierenberg; A. Sonnenfeld; R. Proctor (Februarie 2012). "The Galaxy Zoo survey for giant AGN-ionized clouds: past and present black hole accretion events". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 420 (1): 878–900. arXiv:1110.6921. Bibcode:2012MNRAS.420..878K. doi:10.1111/j.1365-2966.2011.20101.x. S2CID13989196.
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.