Ichaboe

Ichaboe is een van die twaalf Pikkewyn-eilande aan die kus van Namibië. Dit het bekend geword weens die ryk ghwano-neerslae.

Ichaboe
Die verskeping van ghwano vanaf Ichaboe.
Geografie
Ligging	Atlantiese Oseaan
Koördinate	25°43′S 14°50′O
Argipel	Pikkewyn-eilande
Oppervlakte	6½ ha
Hoogste punt	Berg Stromboli 8 m
Administrasie
Namibië
Streek	ǀǀKaras
Grootste stad	Observation Village
Demografie
Bevolking	tydelik tot 15 wetenskaplikes

Ligging

Die eilandjie lê 48 km noordwes van Lüderitz en in die ǀǀKaras-streek, 1,4 km van die kus en 6,5 km suid van Mercury-eiland. Sy koördinate is 25° 43' S en 14° 50' O.

Afmetings

Die eilandjie is maar 6½ ha groot, 483 m lank, 161 m breed en 1,6 km in omtrek. Berg Stromboli is op 8 m die hoogste punt op die andersins plat eiland. 'n Seemuur van 3 m omring die eiland om robbe te keer en die afspoel van ghwano teen te werk. Platforms is aangebring om die area waarop ghwano versamel kan word te vergroot.

Dierelewe

Al die eilande aan die weskus van Suid-Afrika en Namibië is barre rotse wat skuiling en broeiplek bied aan seevoëls en robbe. Robbeneiland is die enigste met 'n beduidende plantegroei. Miljoene voëls besoek Ichaboe in die somermaande om te broei. 'n Sterk ammoniakreuk hang dan om die eiland weens die voëlmis.

Die volgende voëls kom in groot getalle op Ichaboe voor:

• Witmalgas (Morus capensis), hul aantal neem af omdat daar weens oorbevissing minder voedsel in die omringende see is.
• Brilpikkewyn (Spheniscus demersus), hulle is ook bedreig weens die gebrek aan voedsel.
• Kuifkopduiker (Microcarbo coronatus en Phalacrocorax coronatus)
• Bankduiker (Phalacrocorax neglectus), dit is ook 'n bedreigde spesie.
• Trekkormorant (Phalacrocorax capensis)
• Swarttobie (Haematopus moquini)

Tussen 1987 en 1994 was Ichaboe 'n verklaarde natuurresesrvaat. In April 2009 is die voëls ernstig in gevaar gestel deur oliebesoedeling. Toegang tot die eiland word streng beheer. Op die noordelike punt van die eiland woon enkele navorsers.

Geskiedenis

Ichaboe in 1878

Op 6 Oktober 1828 het die Amerikaanse skeepskaptein Benjamin Morrell (1795–1839) die eilandjie ontdek. In 1842 publiseer hy 'n boek getiteld “The four voyages of Captain Benjamin Morrell”. Na die lees van die boek het die Engelse sakeman Andrew Livingston die eiland besoek en kom agter dat die ghwano tot 23 m dik lê. 'n Gevolg hiervan was 'n “ghwano-stormloop” na die eiland. In Oktober 1844 woon daar 6 000 “delwers” in tente en in Januarie–Februarie 1845 lê 451 skepe daar voor anker. Maar einde Mei 1845 is die laaste ghwano van die rotse geskraap nadat reeds 300 000 ton daarvan na Engeland verskeep is. Daarna is ongeveer 1 500 ton nuwe voëlmis per jaar geoes tot die skraping in die jaar 2000 gestaak is. Die beheer oor die ghwano-neerslae was so 'n ernstige saak, dat daar selfs 'n “ghwano-oorlog” oor die monopolie in die versamel van die ghwano uitgebreek het. Andrew en George Murison en 'n invalsmag is egter verdryf. Pikkewyneiers is tot 1968 geoes, maar die jag op robbe vind nog plaas. Op 21 Junie 1861 is Ichaboe deur kapt. Oliver J. Jones namens Engeland geannekseer en in 1873 aan die Kaapkolonie oorgedra. Die Pikkewyneilande was nooit deel van Duits-Suidwes-Afrika nie en is eers op 28 Februarie 1994 by Namibië ingelyf.

De Pass-familie

Die ghwano-monopolie op Ichaboe was vir 26 jaar in die hande van drie geslagte van Joodse handels – en skeepvaartpioniers in die Kaapkolonie, Aaron, Daniël en Alfred de Pass. Alfred skenk later antieke meubels en porselein aan Groot Constantia, meer as 300 skilderye aan die kunsgalery in die Kompanjiestuin, antieke kuns aan die Koopmans-de Wet-huis, boeke, skilderye en meubels aan die Universiteit van Kaapstad en ook verskeie kunswerke aan ander instelllings in Suid-Afrika en Engeland.

Bibliografie

• Green Lawrence G.: At daybreak for the isles. Kaapstad: Howard B. Timmins, 1950.
• www.repository.up.ac.za
• www.zoology.uct.ac.za