Djabir ibn Hajjan
Aboe Moesa Djabir ibn Hajjan (Latyn: Geber; 721? Toes, Iran – 815? Al-Koefa, nou Irak) word as die grootste alchemis van die Islamitiese wêreld beskou. Sy werk word selfs deur sommige as die begin van die chemie beskou, daar is egter ook geleerdes wat selfs oortuig is hy het nooit bestaan nie en dat agter sy naam 'n groep anonieme alchemiste skuil. Daar is meer as duisend geskrifte wat aan Djabir toegeskryf word, maar die meeste verraai dat hulle baie later geskryf is met terme wat uit 9de-eeuse Grieks vertaal is of terme wat geleerdes vermoed van die Isma’ili-sekte afkomstig is.
| Djabir ibn Hajjan | |
| |
15de-eeuse portret van Djabir ibn Hajjan
| |
| Geboortenaam | Aboe Moesa Djabir ibn Hajjan |
|---|---|
| Gebore | ca. 721 Toes, Omajjadiese Kalifaat[1] |
| Oorlede | ca. 815 |
| Nasionaliteit | Arabies[2][3][4] of Persies |
| Vakgebied | Alchemie en chemie, sterrekunde, astrologie, geneeskunde en aptekerswese, filosofie, fisika, filantroop |
| Bekend vir | Kitab al-Kimja, Kitab al-Sab'een, Boek van die Koninkryk, Boek van die Saldo's, Boek van Oos-Mercurius |
Djabir se pa kom van Chorasan in die ooste van Iran en was 'n Sjia-aanhanger en apteker. Hy ondersteun die magtige Abbasidiese dinastie. Djabir raak omstreeks 750 n.C. bekend met die wisier van die Abbasiede nadat hulle die mag oor die kalifaat van die Omajjade oorgeneem het. Djabir kom hierdeur aan die hof van Haroen-al-Rasjied.
Die meeste boeke van Djabir gaan oor alchemie, maar daar is tekste oor vele ander onderwerpe soos medisyne, wiskunde, magie, musiek en filosofie. Die belangrikste boeke is die Kitab-al-sabin ("Die sewentig boeke") en die Kitab al-mizan ("Die boek van die skale").[5]
Hoewel hy 'n mistikus en Soefi was, beklemtoon hy die belang van sistematiese eksperimentele werk. Hy het talle metodes, glaswerk en chemiese stowwe ontdek en ontwikkel wat vandag nog as onderdeel van die chemie beskou word, soos:
- Distillasie
- Die alembiek wat distillasie prakties maak
- Kristallisasie om stowwe te suiwer
- Swaelsuur
- Salpetersuur
- Soutsuur
- Koningswater
- Sitroensuur
- Asynsuur
- Wynsteensuur
- Verbeterings in looibewerkings van leer
Hy het ook begin om stowwe te kategoriseer, soos vlugtige stowwe teeoor metale, en ten derde materiale wat tot 'n poeier fygestamp kon word.[6]
Verwysings
wysig- ↑ (en) Tus, V. Minorsky, The Encyclopaedia of Islam, Vol. X, ed. P.J. Bearman, T. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel and W.P. Heinrichs, (Brill, 2000), 741.
- ↑ (en) Kraus, P. (1962). "Djābir B. Ḥayyān". Encyclopaedia of Islam (2nd) 2. Brill Academic Publishers. 357–359.
- ↑ (en) Holmyard, Eric John, "Introduction" to The Works of Geber, translated by Richard Russell (London: Dent, 1928), bl. vii
- ↑ (en) https://archive.org/details/WorksOfGeber
- ↑ Dictionary of World Biography: The Middle Ages, Deel 2, Christina J. Moose, Routledge, 1998, ISBN 1-57958-041-6, ISBN 978-1-57958-041-4
- ↑ nku.edu.