Asynsuur, ook bekend as etanoësuur, is 'n organiese chemiese verbinding, die meeste bekend vir die suur smaak in asyn en sy stekende reuk. Sy gekondenseerde struktuurformule word voorgestel as CH3COOH. Suiwer watervrye asynsuur is 'n kleurlose verbinding wat water uit die omgewing aantrek (higroskopies is), en benede 16,7 °C tot 'n kristal vries. Asynsuur is vretend en sy gas veroorsaak irritasie van die oë, 'n droog- en brandneus, 'n seer keel en vertering van die longe. Asynsuur word as 'n swak suur beskou omdat by standaard temperatuur en druk (STD) die gedissosieerde suur in ewewig is met die ongedissosieerde vorm in waterige oplossing, in teenstelling met sterk sure wat volledig gedissosieer is. Asynsuur is een van die eenvoudigste karboksielsure (die naaseenvoudigste ná mieresuur). Dit is 'n belangrike chemiese reagens en industriële chemikalie.

Eienskappe

Algemeen

Naam Asynsuur 
Sistematiese naam etanoësuur
Struktuurformule van
Struktuurformule van
Chemiese formule CH3COOH
Molêre massa 60.05 g/mol
CAS-nommer 64-19-7  
Voorkoms kleurlose vloeistof  
Reukdrempel 0,074 dpm
Fasegedrag
Smeltpunt 16.5 °C (289.6 ± 0.5 K)[1]
Kookpunt 118.1 °C (391.2 ± 0.6 K)[1]
Digtheid 1.049 g cm−3, vloeistof; 1.266 g cm−3, vastestof 
Mengbaarheid water
Oplosbaarheid

Suur-basis eienskappe

pKa 4.76 by 25 °C

Veiligheid

Flitspunt 43 °C

Tensy anders vermeld is alle data vir standaardtemperatuur en -druk toestande.

 
Portaal Chemie

Vervaardiging

wysig

Asyn is tradisioneel uit wyn se alkohol verkry, maar daar is verskeie chemiese maniere om asynsuur te vervaardig en in die nywerheid word 'n paar daarvan toegepas. 'n Belangrike tussenproduk is asetaldehied wat met suurstof geoksideer kan word. Oplossings van asetaldehied wat 'n katalisator soos 0,5% mangaan-asetaat bevat, kan by 'n temperatuur van 55-80 °C en 5-6 Atm met die suurstof van die lug reageer volgens:[2]

 
 
Die Monsanto-proses

Daar is nogtans ander prosesse soos die Monsanto-proses, wat uitgaan van metanol en koolstofmonoksied en 'n rodium-katalisator.

 

Voorbeeld: Bereken pH van suuroplossing

wysig

Bereken die pH van 'n 1.3 M oplossing van asynsuur (CH3COOH). (M staan vir mol/liter)

Ka = 1.8 × 105

In die algemeen:

             vir             

Antwoord

Die dissosiasie reaksie vir CH3COOH is die volgende:

 

Die verandering in konsentrasie van elke element word in die tabel hieronder gewys:

Beskrywing Reagens Produk 1 Produk 2
Algemene dissosiasiereaksie      
Dissosiasiereaksie vir asynsuur      
Begin konsentrasie [mol/liter] 1.3 0 0
Verandering in konsentrasie [mol/liter] -x x x
Ewewigskonsentrasie [mol/liter] 1.3-x x x

Vanaf die algemene definisie vir  :

 
 
 

Die algemene oplossing vir 'n kwadratiese vergelyking is die volgende:

 

Indien waardes vervang word, word die volgende verkry:

 
 

Dus is:

 

Onthou dat  

Dus

 

Alternatiewelik kan die aanname gemaak word dat   baie kleiner as 1 is omdat dit 'n swak suur is (Ka is klein, dus dissosieer die suur baie min). Dus  . Dus:

 

Dus:  

 

Kyk ook

wysig

Verwysings

wysig
  1. 1,0 1,1 "NIST" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 17 November 2004.
  2. Acetic Acid and its Derivatives. Chemical Industries Victor H. Agreda CRC Press, 1992, ISBN 0824787927, ISBN 9780824787929
C1 C2 C3 C4 C5 C6
mieresuur asynsuur propioonsuur bottersuur valeriaansuur kaproësuur
C8 C10 C12 C14 C16 C18 C20
kaprielsuur kapriensuur louriensuur miristiensuur palmitiensuur steariensuur aragiensuur