John Pyott

John Pyott (* 3 Mei 1862, Dundee, Skotland — †24 Julie 1947, Port Elizabeth, Kaapprovinsie) was ’n Skots gebore Suid-Afrikaanse bakker en nyweraar.

John Pyott
Gebore	3 Mei 1862 Dundee, Skotland
Sterf	24 Julie 1947 (op 85) Port Elizabeth, Kaapprovinsie
Beroep	Bakker
Bekend vir	Stigter van Pyotts
Eggenoot	Annie Mahaffey

Vroeë lewe in Skotland

Pyott was die seun van George en Margaret Pyott. Hy het slegs elementêre onderwysopleiding in sy tuisdorp ontvang en op tienjarige leeftyd vir die meulenaars- en bakkersfirma Lindsay en Law in Dundee begin werk. Voor sy vertrek na Suid-Afrika in 1882 het hy op twintigjarige leeftyd gevorder tot bestuurder van een van sy firma se takke.

Suid-Afrika

Pyott het hom in Port Elizabeth gevestig, met ’n klein meulenaarsaak begin en drie jaar later die eerste byvoeging tot sy bedryf gemak, naamlik soetgebak. Dit is in 1887 gevolg deur die maak van droë koekies (biscuits) en gedurende die volgende jaar deur die kook van konfyt. In 1900 het hy die onderneming as ’n saak met beperkte aanspreeklikheid gefloteer, terwyl hy die besturende direkteur was.

Gedurende die eerste dekade van die twintigste eeu het Pyott sy soetgebak- en bakonderneming uitgebrei na Woodstock, Kaapstad en in 1906 na Johannesburg, van waar hy die Witwatersrandse en Transvaalse gebied voorsien het. Hy het ook ’n depot en fabriek in Durban geopen en ten spyte van mededinging met bestaande vervaardigende firmas, was sy onderneming ’n groot sukses en het hy gedurende die eerste twintig jaar van sy firma se bestaan sewentig toekennings op Suid-Afrikaanse landbouskoue en ander tentoonstellings verower.

Politiek

Pyott is in 1903 verkies as lid van die Kaapkolonie se Wetgewende Raad en het die Oostelike Sirkel tot Uniewording (1910) verteenwoordig. In Mei 1904 was hy lid van die gekose komitee van die raad wat aangestel is ondersoek in te stel na en te rapporteer oor die toestand van die nywerhede in die Kaapkolonie. Die Kolonie se daaropvolgende doeanetariefstelsel was hoofsaaklik op sy vertoë gebaseer. Pyott was ten gunste van ’n Suider-Afrikaanse Doeane-unie wat tot die bestendiging van markte vir Kaapse produkte kon lei en het voorgestel dat die regering die plaaslike botteropbrengs moes stimuleer, aangesien dit sowel die boere as die nywerhede sou bevoordeel.

Privaatlewe

Pyott het ’n aantal jare in die stadsraad van Port Elizabeth gedien, was ’n invloedryke lid van die Sakekamer, ’n stigterslid van die Kamer van Nywerhede in Port Elizabeth en voor sy aftrede in 1946 ’n direkteur van die Suid-Afrikaanse Reserwebank. Hy was ook lid van die Staatsdiensklub in Kaapstad en die Klub in Port Elizabeth. Pyott het rolbal gespeel vir ontspanning en ’n trofee vir dié sport se Suid-Afrikaanse kampioenskappe geskenk.

Die Pyott-onderneming wat hy gestig het in 1885, is steeds een van die belangrike gebakondernemings in die land. Hy is in 1884 met Annie Mahaffey getroud en het vier seuns en vier dogters gehad.

Bronne

• Leverton, B.J.T. Beyers, C.J. (red.). Suid-Afrikaanse Biografiese Woordeboek. Pretoria: Chris van Rensburg nms. die RGN. p. 962. ISBN 0796904197.