Karbonielsulfied

Karbonielsulfied is 'n verbinding van koolstof met swael en suurstof met die chemiese formule COS.

Eienskappe

Algemeen
Naam	Karbonielsulfied
Struktuurformule van
Chemiese formule	COS
Molêre massa	60,08 [g/mol]
CAS-nommer	463-58-1
Voorkoms	kleurlose, giftige gas
Reuk	swaelagtige reuk; reukloos indien dit baie suiwer is
Fasegedrag
Fase	Vastestof @ 90K
Selkonstantes	ah=617,opm; ch=586,1pm
Ruimtegroep	R3m
Nommer	160
Strukturbericht	F0₂
Smeltpunt	-138,8°C
Kookpunt	50 °C
Digtheid	2,456 [g/L]
Oplosbaarheid	1,22 [g/L] @ 25°C
Kritieke temperatuur	552K
Kritieke druk	7,90 MPa
ΔvapHɵ	27,51 [kJ/mol] @ 25°C
ΔfusHɵ	4,39 [kJ/mol]@ -112,1 °C
ΔfHɵ	-142,0 [kJ/mol]
ΔfGɵ	-169,2 [kJ/mol]
Suur-basis eienskappe
pKa
Veiligheid
Flitspunt
LD50	22,5 [mg/kg] (rot; ip.)
LC50	1 070 dpm (rot; 4 uur)
Tensy anders vermeld is alle data vir standaardtemperatuur en -druk toestande.
Portaal Chemie

Dit is 'n gas wat giftig en in lae konsentrasies narkoties is. Dit hou 'n matige brandgevaar in.

Kristalstruktuur

Onder die smeltpunt kristalliseer die verbinding in 'n nie-sentrosimmetriese romboëdriese struktuur wat lineêre O=C=S molekules bevat wat in die rigting van die drietallige c_h-as lê. Hierdie struktuur is die argetipe van die F0₂-struktuur van die strukturbericht-klassifikasie.

Chemiese eienskappe

Dit val in die teenwoordigheid van vog metale aan.

Dit word deur hidrolise uit waterstoftiosianaat in verdunde swaelsuur gevorm:

$HSCN+H_{3}O^{+}\rightarrow NH_{4}^{+}+COS\uparrow$

Dit kan ook gevorm word uit esters van isosiaansuur en waterstofsulfied:

$2CONC_{2}H_{5}+H_{2}S\rightarrow CO(NHC_{2}H_{5})_{2}+COS\uparrow$

Verhitting van koolstofmonoksied met swaeldamp kan dit ook produseer:

$2CO(g)+S_{2}(g)\rightarrow 2COS(g)$

Gebruike

Karbonielsulfied word as 'n tussenproduk in die sintese van organiese verbindings gebruik.

In die natuur

Karbonielsulfied is in die atmosfeer die belangrikste gas wat swael bevat. Dit is teen 500 pptv in die troposfeer teenwoordig en het 'n lang atmosferiese leeftyd (~4 jaar). Dit diffundeer na die stratosfeer waar dit oksideer tot sulfaatdeeltjies. Die groot bron vir COS is die aarde se plantegroei en grond. COS word deur plante deur die huidmondjies opgeneem en daarna hidroliseer dit na CO₂ en H₂S deur die werking van koolstofanhidrase binne plantselle. Daar is geen oënskynlike fisiologiese betekenis vir die proses nie; dit blyk net per ongeluk te gebeur met die plante se normale fisiologie. COS word in seewater deur fotochemiese oksidasie van organiese swaelverbindings geproduseer. Opgeloste organiese materiaal tree as 'n fotosensibiliseerder op. Sy konsentrasie wissel sterk, met die hoogste konsentrasies gedurende die dag (konsentrasies in die orde van 0,03-0,1 [nmol/L]). COS hidroliseer in water afhanklik van watertemperatuur en pH na H₂S.