Ketose

'n Ketose is 'n monosakkaried met een ketoongroep per molekuul. Die eenvoudigste ketose is dihidroksiasetoon, wat slegs drie koolstofatome het, en dit is die enigste een wat geen optiese aktiwiteit toon nie. Alle monosakkaried ketoses is reduserende suikers, want hulle kan tautomeriseer na aldoses via 'n aldol tussenproduk, en die gevolglike aldehiedgroep kan geoksideer word, byvoorbeeld in Tollens se toets of Benedict se toets. Ketoses wat gebind is in glikosides, byvoorbeeld in die geval van die fruktose gedeelte van sukrose, is nie-reduserende suikers.

Fruktose, 'n voorbeeld van 'n ketose. Die ketoongroep is die koolstof en suurstof wat met 'n dubbelbinding verbind is.

Voorbeelde van ketoses

Stamboom van die D-ketoses tot by die heksoses: dihidroksiasetoon (1); D-eritrulose (2); D-ribulose (3a); D-xilulose (3b); D-psikose (4a); D-fruktose (4b); D-sorbose (4c); D-tagatose (4d)

Alle ketoses wat hier gelys is, is 2-ketoses, met ander woorde, die karbonielgroep is op die tweede koolstofatoom vanaf die punt:

• Trioses: dihidroksiasetoon
• Tetroses: eritrulose
• Pentoses: ribulose, xilulose
• Hexoses: fruktose, psikose, sorbose, tagatose
• Heptoses: sedoheptulose

Chemie

Ketoses en aldoses kan chemies onderskei word met Seliwanoff se toets, waar die monster met suur en resorsinol verhit word. Die toets berus op die dehidrasiereaksie wat meer vinnig in ketoses plaasvind: waar aldoses stadiger reageer, en 'n ligte pienk kleur gee, reageer ketoses vinniger en sterker, om 'n donkerrooi kleur te gee. Ketoses kan isomeriseer na aldoses deur die Lobry-de Bruyn-van Ekenstein transformasie.