Fruktose
|
|
Vrywaring: Die mediese inligting verskaf op Wikipedia dien slegs as 'n riglyn en dra geen waarborg van feitelike korrektheid nie. Enige vrae of klagtes oor u persoonlike gesondheid behoort na 'n dokter verwys te word. |
Fruktose, of vrugtesuiker, is 'n eenvoudige ketoniese monosakkaried ('n heksose) wat in baie plante voorkom, waar dit dikwels aan glukose gebind word om die disakkaried sukrose te vorm. Dit is een van die drie dieetmonosakkariede, tesame met glukose en galaktose, wat direk in die bloed opgeneem word tydens vertering.
|
Algemeen | |
|---|---|
| Naam | Fruktose |
| IUSTC-naam | 1,3,4,5,6-Pentahidroksi-2-heksanoon |
| Ander name | Vrugtesuiker[1] Levulose[2] d-fruktofuranose d-fruktose d-arabino-heksulose |
 |
 |
| Chemiese formule | C6H12O6 |
| Molêre massa | 180,12 g/mol |
| CAS-nommer | 57-48-7 |
| Voorkoms | wit, kristallyne vastestof |
| Reuk | Reukloos |
| Fasegedrag | |
| Smeltpunt | 103 °C |
| Kookpunt | |
| Digtheid | 1,694 g/cm3 |
| Oplosbaarheid | 4 000 g/l in water teen 25°C |
|
Suur-basis eienskappe | |
| pKa | |
|
Veiligheid | |
| Flitspunt | |
|
Tensy anders vermeld is alle data vir standaardtemperatuur en -druk toestande. | |
Portaal  Chemie
| |
Geskiedenis wysig
Fruktose is in 1847 deur die Franse chemikus Augustin-Pierre Dubrunfaut ontdek.[3][4] Die naam 'fruktose' is in 1857 geskep deur die Engelse chemikus William Allen Miller.[5]
Bronne wysig
Suiwer, droë fruktose is 'n soet, wit, reuklose, kristallyne vastestof en is die mees oplosbaar in water van al die suikers.[6] Fruktose kom voor in heuning, vrugte, blomme, bessies en die meeste wortelgroente.
Kommersieel is fruktose afkomstig van suikerriet, suikerbiet en mielies. Mieliestroop met hoë fruktose is 'n mengsel van glukose en fruktose as monosakkariede. Sukrose is 'n verbinding met een molekule glukose wat kovalent verbind is aan een fruktose-molekule. Alle vorme van fruktose, insluitend vrugte en sappe, word gewoonlik by voedsel en drank gevoeg vir smaaklikheid en smaakverbetering, en vir die verbruining van sommige kosse, soos gebakte goedere. Ongeveer 240 000 ton kristallyne fruktose word jaarliks geproduseer.[7]
Gesondheidsprobleme wysig
Oormatige verbruik van fruktose (veral van suikerversoete drankies) kan bydra tot insulienweerstand, vetsug, verhoogde LDL-cholesterol en trigliseriede, wat kan lei tot metaboliese sindroom.[8]
Die Europese Voedselveiligheidsowerheid het verklaar dat fruktose mag verkies wees bo sukrose en glukose in suikerversoete voedsel en drank as gevolg van die laer effek daarvan op die bloedsuikervlakke, terwyl die moontlike nadeel ook opgemerk word dat 'n "hoë inname van fruktose tot metaboliese komplikasies kan lei soos dyslipidemie (abnormale cholesterol ens. in die bloed), insulienweerstandigheid en verhoogde viscerale adipositeit (vet om die maag)".[9]
Die Britse wetenskaplike advieskomitee oor voeding in 2015 het die bewerings van fruktose wat metaboliese afwykings veroorsaak betwis, en verklaar dat "daar onvoldoende bewyse is om aan te toon dat fruktose-inname, op die vlakke wat in die normale VK-dieet verbruik word, tot ongunstige gesondheidsresultate lei, onafhanklik van enige effekte wat verband hou tot sy teenwoordigheid as 'n komponent van totale en vrysuikers."[10]
Verwysings wysig
- ↑ "Fructose – Definition and More from the Free Merriam-Webster Dictionary" (in Engels). Mw4.m-w.com. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 Junie 2013. Besoek op 10 Desember 2014.
- ↑ "Levulose" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Oktober 2009. Besoek op 28 Januarie 2010..
- ↑ Dubrunfaut, Augustin-Pierre (1847). Annales de chimie et de physique. Annales de chimie et de physique (in Frans). p. 169.
- ↑ Fruton, J. S. (1974). "Molecules and Life – Historical Essays on the Interplay of Chemistry and Biology". Molecular Nutrition & Food Research (in Engels). Wiley‐Interscience, New York. 18 (4).
- ↑ William Allen Miller (1857). Elements of Chemistry: Theoretical and Practical, Part III (in Engels). John W. Parker and son, London, England. pp. 52, 57.
- ↑ Hyvonen, L.; Koivistoinen, P (1982). "Fructose in Food Systems". In Birch, G.G.; Parker, K.J (reds.). Nutritive Sweeteners (in Engels). London & New Jersey: Applied Science Publishers. pp. 133–144. ISBN 978-0-85334-997-6.
- ↑ Wach, Wolfgang (2004). "Fructose". Ullmann’s Encyclopedia of Industrial Chemistry (in Engels). Weinheim: Wiley-VCH. doi:10.1002/14356007.a12_047.pub2.
- ↑ Malik, Vasanti S.; Hu, Frank B. (2015). "Fructose and Cardiometabolic Health: What the Evidence from Sugar-Sweetened Beverages Tells Us". Journal of the American College of Cardiology (in Engels). 66 (14): 1615–1624. doi:10.1016/j.jacc.2015.08.025. ISSN 0735-1097. PMC 4592517. PMID 26429086.
- ↑ EFSA Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies (2011). "Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to fructose and reduction of post-prandial glycaemic responses (ID 558) pursuant to Article 13(1) of Regulation (EC) No 1924/2006". EFSA Journal (in Engels). 9 (6): 2223. doi:10.2903/j.efsa.2011.2223.
- ↑ "Carbohydrates and Health" (PDF). UK Scientific Advisory Committee on Nutrition, Public Health England, TSO, Williams Lea, Norwich, UK. 2015. Geargiveer (PDF) vanaf die oorspronklike op 19 Maart 2016. Besoek op 1 April 2016.