Eva Krotoa
Eva Krotoa (ca. 1643 – 29 Julie 1674) was 'n Khoi-vrou wat as jong meisie deur Jan en Maria van Riebeeck in hulle huis in die Kaap opgeneem is as speelmaat en kinderoppasser vir die Van Riebeeck-kinders. Sy was 'n broerskind van Herrie die Strandloper (Autshumato). Haar Khoi naam was Krotoa, maar sy is deur Maria van Riebeeck na Eva hernoem. Krotoa kon Nederlands en Portugees praat en het as tolk vir die Nederlanders aan die Kaap gewerk.[1]
Eva Krotoa | |
|---|---|
| Gebore | Krotoa ca. 1643 |
| Sterf | 29 Julie 1674 |
| Eggenoot | Pieter van Meerhof |
Op 3 Mei 1662 is Eva in die ou fort gedoop. 'n Paar dae later, op 7 Mei 1662, verlaat haar aangenome familie, die Van Riebeecks, die Kaap. Op 12 April 1664 is sy, weer eens in die fort in die Kaap, met Pieter van Meerhof uit Kopenhagen, Denemarke getroud. Van Meerhof het in 1659 as soldaat na die Kaap gekom. Van Meerhof is in Mei 1665 aangestel as superintendent van die gevangenis op Robbeneiland. Meerhof sterf in 1668 tydens 'n ekspedisie na Madagaskar. Die egpaar het drie kinders gehad, Jacobus, Salamon en Pieternella. Eva keer in Februarie 1668 terug na die Kaapse vasteland.[1]
Ná haar man se afsterwe raak Eva aan drank verslaaf en begin sy 'n losbandige lewe lei. Reeds in Februarie 1669 besluit die kerk om haar en Pieter van Meerhof se kinders uit haar sorg weg te neem en tydelik by ene Jan Reynierszoon en sy vrou te plaas. Op 1 Maart 1669 is die kinders by Barbara Geems geplaas, wat blykbaar 'n bordeel in die Kaap bedryf het. Eva het later nog twee kinders, Jeronimus en Anthonij, gehad. As gevolg van die toenemende verleentheid wat sy vir die Kompanjie en die Nederlanders aan die Kaap geword het, is sy na Robbeneiland verban waar sy op 29 Julie 1674 oorlede is. Sy is volgens Christen-gebruik in die Nuwe Kasteel in die Kaap begrawe.
Twee van Eva en Pieter Meerhof se kinders, Pieternella en Salamon, is in 1677 toegeken aan Bartholomeus Borns, wat in dieselfde jaar na Mauritius verhuis het. Pieternella is op 'n jeugdige ouderdom getroud met Daniel Zaaiman van Vlissingen, Nederland. Agt kinders is uit die huwelik gebore. In 1709 het die Zaaiman-gesin uit Mauritius teruggekeer na die Kaap.
Eva is 'n vroeë nie-Europese voorouer van sommige Afrikaner-families. Bekende Afrikaners van wie sy 'n stammoeder is, sluit in Paul Kruger, Jan Christian Smuts en Frederik Willem de Klerk.[2]
Verwysings
wysig- ↑ 1,0 1,1 Jansesnhuis Geargiveer 28 September 2007 op Wayback Machine Eva Krotoa Geargiveer 28 September 2007 op Wayback Machine, besoek op 26 Februarie
- ↑ "What's in a (South African) name?". SouthAfrica.info. Besoek op 27 Junie 2012.