Lagertha

Lagertha was in die Noorse mitologie 'n skildmaagd en plaaslike heerseres in Noorweë. Sy was volgens mites die eerste vrou van Ragnar Lodbrok, die legendariese Wiking wat in die 9de eeu sou gelewe het. Haar naam word ook Ladgerda, Ladgertha, ens. gespel.

'n Voorstelling van Lagertha in 'n litografie deur Morris Meredith Williams (1913).

Haar verhaal is in die 12de eeu deur die kroniekskrywer Saxo vertel. Geen regstreekse bewyse is egter al gevind vir haar historiese bestaan nie. Sommige skrywers verbind haar met die godin Thorgerd of die Walkures.

Volgens die legende van Ragnar Lodbrok het Lagertha van jag gehou. Sy het dikwels gaan jag in haar vallei in Noorweë waar sy geheers het. Ná haar troue met Ragnar het sy saam met hom op sy veroweringstogte gegaan. Lagertha het egter so na haar eie land verlang wanneer sy weg was dat sy later tuis gebly het terwyl Ragnar sy togte alleen voortgesit het.

In die televisiereeks Vikings speel Lagertha 'n pertinente hoofrol. Sy word in die reeks deur Katheryn Winnick vertolk.

Lewe volgens Saxo Grammaticus

Lagertha se verhaal is opgeteken in dele van Boek 9 van Gesta Danorum, 'n 12de-eeuse werk oor die Deense geskiedenis deur die historikus Saxo Grammaticus. Volgens die Gesta (9.4.1-9.4.11) het Lagertha se loobaan as vegter begin toe Frø, die koning van Swede, Noorweë binnegeval en die Noorse koning Siward vermoor het. Frø het die vroue van die koning se familie in 'n bordeel geplaas om hulle te verneder. Toe Ragnar Lodbrok hiervan te hore kom, het hy met 'n leër gekom om sy oupa Siward se dood te wreek. Baie van die vroue in die bordeel het mansklere aangetrek en aan Ragnar se kant geveg. Die vrou aan die hoof, en 'n sleutel tot Ragnar se oorwinning, was Lagertha.

Ragnar, beïndruk deur haar dapperheid, het haar van ver af die hof gemaak. Lagertha het gemaak of sy belangstel en Ragnar het haar om haar hand kom vra. Lagertha het 'n beer en groot jaghond wat haar huis opgepas het op hom gesit, maar hy het die beer met sy spies doodgemaak en die hond doodgewurg. Hy het toe Lagertha se guns gewen. Volgens Saxo het Ragnar 'n seun, Fridleif, en twee dogters by haar gehad.

Nadat hy na Denemarke teruggekeer het en 'n burgeroorlog geveg het, het Ragnar (wat volgens Saxo steeds ontsteld was omdat Lagertha twee wilde diere gestuur het om hom aan te val) van haar geskei om met Thora Borgarhjört, dogter van koning Herraud van Swede, te trou. Toe Ragnar na Denemarke terugkeer, was daar weer 'n burgeroorlog. Hy het 'n versoek om hulp na Noorweë gestuur en Lagertha, wat hom steeds liefgehad het, het met 120 skepe tot sy hulp gekom, volgens Saxo.

Terug in Noorweë het Lagertha met haar tweede man gestry, hom doodgemaak en toe, volgens Saxo, "sy hele naam en soewereiniteit oorgeneem". Sy wou eerder alleen heers as om die troon met hom te deel.

Volgens Judith Jesch word die meeste verhale in die eerste nege boeke van Saxo se Gesta, wat die storie van Lagertha insluit, "algemeen as grootliks fiksie beskou". In sy uitbeelding van verskeie vroulike vegters in dié verhale het Saxo geleen uit die legendes van die Amasones van die klassieke oudheid en 'n verskeidenhed Oudnoorse bronne, wat nie duidelik geïdentifiseer is nie. Volgens Jesch is Saxo se beskrywing van vroue sprekend van vrouehaat: Nes die meeste kerkmanne van destyds het Saxo slegs as seksuele wesens aan vroue gedink. Die Wiking-skildmaagde, vir wie dié rol nie aanvaarbaar was nie, was vir hulle 'n voorbeeld van die wanorde in die ou heidense Denemarke wat later deur die kerk en 'n stabiele monargie reggestel is.