Walkure

In die Noorse mitologie is 'n walkure (Oudnoors: valkyrja, "kieser van gesneuweldes") 'n stryd- of oorlogsgodin wat die siele van gesneuwelde soldate na een van twee plekke lei: Sowat die helfte gaan na Fólkvangr, die godin Freya se doderyk, en die ander helfte na die godesaal met die naam Walhalla.

Daar word die gesneuwelde vegters einherjar "enkele vegters".^[1]^[2] Wanneer die einherjar nie voorberei vir die gebeure by Ragnarök (die eindstryd teen kwaad) nie, dra die walkures vir hulle heuningbier aan. Walkures is ook soms die minnaresse van helde en ander sterflikes, waar hulle soms beskryf word as koninklik. Hulle word soms van rawe vergesel en soms verbind met swane of perde.

Walkures word genoem in die Poëtiese Edda ('n boek met gedigte wat in die 13de eeu saamgestel is uit vroeëre tradisionele bronne) en die Prosaïese Edda (wat ook in die 13de eeu saamgestel is). Hulle verskyn in die skaldepoësie van die Oudnoorse minnesangers, 14de-eeuse magiese formules en verskeie rune-inskripsies.

In argeologiese uitgrawings dwarsoor Skandinawië is armbande ontdek wat vermoedelik walkures uitbeeld. In die moderne kultuur kom walkures voor in kunswerke, musiekproduksies, prenteverhale, videospeletjies en poësie.

Die Skandinawiese Monument by Magersfontein bestaan uit vier walkures wat Noorweë, Denemarke, Finland en Swede personifiseer.

Etimologie

Die woord "walkure" is afgelei van die Oudnoorse woord valkyrja (meervoud: valkyrjur), wat uit twee woorde bestaan: die selfstandige naamwoord valr, "gesneuwelde", en die werkwoord kjósa, "om te kies". Saam beteken hulle "kieser van die gesneuweldes". Die Oudnoorse valkyrja is verwant aan die Oudengelse wælcyrġe.^[3]

Argeologiese rekord

Silwergelukbringers uit die Wikingtydperk wat vroue in lang rokke en met teruggekamde hare uitbeeld, soms met drinkhorings in die hand, is dwarsoor Skandinawië ontdek. Hierdie figure beeld vermoedelik gewoonlike walkures uit.^[1]^[2] Volgens Mindy MacLeod en Bernard Mees is van die gelukbringers in grafte uit die Wikingtydperk ontdek. Hulle is vermoedelik daar geplaas omdat geglo is "hulle het beskermende kragte".^[4]

'n Prenteklip van die Baltiese eiland Gotland, Swede, wys 'n ruiter op 'n agtbenige perd, wat Odin se perd met agt bene, Sleipnir, kan wees, wat begroet word deur 'n vrou wat 'n walkure in Walhalla kan wees.^[2] 'n 11de-eeuse runesteen wys 'n kerfwerk van 'n vrou met 'n drinkhoring wat vertolk word as die walkure Sigrdrífa wat die held Sigurd (ook op die steen) iets te drinke aanbied.^[5]

In 2013 is 'n klein figuur uit omstreeks 800 n.C. in Denemarke ontdek deur drie amateurargeoloë. Dit is van 'n vrou met lang hare in 'n lang, moulose rok. Haar arms is kaal sodat sy met die swaard en skild kan veg wat sy vashou. Volgens die argeoloog Mogens Bo Henriksen "kan daar feitlik geen twyfel wees nie dat die figuur een van Odin se walkures uitbeeld soos wat ons hulle ken uit die sagas sowel as van Sweedse prentestene uit omstreeks 700 n.C.".^[6]

'n Vrou met 'n drinkhoring wat 'n ruiter op 'n agtbenige perd begroet.
'n Vroulike figuur hou haar hare vas (links) en een met 'n "gevleuelde" spies sit op 'n perd en kyk na nog 'n vroulike figuur op 'n perd (regs).
'n Vroulike figuur met 'n drinkhoring op 'n runesteen.
'n Silwerfiguur van 'n vrou wat 'n drinkbeker vashou wat in Swede ontdek is.

Verwysings

↑ ^1,0 ^1,1 Orchard, Andy (1997). Dictionary of Norse Myth and Legend. Cassell. ISBN 0-304-34520-2
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Lindow, John (2001). Norse Mythology: A Guide to the Gods, Heroes, Rituals and Beliefs. Oxford University Press. ISBN 0-19-515382-0
↑ Byock, Jesse (vert.) (2006). The Prose Edda. Penguin Classics. ISBN 0-14-044755-5
↑ MacLeod, Mindy; Mees, Bernard (2006). Runic Amulets and Magic Objects. Boydell Press. ISBN 1-84383-205-4
↑ Wessén, Elias; Sven B.F. Jansson (1953–58). Sveriges runinskrifter: IX. Upplands runinskrifter del 4.[dooie skakel] Stockholm: Kungl. Vitterhets Historie och Antikvitets Akademien. 0562-8016 (in Sweeds)
↑ Kennedy, Maev (2013). "Flight of the valkyrie: the Viking figurine that's heading for Britain". Theguardian.com, 4 Maart 2013. Aanlyn: [1]

Skakels

Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Walkure.

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.

[Orchard-1] 1,0 ^1,1 Orchard, Andy (1997). Dictionary of Norse Myth and Legend. Cassell. ISBN 0-304-34520-2

[Lindow-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Lindow, John (2001). Norse Mythology: A Guide to the Gods, Heroes, Rituals and Beliefs. Oxford University Press. ISBN 0-19-515382-0

[Byock-3] Byock, Jesse (vert.) (2006). The Prose Edda. Penguin Classics. ISBN 0-14-044755-5

[Macleod-4] MacLeod, Mindy; Mees, Bernard (2006). Runic Amulets and Magic Objects. Boydell Press. ISBN 1-84383-205-4

[Wessen-5] Wessén, Elias; Sven B.F. Jansson (1953–58). Sveriges runinskrifter: IX. Upplands runinskrifter del 4.[dooie skakel] Stockholm: Kungl. Vitterhets Historie och Antikvitets Akademien. 0562-8016 (in Sweeds)

[Kennedy-6] Kennedy, Maev (2013). "Flight of the valkyrie: the Viking figurine that's heading for Britain". Theguardian.com, 4 Maart 2013. Aanlyn: [1]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]