Limpopo provinsiale wetgewer
Die Limpopo provinsiale wetgewer, voorheen bekend as die Noord-Transvaalse provinsiale wetgewer en die Noordelike Provinsie provinsiale wetgewer, is die primêre wetgewende liggaam van die Suid-Afrikaanse provinsie van Limpopo. Dit het 'n eenkamersamestelling en verkies die premier en die uitvoerende raad uit die lede van die leierparty of koalisie in die wetgewer.
Die eerste wetgewer is in Mei 1994 inhuldig as die Noord-Transvaalse provinsiale wetgewer. Dit is in 1995 herdoop tot die Noordelike Provinsie provinsiale wetgewer. Die naam is in 2003 verander na die Limpopo provinsiale wetgewer.
Die sesde wetgewer is op 8 Mei 2019 verkies in die Suid-Afrikaanse algemene verkiesing van 2019. 'n Meerderheid van die lede behoort aan die African National Congress (ANC).
Bevoegdhede wysig
Die Limpopo-wetgewer stel die premier van Limpopo aan, die hoof van die provinsiale uitvoerende beampte van Limpopo. Die wetgewer kan die premier dwing om te bedank deur 'n mosie van wantroue in te stel. Alhoewel die uitvoerende raad deur die premier gekies word, kan die wetgewer 'n mosie van wantroue aanneem om die premier te dwing om die raad te herstruktureer. Die wetgewer kies ook afgevaardigdes om Limpopo by die Nasionale Raad van Provinsies te verteenwoordig, en gee afgevaardigdes aan partye toe in verhouding tot die aantal setels wat elke party in die wetgewer beklee.
Die wetgewer het die mag om wetgewing uit te voer op verskillende terreine wat in die nasionale grondwet bepaal word; op sommige terreine word die wetgewende mag met die nasionale parlement gedeel, terwyl dit op ander slegs aan die provinsie gereserveer word. Die velde sluit gesondheid, onderwys (behalwe universiteite), landbou, behuising, beskerming van die omgewing en ontwikkelingsbeplanning in.
Die wetgewer hou toesig oor die administrasie van die Limpopo provinsiale regering, en die premier en die lede van die uitvoerende raad moet aan die wetgewer verslag doen oor die uitvoering van hul verantwoordelikhede. Die wetgewer reguleer ook die finansies van die provinsiale regering deur middel van die bewillingswetsontwerpe wat die provinsiale begroting bepaal.
Verkiesing wysig
Die provinsiale wetgewer bestaan uit 49 lede wat verkies word deur 'n stelsel van proporsionele verteenwoordiging van die partylys met geslote lyste. Met ander woorde, elke kieser stem vir een politieke party en word setels in die wetgewer aan die partye toegeken in verhouding tot die aantal stemme wat ontvang is. Die setels word dan deur lede gevul volgens die lyste wat die partye voor die verkiesing ingedien het.
Die wetgewer word vir 'n termyn van vyf jaar verkies, tensy dit vroeg ontbind word. Dit kan voorkom as die wetgewer stem om te ontbind en dit is minstens drie jaar sedert die laaste verkiesing, of as die premierskap vakant raak en die wetgewer nie binne negentig dae 'n nuwe premier kies nie. In samewerking word al nege provinsiale wetgewers en die Nasionale Vergadering op dieselfde dag verkies.
Ampsdraers wysig
Die Speaker is die politieke hoof van die wetgewer en word bygestaan deur 'n adjunk-speaker. Die huidige speaker is Rosemary Molapo,[1] en die adjunk-speaker is Azwindini Jeremiah Ndou; hulle is albei lede van die African National Congress.
Premier Stanley Mathabatha (ANC) is herkies en is reeds sedert 18 Julie 2013 die premier van Limpopo.[1]
Verwysings wysig
- ↑ 1,0 1,1 (en) "Rosemary Molapo appointed new Speaker of Limpopo Legislature". Polokwane Observer. 24 Julie 2020. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Augustus 2020. Besoek op 20 Augustus 2020.
Eksterne skakels wysig
- (en) Limpopo Legislature Geargiveer 24 Februarie 2020 op Wayback Machine