NG gemeente Pietermaritzburg-Noord

Die NG gemeente Pietermaritzburg-Noord is een van net drie oorblywende gemeentes van die Nederduitse Gereformeerde Kerk in KwaZulu-Natal se hoofstad, Pietermaritzburg, nadat dié stad en onmiddellike omgewing in ’n stadium sewe NG gemeentes gehad het, met nog twee op die nabygeleë Howick (Merrivale) en Camperdown/Cato Ridge (Duisend Heuwels). Aangesien die moedergemeente nou die destydse gemeente Merrivale se kerkgebou op Howick gebruik, het die stad eintlik net twee gemeentes.

Pietermaritzburg-Noord se moedergemeente, Pietermaritzburg-Wes (waarby Napierville op 5 September 1993 ingelyf is), is by die Noord-gemeente ingelyf. Pietermaritzburg-Suid is op 1 Maart 2012 by Hayfields ingelyf. Duisend Heuwels het in 1980 van die Suid-gemeente afgestig, maar is in 1985 weer daarby ingelyf. Merrivale is in 1999 ingelyf by die moedergemeente Pietermaritzburg. Die Pietermaritzburg Reformed Congregation is by Durban Reformed Congreagation ingelyf, wat op sy beurt in 2004 ontbind het. So bestaan nog net die moedergemeente, Pietermaritzburg-Noord en Hayfields sedert Maart 2012.

Stigting

Pietermaritzburg-Noord is op 2 November 1949 met ongeveer 700 lidmate afgestig in die kerkgebou van Pietermaritzburg-Wes. Die gemeente het bestaan uit die noordelike wyke van die moedergemeente; vandaar die naam. Die nuwe gemeente se grense was baie uitgestrek, maar Drakensberg (Ixopo), Napierville en Merrivale het later selfstandig geword.

Die gemeente was met sy stigting deels 'n stadsgemeente, maar het ook 'n groot deel van die distrik beslaan. Vier beroepe is uitgebring voor die gemeente 'n herder en leraar in die persoon van ds. G.H. Oosthuizen, vroeër van Biesjesvlei, gekry het. Die eerste beroep is ook op hom uitgebring. Ds. en mev. Oosthuizen is presies nege maande ná afstigting in die gemeente ontvang.

Eerste aanbiddingsplek

Vir 'n geruime tyd was die gesukkel groot om 'n geskikte plek vir aanbidding te vind. Die probleem is tydelik opgelos met die aankoop van 'n Sinodale gebou, 'n dubbelverdieping, wat terselfdertyd as pastorie moes dien en 'n deel daarvan as saal. Dit het ruimte vir 150 tot 200 persone gebied.

Die hoeksteen van die saalkerk is op 3 Februarie 1951 gelê en dis op 28 Julie 1951 ingewy. Dit het ruimte gebied vir tussen 400-500 mense, met alle moontlike geriewe, soos 'n moederskamer met luidspreker, 'n goed ingerigte kombuis en 'n groot agterstoep vir basaars en ander geleenthede. Die gebou is in pragtige omgewing geleë, maar die geaardheid van die terrein het met die bouwerk baie hoofbrekens besorg. Dit kon gelukkig oorkom word en die gebou, wat £12 000 gekos het, is een van die sierlikstes in die omgewing en 'n sieraad vir die Kerk. Die gemeente het die perseel omstreeks 1952 uitgelê. Daar is ook toe reeds 'n begin gemaak met die aanbou van 'n mooi pastorie met 'n pragtige uitsig. Die beraamde koste daarvan was £7 000.

In 1952 berig Ons gemeentelike feesalbum: “Intussen gaan die gemeente van krag tot krag vorentoe. Daar is 'n opbloei in die geestelike lewe, en die samewerking is baie hartlik. Weens die uitgestrektheid van die gemeente en die talle klein groeperings van lidmate, is gevrees vir 'n gebrek aan same-horigheidsgevoel; met die hulp van die Here is dit egter alles oorkom en werk die gemeente pragtig saam. Die gemeente het 'n bloeiende sustersvereniging wat alreeds 'n klavier aan die kerkraad geskenk het, asook 'n Wurlitzer-orrel van £1 325. Die Sondagskoolkinders tel oor die 200. Daar is 'n bloeiende Kinderkranstak, asook 'n MSA-tak met 'n ledetal van 40. Jong mans kan erelede van hierdie vereniging word. Die kerkraad bestaan tans uit 50 lede, en is manne wat met pligsgetrouheid en toewyding in hul amp staan. Die uitbreiding geskied hier nog met 'n snelle tempo, en verwag word dat dit nog 'n groot en sterk gemeente gaan word.”

Latere ontwikkelings

Die huidige kerkgebou is in 1973 ingewy. Die ou moeder, Pietermaritzburg-Wes (waarby Napierville vroeër ingelyf is) is later weer by Noord ingelyf. In 2008 het die bedieningspunt van die historiese gemeente Pietermaritzburg (die Voortrekkergemeente) in die middestad ook gesluit en ‘n aantal van hierdie lidmate het by Pietermaritzburg-Noord ingeskakel.

Pietermaritzburg se NG gemeentes

Die hele NG Kerk se belydende lidmate het van 1985 tot 2015 van sowat 953 000 tot 766 000 afgeneem, 'n verlies van amper 12%, maar in dieselfde tyd het Pietermaritzburg en omgewing se belydende lidmate van 4 491 tot 1 858 gekrimp, 'n verlies van amper 59%.

Gemeente	Gestig	Bel. lidm. 1985	Bel. lidm. 2000	Bel. lidm. 2015	Bel. lidm. 2016
Pietermaritzburg	1839	794	752	256	144
Pietermaritzburg-Wes	1922	442	500	Ingelyf by Noord	–
Pietermaritzburg-Noord	1949	430	490	690	612
Pietermaritzburg-Suid	1949	1026	979	Ingelyf by Hayfields	–
Napierville	1957	425	Ingelyf by Wes	–	–
Merrivale	1974	361	234	Ingelyf by moedergemeente	–
Hayfields	1975	621	593	912	904
Duisend Heuwels	1980	354	Ingelyf by Suid	–	–
Pietermaritzburg Reformed	1982	38	Ingelyf by Durban Reformed	–	–
Totaal		4 491	3 548	1 858	1 660

Bronne

(af) Besonderhede van die gemeente van die webtuiste van die NG Kerk in KwaZulu-Natal Geargiveer 28 November 2015 op Wayback Machine. URL besoek op 24 Julie 2015.
(af) Olivier, ds. P.L. (samesteller). 1952. Ons gemeentelike feesalbum. Kaapstad en Pretoria: N.G. Kerk-uitgewers.

Enkele leraars

Gabriël Hermanus Oosthuizen, 1950 - 1957
SJ de Toit, 1957 -1963
FS Marincowitz, 1964 - 1969
Handrik Jacobus Malan, 1970 - 1973
GJ Koen, 1973 -1974 (Afstigting)
JGF Roelofse, 1973 - 1978
MJ Smuts, 1979 -1981
PA Crous, 1982 - 1985
JP Wessels, 1985 -1990
J van Zyl
F Rudolph
P Raath, 1990 - 2014
Magdaleen Sadie, 2009 - 2019
Annatjie Steyn, 8 November 2020 – hede

Verwysings

Eksterne skakels

(en) Die kerkgebou op die hoek van Morcom- en Beverleyweg, Prestbury, soos te sien op Google Maps. URL besoek op 24 Julie 2015.
(en) Dié geboutjie was waarskynlik die tuiste van die kortstondige NG gemeente Duisend Heuwels. URL besoek op 25 Julie 2015.