Ostia Antica

Name vir geboue en strate word - soos in ander argeologiese parke in Italië - gewoonlik in Italiaans aangedui. Hulle is deur argeoloë gekies - sonder betrekking tot antieke benamings.

Ostia

Seehawe van antieke Rome

Stigting
7de eeu v.C. deur Ancus Martius,
koning van Rome

Bevolking
Omstreeks 50 000 tot 100 000

Ligging in Latium

Ondergang
9de eeu n.C.

Argeologiese park
Parco Archeologico di Ostia Antica

Bewaringstoestand
Ruïnestad met
gedeeltelike rekonstruksies

Ostia Antica is 'n antieke ruïnestad, geleë naby die monding van die Tiberrivier en sowat 25 km suidwes van die Italiaanse hoofstad Rome, wat tans deel uitmaak van die Parco Archeologico di Ostia Antica, een van die belangrikste en grootste argeologiese terreine in Italië. Die stadsnaam is afgelei van die meervoudsvorm van die Latynse ostium («riviermonding»). Ter onderskeiding van die gelyknamige moderne nedersetting Ostia (of Lido di Ostia, aldus sy amptelike naam as voorstad van Rome), word na die Romeinse hawestad as Ostia Antica (Ou Ostia) verwys.

Volgens antieke oorlewerings is Ostia in die 7de eeu v.C. deur Ancus Martius, die vierde koning van Rome, gestig, alhoewel hierdie datum nie deur argeologiese opgrawings gesteun word nie. In die 4de eeu v.C. is Ostia as militêre buitepos ter verdediging van Rome uitgebou. Die seehawe het sy bloeitydperk tussen 100 v.C. en 200 v.C. beleef toe dit uitgebrei is. Die bevolking, wat op tussen 50 000 en 60 000 beraam is (moontlik 100 000 gedurende sy bloeitydperk), het veral uit lede van die middelklas bestaan (onder wie skeepsbouers, groothandelaars, handelaars en ambagslui) wat in Ostia 'n bestaan gemaak het uit die florerende in- en uitvoerhandel met nabygeleë Rome. Hulle is oorwegend in sogenaamde insulae, woonstelgeboue met meerdere verdiepings, gehuisves. Die laer klasse het hawearbeiders en slawe ingesluit.

Veral gedurende die prinsipaat van Augustus het die stad 'n ekonomiese opswaai beleef as die seehawe waar invoergoedere soos wyn, olyfolie en graan vir die miljoenestad Rome hier gehanteer en gestoor is. Invoere is hier van skepe op kleiner rivierbote gelaai en op die Tiber na Rome vervoer. Die vaart rivierop oor 'n afstand van 23 km het destyds sowat drie dae geneem. Daarnaas is Ostia en Rome deur 'n pad, die Via Ostiense, met mekaar verbind.

Ostia was daarnaas 'n gewilde woonplek langs die Tirreense See waar patrisiërs uit Rome hul seevilla's (villae maritimae) laat bou het. Hierdie gebouekomplekse, wat uit die tydperk tussen die 1ste en 3de eeu n.C. dateer en langs die kuspad Via Severiana ontstaan het wat in noord-suidelike rigting loop, maak eweneens deel uit van die Parco Archeologico di Ostia Antica en is op die landgoed Procoio geleë. In die Romeinse tydperk is hulle deur drie paaie, Via Ostiensis, Via Laurentina en Via Ardeantina, met Rome verbind.^[1]

Die agteruitgang van Ostia het in die 6de eeu n.C. ná die val van die Romeinse Ryk begin. Vanaf die 9de eeu was die stad verlate. Sommige van sy laat antieke bewoners is buite die antieke stadsmuur in 'n nuwe nedersetting gehuisves wat na sy stigter, pous Gregorius IV, Gregoriopolis genoem is.^[2]

Ligging

'n Model van Portus Romae wys die boufase onder keiser Claudius
Museum Via Ostiense, Porta San Paolo, Rome

Claudius se haweprojek en Traianus se heksagonale hawebekken

Ostia was oorspronklik langs 'n 4 km lange kusstrook by die Tibermonding geleë. Noord van die rivier het tydens die regentskap van die keisers Claudius en Trajanus 'n nuwe seehawe, Portus Romae, ontstaan asook 'n kanaal gebou, die fossa Traiana, wat die hawebekken met die Tiber verbind het, om die toenemende versanding teen te werk en die af- en belaai van skepe ook tydens onstuimige seetoestande moontlik te maak. Later is na die kanaal in Italiaans as Fiumicino («klein rivier») verwys.

As gevolg van versanding - 'n proses wat vanaf die Middeleeue tot die 19de eeu voortgeduur het - is die huidige argeologiese terrein sowat 4 km van die see af geleë. Ná verwoestende oorstromings in die 16de eeu het ook die Tiber se rivierloop verander. Ostia Antica word deur 'n spoorweglyn met die moderne metropool Rome verbind en beskik oor sy eie treinstasie (Ostia Antica), terwyl ook bootsritte op die Tiber gewild is by toeriste.

Argeologiese opgrawings en bewaringstoestand

Die winkelstraat Via della Casa di Diana (die Italiaanse naam is afgelei van 'n woonstelgebou wat hier geleë is) behoort tot die bes bewaarde buurte in Ostia Antica. Enkele woonstelgeboue hier het bewaar gebly tot die tweede verdieping waar balkonne aan straatkant geleë was (sien insula regs in die middel van die foto)

Vir die bou van Ostia se strate is basaltlawa-stene gebruik. Antieke wawiele het diep spore gelaat

Ostia Antica verskil in een belangrike opsig van ander groot argeologiese opgrawingsterreine soos Pompeii en Herculaneum - die stad is nie skielik deur 'n natuurramp getref en onder vulkaanas begrawe en gekonserveer nie, bevrore in tyd soos dit in 79 n.C. gelyk het. Ostia Antica het tot die laat antieke tydperk gefloreer en stel argeoloë en historici in staat om 'n opeenvolging van boustyle te bestudeer. Hier het tipes woonstelgeboue bewaar gebly wat in Rome nie meer bestaan nie.

Ostia, wat gedurende sy bloeitydperk 'n belangrike logistiese funksie waargeneem het as vervoerspilpunt vir die miljoenestad Rome se graan- en ander kosinvoere, is in die laat antieke tydperk, toe handelsaktiwiteite in die Mediterreense wêreld merkbaar afgeneem het en Rome se bevolking drasties gedaal het, van sy bestaansrede ontneem en geleidelik deur sy bewoners verlaat. Die stad is vervolgens onder sedimente van die Tiberrivier begrawe.

Nogtans word Ostia Antica onder die Romeinse wêreld se vernaamste argeologiese opgrawingsterreine gereken. Die feit, dat Ostia nooit meer bewoon is nie, het bygedra tot die bewaring van die hele beboude gebied, sy stadsuitleg en padnetwerk, soos oorgeërf uit die Romeinse tydperk, al was dit oor die eeue aan verval blootgestel - onder meer deur plantegroei wat tufsteen- en baksteenmure laat verbrokkel. Ook het die verlate stad as maklike steengroef gedien.

Sedert die 19de eeu is sowat twee derdes van die oorspronklike antieke stadsgebied opgegrawe. 'n Grootskaalse argeologiese opgrawingsprogram is onder Benito Mussolini se bewind tussen 1938 en 1942 geloods - met die doelwit om die opgegrawe hawestad ter geleentheid van die beplande wêreldtentoonstelling Esposizione Universale di Roma (EUR) in 1942 aan die publiek te vertoon.^[3]

Die oorblyfsels van die Forum in Ostia se middestad, sy amfiteater, latrines, nekropolisse en begraafplekke, woonstelgeboue met meerdere verdiepings (insulae), handelskantore, bakkerye, verwerye, restaurante, kroeë en bordele is gedeeltelik goed bewaar, insluitende vloermosaïeke, die oorgrote meerderheid van ruïnes is nogtans in 'n slegte toestand. Belangrike argeologiese vondse word in 'n museum in die argeologiese park vertoon.

Verwysings

↑ Parco Archeologico di Ostia: Coastal villas of Procoio / Seaside villas of Procoio. Besoek op 9 Oktober 2019
↑ Douglas Boin: Ostia in late Antiquity. New York, NY: Cambridge University Press 2013, bl. 2
↑ ostia-antica.org: The Excavations for the Esposizione Universale di Roma (EUR): 1938 − 1942. Besoek op 6 Januarie 2020

Eksterne skakels

Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Ostia Antica.

Navorsing en argeologie

Media - Geskiedenis, boukuns, godsdiens en argeologie

Media - Rekenaarrekonstruksies

[1] Parco Archeologico di Ostia: Coastal villas of Procoio / Seaside villas of Procoio. Besoek op 9 Oktober 2019

[2] Douglas Boin: Ostia in late Antiquity. New York, NY: Cambridge University Press 2013, bl. 2

[3] ostia-antica.org: The Excavations for the Esposizione Universale di Roma (EUR): 1938 − 1942. Besoek op 6 Januarie 2020

[1]

[2]

[3]