Vaalribbok

Die vaalribbok (Pelea capreolus) is 'n wildsbok wat in Suid-Afrika, Zimbabwe, Lesotho en Eswatini aangetref word.

Vaalribbok
Bewaringstatus
Veilig  (IUCN 3.1)
Wetenskaplike klassifikasie
Koninkryk:	Animalia
Filum:	Chordata
Klas:	Mammalia
Orde:	Artiodactyla
Familie:	Bovidae
Subfamilie:	Peleinae Gray, 1872
Genus:	Pelea Gray, 1851
Spesie:	P. capreolus
Binomiale naam
Pelea capreolus (Forster, 1790)

Beskrywing

'n Volwasse vaalribbok het 'n gemiddelde massa van ongeveer 19-30kg en 'n hoogte van ongeveer 75 cm. Die ram het dun, regop horings wat tot 29 cm lank kan word en effens vorentoe buig. Die bok se haarkleed is meer wollerig en krullerig as ander wildsbokke s'n en word soms deur leke vir 'n boerbok aangesien. Vaalribbokke het 'n bruingrys bokant, met 'n gelerige gesig en bene en 'n wit pens en stert. Een van die vaalribbok se kenmerke is sy uiters lang, gepunte ore. Sy lang gesig eindig in 'n klein bek en sy oë het wit rande om.

Die diere se dieet bestaan hoofsaaklik uit die blare van tweesaadlobbige plante en gras. Hulle verkry die nodige water uit die blare wat hulle vreet en is dus onafhanklik van 'n varswaterbron.

'n Vaalribbok is bedags aktief, met afwisselende periodes waartydens hy wei en rus, alhoewel die warm middagure hoofsaaklik rustig in die koelte deurgebring word. Daar is twee sosiale groepe wat voorkom: 'n groep wyfies met 'n dominante mannetjie (gemiddeld 8 diere, maar dit kan tot 20 wees) en 'n groep enkellopende mannetjies op soek na 'n groep met wyfies wat oorgeneem kan word. Wanneer 'n vaalribbok gevaar bespeur, vlug hy met kenmerkende skommelperdbewegings en wys die wit onderkant van sy stert. Vaalribbokke is goeie springers en klimmers.

Die ramme is poligaam: hulle word met meer as een ooi geassosieer. 'n Ram sal sy groep ooie teen ander ramme beskerm en die ramme afskrik deur te proes en sy hoewe op die grond te kap of hulle selfs aanval. Ramme wat verloor, is dikwels alleenlopend. Die ramme is uiters aggressief en sal tydens die paarseisoen soms ander vaalribbokramme, skape en boerbokke doodmaak. Die paarseisoen is in April en die ooi skenk in November of Desember die lewe aan 'n enkele lammetjie. 'n Mannetjie is teen 18 – 21 maande geslagsryp en sal dan die groep verlaat om sy eie gebied te vestig.

Vaalribboke het 'n gemiddelde lewensduur van 8 tot 10 jaar. Anders as ander diere, vaar vaalribboke nie goed in gevangenskap nie.

Buiten die mens, word vaalribbokke deur leeus, luiperds, hiënas, wildehonde, luislange en jakkalse gejag. Hulle is ook die teiken van 'n aantal parasiete soos luise, vlooie en bosluise.

Sien ook

• Lys van Suider-Afrikaanse soogdiere
• Lys van Suider-Afrikaanse soogdiere volgens wetenskaplike name
• Suider-Afrikaanse soogdiere en hul ordes

Bronnelys

• Soogdiere van die Krugerwildtuin en ander Nasionale Parke (1979). Saamgestel deur Die Nasionale Parkeraad. 'n Publikasie van die Raad van Kuratore vir Nasionale Parke van die Republiek van Suid-Afrika. ISBN 0-86953-027-5.
• Dewey, S. 2002. "Pelea capreolus", Animal Diversity Web. Verkry op 28 April 2009.
• Die natuurlewe van Suider-Afrika: A Field Guide, deur Vincent Carruthers, Penny Meakin, Barend Louis Penzhorn. Struik-uitgewers, 2000. ISBN 1-86872-452-2, 9781868724529.

Eksterne skakels

• Wikiwoordeboek het 'n inskrywing vir vaalribbok.