Piesang

(Aangestuur vanaf Piesangs)

'n Piesang is 'n langwerpige en effens gebuigde vrug, afkomstig van 'n tropiese plant bekend as 'n piesangboom. In Indonesiese geregte word piesang meestal "pisang"[1] (sic) genoem, die Maleise woord vir die vrug.

Piesang
Piesangboom
Verskillende piesangsoorte
Wetenskaplike klassifikasie
Koninkryk:
Divisie:
Klas:
Orde:
Familie:
Genus:
Spesie:
M. paradisiaca
Binomiale naam
Musa × paradisiaca
Piesang, rou
Voedingswaarde per 100 g
Energie 90 kcal   370 kJ
Koolhidrate     22.84 g
- Suikers  12.23 g
- Dieetvesel  2.6 g  
Vette0.33 g
Proteien 1.09 g
Tiamien (Vit. B1)  0.031 mg  2%
Riboflavien (Vit. B2)  0.073 mg  5%
Niasien (Vit. B3)  0.665 mg  4%
Pantoteensuur (B5)  0.334 mg  7%
Vitamien B6  0.4 mg31%
Folate (Vit. B9)  20 μg 5%
Vitamien C  8.7 mg15%
Yster  0.26 mg2%
Magnesium  27 mg7% 
Fosfor  22 mg3%
Kalium  358 mg  8%
Natrium  1 mg0%
Sink  0.15 mg2%
Fluoried 2.2 µg
Skakel na USDA Databasis-inskrywing
Persentasies is relatief tot VSA
aanbevelings vir volwassenes.
Bron: USDA Voedingstof-databasis

'n Piesangboom is in werklikheid 'n krui, en die grootste krui ter wêreld. Volgens die tuinboukundige definisie word die piesang egter as 'n groente gereken terwyl dit kulinêr as 'n vrug beskou word, vanweë sy soet smaak.

'n Akker piesangbome produseer dieselfde hoeveelheid voedsel as veertig akkers aartappels of een honderd drie en dertig akkers koring.[2]

Eienskappe van die vrug

wysig

By piesangs kan onderskei word tussen dié wat rou geëet kan word, sogenaamde nageregpiesangs (Engels: dessert banana) soos die Giant Cavendish, en dié wat meer geskik is om gekook of gebak te word, sogenaamde kookpiesangs (Engels: cooking bananas).

'n Gewone nageregpiesang het 'n dik skil wat maklik vanaf die vrugvlees loskom en met die hand geskil kan word. Die vrug is, soos dit in Suid-Afrika voorkom, meestal geel, alhoewel piesangs ook in ander kleure, byvoorbeeld rooi en pers, voorkom.

Produksie

wysig
Top dertien piesangprodusente[3]
Land 2011 (mil. ton) 2016 (mil. ton)
  Indië 28,5 29,1
  China 10,7 13,1
  Filippyne 9,2 8,9
  Ecuador 6,4 7,1
  Indonesië 6,0 7,0
  Brasilië 7,3 6,8
  Kolombië 1,2 5,5
  Kameroen 1,1 5,5
  Uganda 5,2 4,3
  Guatemala 2,7 4,1
  Tanzanië 3,3 ?
  Angola 2,6 3,0
  Meksiko 2,1 2,2
Wêreld 142,7 148,4
Bron: [4]
 
Piesangtrosse word vervoer in Tanzanië

Verwysings

wysig
  1. etymologiebank.nl s.v. pisang
  2. (en) The Consolidated Encyclopedia – The Consolidated World Research Society, Ltd., 1946
  3. Insluitende sg. "Plantains". (In Uganda maak dit 95% uit)
  4. "Banana and plantain production in 2016, Crops/Regions/World list/Production Quantity". UN Food and Agriculture Organization, Corporate Statistical Database (FAOSTAT). 2017. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Junie 2020. Besoek op 6 Januarie 2018.

Eksterne skakels

wysig
Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Nederlandse Wikipedia vertaal.