Pous Bonifatius VIII

Bonifatius VIII was die 193ste pous van die Rooms-Katolieke Kerk van 1294 tot 1303.

Pous Bonifatius VIII
Geboortenaam	Benedetto Gaetani
Pontifikaat begin	24 Desember 1294
Pontifikaat eindig	11 Oktober 1303
Voorganger	Celestinus V
Opvolger	Benedictus XI
Gebore	1235 Anagni, Italië
Sterf	11 Oktober 1303 Rome, Italië
Ander pouse genaamd Bonifatius

Biografie

Pous Bonifatius VIII is gebore as Benedetto Gaetani ongeveer in 1235 in Anagni, Italië. Hy was 'n seun van Loffred van die Gaetani familie, 'n familie van lae adel oorspronklik uit Spanje. In 1252 word sy oom Pietro Gaetani biskop van Todi in Umbrië en Benedetto gaan saam na Todi waar hy regte begin studeer. In 1260 word hy domheer in Todi en bekom 'n klein kasteel naby Sismano. In 1264 word hy deel van die Kurie as sekretaris van kardinaal Simon de Brie (later Pous Martinus IV). Hy het ook kardinaal Ottobono Fieschi na Engeland vergesel om die baronne wat teen Henry III in opstand gekom het te help onderdruk. In 1276 word hy na Frankryk gestuur om die pouslike tiendes te ontvang. In 1281 word hy deur Pous Matinus IV aangestel as kardinaal-diaken met die titelkerk Sint Nicola en in 1291 word hy bevorder tot kardinaal-priester deur Pous Nicolaas IV. As kardinaal is hy dikwels pouslike gesant na Frankryk, Napels, Sisilië en Aragon. Op 24 Desember 1294 volg hy Pous Celestinus V op en regeer tot sy dood op 11 Oktober 1303. Hy word opgevolg deur Pous Benedictus XI. Die naam ‘Bonifatius’ beteken 'weldoener'.

Pontifikaat

Pous Bonifatius VIII word veral onthou omdat hy in 1300 die Jubeljaar (ook die Heilige Jaar) ingestel het. Dit was die eerste groot gebruik van die aflaatstelsel. Pelgrims wat na Rome kom, het 'n vol aflaat verkry. Twee miljoen mense het na Rome gekom. Die verkeer het so toegeneem dat die pous genoodsaak was om die vloei te reël, hy het linkshou ingevoer. In 1303 stig hy die La Sapienza Universiteit in Rome.

Die Jode het besonder gely onder Bonifatius en die Inkwisisie. Om die vervolging van sy gemeente te probeer beëindig, het die rabbi Elia de Pomis alle beskuldigings op hom geneem en hy is verbrand.

Pous Bonifatius het probeer om die pouslike mag sterk uit te brei op sowel geestelike as wêreldlike gebied. In sy bul ‘Unam Sanctam’ van 18 November 1302 verklaar hy dat redding vir die mens slegs verkry kan word deur onderwerping aan die biskop van Rome. Die siening van die wêreldlike mag van die pous het hom in konflik gebring met keiser Albert I van Habsburg, die magtige Colonna familie en koning Philip IV van Frankryk.

In 1298 vaardig Bonifatius die bul ‘Liber Sextus’ uit, 'n versameling pouslike dekrete en vonnisse as 'n vervolg op die kerklike wetboek ‘Liber Extra’ van Pous Gregorius IX. Met die bul ‘Super cathedram’ beperk hy die reg van die bedelordes om te preek en die bieg te hoor.

Konflik met Philip IV

Die konflik tussen koning Philip IV (die Skone) van Frankryk en Bonifatius moet gesien word in die lig van die uitbreiding van die nasionale state in die tyd. Die opkoms van die monargie en die stryd met die pouslike mag is vererger deur Philip IV. Die huis van Capet het begin om die Franse koninkryk te versterk en onafhanklik te maak van die pous. Philip IV het die beste regsgeleerdes aangestel en die klerus uit die bestuur van die land geweer. Philip het begin om die kerk te belas en Bonifatius het hom met hand en tand daarteen verset. In sy bul ‘Clericis laicos’ van Februarie 1296 verbied hy alle belasting op die kerk en die klerus sonder pouslike goedkeuring. Enige wêreldlike mag wat dit sou probeer, sou geëkskommunikeer word. Philip het teruggekap deur alle uitvoer van geld uit Frankryk na Rome te verbied. Die pous moes ingee en het belasting op die kerk en die klerus toegelaat in 'n noodtoestand. Hy het ook koning Lodewyk IX van Frankryk heilig verklaar in 1297.

Nadat Philip vir biskop Bernard Saisset gevange geneem het, het die konflik weer opgevlam. In Desember 1301 stuur Bonifatius die bul ‘Ausculta filli’ (Luister, my seun) waarin hy Philip herinner dat ‘God pouse bo konings en koninkryke gestel het’. Die vete het sy hoogtepunt bereik aan die begin van die veertiende eeu toe Philip 'n sterk anti-pouslike beleid begin voer het. Na die publikasie van ‘Unam Sanctam’ het Philip se eerste minister Guillaume de Nogaret Bonifatius 'n ketter verklaar. In 1303 is beide Philip en de Nogaret geëkskommunikeer. Op 7 September 1303 het 'n leër onder leiding van de Nogaret en Sciarra van Colonna die pous verras in Anagni. Die koning en die Colonna’s het geëis dat die pous bedank, maar Bonifatius het geweier. Die pous swaar aangerand, maar na drie dae bevry deur die pouslike magte onder leiding van kardinaal Nicolaas Boccasini. Hy het 'n maand later op 11 Oktober 1303 in Rome gesterf.

Nadoodse hofsaak

'n Geregtelike ondersoek na Bonifatius se leerstellings is begin in 1303 en het geloop tot in 1311. Die getuienis, veral die van die sittings in Groseau in Augustus en September 1310, bevat bewerings van kettery deur die pous. Dit sluit onder andere bewerings van sodomie in. Verdere uitsprake van die pous wat genoem word, sluit in:

• Seks is net so min sonde as om jou hande te was.
• Die paradys en die hel bestaan slegs op aarde.
• Al drie die groot gelowe bevat waar- en valshede. Die Christelike waarheid is dat een God bestaan, die valshede sluit in die drie-eenheid, maagdelike geboorte, menswording van Christus, die transsubstansiasie, en die liggaamlike opstanding.

Daar word egter vermoed dat die bewerings vals was en die gewone bewerings deur Philip teen sy vyande was. Die ondersoek is deur die konsilie van Vienne sonder resultaat gestaak.

Kulturele nalatenskap

• In sy ‘Inferno’ laat Dante Pous Bonifatius VIII in die hel kom weens simonie hoewel Bonifatius nog gelewe het in 1300, die datum van die fiktiewe verhaal. Dit is Pous Nicolaas III wat vir Dante van Pous Bonifatius se lot vertel. 'n Bietjie verder in die gedig word ons herinner aan die pous se stryd met die Colonna toe hy die stad Palestrina verower het, 6000 mense vermoor en die huis van Julius Caesar verwoes het. Beatrice bevestig Bonifatius se lot toe Dante die hemel besoek.
• Die beroemde wiskundige en sterrekundige Giovanni Campano was die pous se persoonlike dokter.
• In die ‘Decamerone’ van Boccaccio word Bonifatius satiries voorgestel as 'n struikrower (Dag 10, tweede verhaal). Vroeër in die boek word die pous ook vermeld in dat hy Karel van Valois na Florence gestuur het om die vete tussen die Wit en die Swart Welfe te beëindig.
• Bonifatius was 'n beskermheer van die skilder Giotto di Bondone.
• Ter voorbereiding van die jubeljaar in 1300 het Bonifatius die Sint Pieterskerk, die basiliek van Johannes van Laterane en die basiliek Maria Maggiore laat restoureer.

Bibliografie

• Boase, Thomas S. R. (1933). Boniface VIII. London: Constable.
• Duff, Eamon (2001). Saints and Sinners: A History of the Popes, Yale University Press. ISBN 0300091656.
• Coppa, Frank J, ed. (2002). The Great Popes Through History. Connecticut, Greenwood Press.
• Jean Coste (ed.), ed. (1995). Boniface VIII en procès. Articles d'accusation et dépositions des témoins (1303–1311). Rome: L'Erma di Bretschneider. ISBN 88-7062-914-7.
• Maxwell-Stuart, P. G. (2002). Chronicle of the Popes: The Reign-by-Reign Record of the Papacy from St. Peter to the Present, Thames & Hudson. ISBN 0500017980.
• Tierney, Brian (1964). Crisis of Church and State. New Jersey: Prentice-Hall.
• Wood, Charles, T. (1967). Phillip the Fair and Boniface VIII: State vs Papacy. New York: Holt, Rhinehart, and Winston.

Eksterne skakels

Wikisource

Die Engelse Wikisource bevat bronmateriaal oor hierdie onderwerp onder die titel:

Catholic Encyclopedia (1913)/Pope Boniface VIII

• CE Inskrywing in die Catholic Encyclopedia (Engels)

• CF Inskrywing in die Catholic Forum (Engels)

• BBKL Inskrywing (met Literatuurverwysings) in die Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (Duits)
• PTA Inskrywing in "Popes through the Ages" deur J. Brusher S.J. (Engels)

Nota

Saamgestel en vertaal uit die Nederlandse, Engelse, Duitse en Franse wikipedia en aangevul uit ander bronne soos aangedui.

Opvolging

Voorafgegaan deur Celestinus V

Pous (Pontifex Maximus) 1294 – 1303

Opgevolg deur Benedictus XI