Shangdu (Chinees: 上都, "Boonste Hoofstad"), ook bekend as Xanadu (Mongools: Šandu), was die hoofstad van Koeblai Khan se Yuan-dinastie in China voordat hy besluit het om sy troon na die Jin-dinastie se hoofstad, Zhōngdū (中都, "Middelste Hoofstad") te skuif. Hy het dit toe hernoem tot Khanbaliq; dit is die hedendaagse Beijing. Shangdu het toe sy somerhoofstad geword.

Shangdu*
Unesco-wêrelderfenisterrein

Shangdu (hier "Ciandu", soos Marco Polo dit gespel het) op ’n Franse kaart van Asië uit 1650. In dié tyd was Shangdu reeds drie eeue lank in puin.
Lande Vlag van die Volksrepubliek China Volksrepubliek China
(Binne-Mongolië)
Tipe Kultureel
Kriteria ⅰ,ⅱ,ⅳ,ⅵ
Verwysings 1389
Streek Asië
Inskripsiegeskiedenis
Inskripsie 2012  (36ste Sessie)
* Naam soos dit in die Wêrelderfenislys verskyn.
Streek soos deur Unesco geklassifiseer.
Shangdu ruins

Die Venesiese reisiger Marco Polo het Shangdu omstreeks 1275 besoek, en in 1369 is die stad deur die Ming-leër onder Zhu Yuanzhang verwoes.

Beskrywing wysig

Shangdu is nou in Binne-Mongolië, naby die moderne dorp Dolon Nor en sowat 350 km noord van Beijing, geleë. Die uitleg was rofweg vierkantig, sowat 2 200 m x 2 200 m. Dit het bestaan uit ’n "buitestad", "binnestad" van sowat 1 400 m x 1 400 m en die paleis waar Koeblai Khan in die somer gewoon het. Die paleis se sye was sowat 550 m lank en dit het ’n gebied beslaan van omtrent 40% van dié van die Verbode Stad in Beijing. Die mees sigbare oorblyfsels van die stad is die oostelike mure, maar daar is ook ’n ronde grondvlak-steenplatform in die middel van die binnestad.

Die stad, wat oorspronklik Kaiping (开平) genoem is, is van 1252 tot 1256 ontwerp deur die Chinese argitek Liu Bingzhong,[1] wat ’n "deur en deur Chinese skema" vir die stad se argitektuur gebruik het.[2] In 1264 is dit hernoem tot Shangdu. Op die hoogtepunt van sy bestaan het daar meer as 100 000 mense gewoon. In 1369 is Shangdu deur die Ming-leër beset, aan die brand gesteek en weer hernoem tot Kaiping. Die laaste khan, Toghon Temür, het uit die stad gevlug en dit was verskeie honderd jaar lank verlate.[3]

In 1872 was daar na berig word steeds oorblyfsels van tempels, blokke marmer en teëls op die terrein. Teen die 1990's was alles weg; dit is moontlik deur die inwoners van die nabygeleë dorp Dolon Nor verwyder en vir die bou van hul huise gebruik. Kunswerke is steeds te sien in die mure van sommige geboue op die dorp.[3]

Vandag is daar net ruïnes oor, wat omring is deur ’n grasbedekte wal wat eens die stad se mure was. In Junie 2012 is Shangdu verklaar tot ’n Unesco-wêrelderfenisterrein.[4]

Verwysings wysig

  1. "Yuan dynasty". Princeton University Art Museum. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 Oktober 2017. Besoek op 15 Februarie 2018.
  2. Nancy Shatzman Steinhardt (1999). Chinese imperial city planning. University of Hawaii Press. p. 153. ISBN 0-8248-2196-3.
  3. 3,0 3,1 Man, John (2006). Kublai Khan: From Xanadu to Superpower. London: Bantam Books. pp. 104–119. ISBN 9780553817188.
  4. Xanadu (China), Bassari Country (Senegal) and Grand Bassam (Côte d’Ivoire) added to UNESCO’s World Heritage List Geargiveer 15 April 2016 op Wayback Machine

Eksterne skakels wysig

Koördinate: 42°21′35″N 116°10′45″O / 42.35972°N 116.17917°O / 42.35972; 116.17917