Spaanse Burgeroorlog

Die Spaanse Burgeroorlog (Spaans: Guerra Civil Española, Katalaans: Guerra civil espanyola) was 'n burgeroorlog in Spanje wat begin het na 'n staatsgreeppoging deur lede van die leër op die regering van die Tweede Spaanse Republiek. Die burgeroorlog het van 17 Julie 1936 tot 1 April 1939 in Spanje gewoed en is beëindig met die oorwinning van die rebelle en die daarstel van 'n diktatorskap gelei deur die Nasionalistiese Generaal Francisco Franco. Die ondersteuners van die Republiek, of Republikeine (republicanos), het die ondersteuning van die Sowjetunie en Meksiko verkry, terwyl ondersteuners van die Rebellie, ook bekend as Nasionales (nacionales), die bystand van die hoof-Europese spilmoonthede Nazi-Duitsland en Italië verkry het. Die VSA het amptelik neutraal gebly, maar het vliegtuie aan die Republiek en brandstof aan die Francisco Franco-regime verkoop.

Spaanse Burgeroorlog

Gernika na die bomaanval op die dorpie.
Datum 17 Julie 19361 April 1939
Ligging Spanje, Spaans-Marokko, Spaans-Sahara, Spaans-Guinee, Middellandse See, Noordsee
Resultaat Nasionaliste oorwinning
• Einde van die Tweede Spaanse Republiek
• Begin van die Diktatorskap van Francisco Franco
Strydende partye
Republikeine

Republikeinse volksweermag (1936–1939)
Konfederale milisies (1936–1937)
Generalitat de Catalunya (1936–1939)

Baskiese weermag (1936–1937)

Ondersteun deur:
Internasionale Brigades
Vlag van Sowjetunie Sowjetunie[1]
Vlag van Meksiko Meksiko
Vlag van Frankryk Frankryk
Vlag van Verenigde State van Amerika Verenigde State

Nasionaliste

Rewolusionêre weermag (1936–1939)
Spaanse Weermag in Afrika (1936–1939)
Falange (1936–1939)

Karliste (1936–1937)

Ondersteun deur:
Vlag van Italië Italië
Vlag van Nazi-Duitsland Nazi-Duitsland
Vlag van Portugal Portugal

Aanvoerders
Vlag van Spanje Manuel Azaña Díaz
Vlag van Spanje José Giral
Vlag van Spanje Francisco Largo Caballero
Vlag van Spanje Juan Negrín López
Vlag van Spanje Diego Martínez Barrio
Vlag van Spanje Indalecio Prieto
Vlag van Spanje Vicente Rojo Lluch
Vlag van Spanje José Miaja
Vlag van Spanje Hernández Saravia
Vlag van Spanje Hidalgo de Cisneros
Vlag van Spanje Carlos Romero
Vlag van Spanje Dolores Ibarruri
Vlag van Spanje Santiago Carrillo
Lluís Companys
José Antonio Aguirre
B. Durruti (†)
Cipriano Mera
André Marty
Wilhelm Zaisser
Vlag van Spanje Emilio Mola (†)
Vlag van Spanje Francisco Franco
Vlag van Spanje José Sanjurjo (†)
Vlag van Spanje Miguel Cabanellas (†)
Vlag van Spanje Fidel Dávila Arrondo
Vlag van Spanje Francisco Gómez-Jordana
Vlag van Spanje Queipo de Llano
Manuel Goded (†)
Vlag van Spanje Alfredo Kindelán
Manuel Hedilla
Manuel Fal Conde
Vlag van Spanje José María Gil-Robles
Vlag van Nazi-Duitsland Von Richtofen
Vlag van Nazi-Duitsland Hugo Sperrle
Vlag van Italië Annibale Bergonzoli
Vlag van Italië Gastone Gambara
Sterkte
450 000 infanterie
350 vliegtuie
200 tenks
(1938)[2]
600 000 infanterie
600 vliegtuie
290 tenks
(1938)[3]
Ongevalle en verliese
~500 000 gesneuweldes[4][5]
450 000 vlugtelinge[6]

Aanloop tot die oorlog wysig

Historiese konteks wysig

Spanje het in die eeu voor die uitbreek van die Spaanse Burgeroorlog verskeie burgeroorloë en opstande deurgemaak, uitgevoer deur beide hervormers en konserwatiewes wat mekaar se mag wou onttroon. Terwyl die hervormers die absolutistiese monargie in Spanje wou vervang, die ou regime tot 'n einde te bring en 'n nuwe modelstaat stig, wou die meeste tradisionalistiese sektore in die politieke sfeer die hervormings stelselmatig vermy en die monargie bewaar. Die Infante Carlos en sy nasate het hulle onder die slagspreuk "God, Land en Koning" geskaar en vir die saak van Spaanse tradisie, absolutisme en Katolisisme geveg teen die liberalisme en later die republikanisme van die Spaanse regerings van hulle tyd. Inisiatiewe soos die stigting van die Eerste Spaanse Republiek in 1873 het begin om neigings in die Spaanse konsep van die Staat te vestig.

Sien ook wysig

Kaarte wysig

Verwysings wysig

  1. Terwyl die Spaanse Nasionaliste gratis en onvoorwaardelike ondersteuning van die twee hoof-Europese As-magte (Nazi-Duitsland en Italië) ontvang het, moes die Republiek Sowjethulp met die amptelike goudreserwes van die Bank van Spanje koop om wapentuig van bedenklike kwaliteit teen opsetlik-verhoogde prys te bekom. Die koste van die Sowjetondersteuning vir die Republiek was meer as VSA $500 miljoen wat tweederdes van die goudreserwes van Spanje teen die begin van die oorlog bedra het.
  2. Thomas, bl. 628
  3. Thomas, bl. 619
  4. Die aantal ongevalle word betwis; skattings wissel tussen 500 000 en 1 miljoen ongevalle. Oor die jare is die skatting afwaarts gewysig en moderne navorsing dui daarop dat die ware sterftetal ongeveer 500 000 is. Hugh Thomas, The Spanish Civil War (2001), bl. xviii & 899–901, inclusive.
  5. "Spanish judge opens case into Franco's atrocities" (in Engels). New York Times. 16 Oktober 2008. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 10 Februarie 2009. Besoek op 28 Julie 2009.
  6. Beevor (2006). bl. 410–411.

Eksterne skakels wysig