Wikipedia

Speelkaart

Speelkaarte is tipies stukke dikkerige papier wat met dun plastiek oorgetrek is en kenmerkende motiewe het. Hulle word meestal gebruik vir kaartspeletjies, maar word ook soms gebruik in kaarttruuks, toekomsvoorspelling[1][2] en die bou van kaarthuise. Kaarte word ook soms versamel.[3] Speelkaarte is gewoonlik van palmgrootte vir maklike hantering en word meestal verkoop in 'n pak kaarte.

Kaarte met 'n Franse patroon.
'n Stel klokke uit 'n Beierse pak.

Die algemeenste soort kaarte in die Weste is dié met 'n Franse (of Engelse) patroon wat in standaardpakke van 52 verkoop word en jokers kan insluit, gevolg deur die Belgies-Genuese patroon.[4] Baie lande gebruik egter ander, tradisionele soorte kaarte, insluitende dié met 'n Duitse, Italiaanse, Spaanse en Switserse patroon. Die agterkant van die kaarte het gewoonlik 'n ingewikkelde patroon wat dit moeilik maak om onderstebo kaarte uit te ken aan krap- of ander merke.

Speelkaarte is beskikbaar in 'n verskeidenheid style, want hulle kan vervaardig word vir kompetisies, casino's[5] of kulkunstenaars,[6][7] en as promosieartikels[8] en soeweniers.[9] Pakke kaarte of selfs enkele kaarte kan versamel word as 'n stokperdjie of vir hulle geldwaarde.[10][11]

In die meeste kaartspeletjies word die kaarte deurmekaar gemaak deur 'n proses wat skommel genoem word. 'n Aantal kaarte word dan aan elke speler gedeel waarna elke speler na die gesig van sy kaarte sal kyk en die ander spelers slegs die agterkant van die ander spelers se kaarte kan sien.

Die wyse hoe die kaarte in elke kaartspeletjie gebruik word, word bepaal deur die reëls van elke kaartspel.

Geskiedenis

wysig

China

wysig
 
'n Chinese gedrukte kaart van omstreeks 1400 wat naby Turpan ontdek is.

Speelkaarte is dalk omstreeks die 9de eeu tydens die Tang-dinastie die eerste keer vervaardig met die gebruik van houtblokdrukwerk.[12][13] Die vroegste bekendste teks wat moontlik na kaartspeletjies verwys, is 'n 9de-eeuse teks bekend as Collection of Miscellanea at Duyang, wat deur die skrywer van die Tang-dinastie Su E geskryf is. Dit beskryf hoe prinses Tongchang, die dogter van keiser Yizong van Tang, die "blaarspel" in 868 speel saam met lede van die Wei-clan, die familie van die prinses se man.[14][15][16]

Die eerste bekende boek oor die "blaarspel" is Yezi Gexi genoem en na bewering geskryf deur 'n Tang-vrou. Skrywers van daaropvolgende dinasitieë het kommntaar daarop gelewer.[17] Die geleerde Ouyang Xiu (1007-1072) van die Song-dinastie het beweer die "blaarspel" bestaan ten minste sedert die middel van die Tang-dinastie en word verbind met die ontwikkeling van gedrukte velle as 'n skryfmedium.[14][17] Ouyang het egter ook beweer die "blare" was bladsye van 'n boek wat gebruik is in 'n bordspeletjie wat met dobbelstene gespeel is, en dat die reëls van die spel teen 1067 verlore was.[18]

Die vroegste gedateerde geval van 'n kaartspeletjie het op 17 Julie 1294 plaasgevind "toe Yan Sengzhu en Zheng Pig-Dog betrap is dat hulle kaartspeel en beslag gelê is op houtblokke wat gebruik is om die kaarte te druk, asook op nege van die kaarte".[18]

William Henry Wilkinson stel voor die eerste kaarte was eintlik papiergeld wat gedien het as beide 'n middel vir speletjies en die wedgeld waarvoor gespeel is.[13] Om papiergeld te gebruik is as ongerieflik en riskant beskou en dit is dus vervang met speelgeld bekend as "geldkaarte".

Persië en Arabië

wysig

Ondanks die groot verskeidenheid patrone toon die kleure (stelle) kaarte 'n eenvormigheid van struktuur. Elke stel bevat 12 kaarte, waarvan die boonste twee gewoonlik die prentkaarte is, met 'n heer (K) heel bo, en die onderste 10 kaarte 'n syferwaarde het. Daar is baie motiewe vir die stelle, wat munte, klawers en klokke insluit, asook swaarde wat ooreenstem met latere Mameluk- en Latynse kaarte.

Michael Dummett spekuleer dat Mamelukkaarte afstam van 'n vroeëre pak wat bestaan het uit 48 kaarte, wat elk in vier stelle ingedeel is met 10 syfer- en twee prentkaarte.[19]

Egipte

wysig
 
Vier Mamelukspeelkaarte.

Teen die 11de eeu het kaarte oor die hele Asië voorgekom en later na Egipte versprei.[20] Die oudste kaarte in die wêreld wat behoue gebly het, is vier fragmente wat in die Keir-versameling en die Benaki-museum gehou word. Hulle kom uit die 12de en 13de eeu (die laat Fatimidiese, die Ajjoebidiese en en die vroeë Mameluktydperk).[21]

'n Byna volledige pak Mamelukkaarte uit die 15de eeu wat baie soos die fragmente regs lyk, is in 1939 in die Topkapi-paleis in Istanboel ontdek.[22] Dit is nie 'n volledige pak nie en bestaan eintlik uit drie verskillende pakke, moontlik om vermiste kaarte te vervang.[23] Die Topkapi-pak het oorspronklik 52 kaarte in vier stelle bevat: polokolwe, munte, swaarde en bekers. Elke stel het 10 syfer- en drie prentkaarte, wat malik (koning), nā'ib malik (onderkoning) en thānī nā'ib (tweede of onderadjunk) genoem is. Die titel thānī nā'ib bestaan nie en het dalk nie in die oudste pakke voorgekom nie.

Die Mamelukkaarte het abstrakte ontwerpe en beeld nie mense uit nie, waarskynlik om godsdienstige redes. Hulle bevat egter die range van die kaarte.[24]

Dié kaarte is uit Kaïro, Alexandrië en Damaskus uitgevoer tot met die val van die Mamelukke in die 16de eeu.[25] Die reëls van dié kaartspeletjies is nou verlore.[26]

Verspreiding deur Europa

wysig
 
Die boer van munte uit die oudste bekende Europese pak kaarte, omstreeks 1390-1410.

Kaartspeletjies is waarskynlik deur die Arabiere uit die Ooste na Europa versprei deur die Christelike koninkryke van Spanje, hoewel sommige kenners glo dit is deur die Kruisvaarders daarheen gebring. Die oudste Westerse pak is bekend as die Spaanse pak en is 'n aanpassing van die Arabiese pak.

Die eerste keer dat kaartspeletjies in Europa genoem is, was in 1371 toe die Katalaanse woordeboek naib as "speelkaarte" gedefinieer het.[27] Dit dui daarop dat kaarte toe "taamlik bekend' was in Katalonië (nou deel van Spanje). Dit is dalk daarheen versprei deur handel met die Mamelukheersers van Egipte.[28]

Die vroegste melding van kaartspeletjies in Sentraal-Europa is vermoedelik 'n verbod op kaartspeel in 1367 in die stad Bern,[29][30] maar dié bron word in twyfel getrek omdat die eerste eksemplaar wat beskikbaar is die datum 1398 noem en dit dalk daarna verander is.[31][32][33]

Die eerste Italiaanse verwysing is 'n verbod in 1377 in Florence.[34][35] Van dié jaar af was daar al hoe meer meldings van speelkaarte, gewoonlik in verband met 'n verbod op kaartspeel.[36][37] In Engeland is daar reeds in 1413 'n verwysing daarna.[38]

Onder die vroeë patrone van speelkaarte is dié wat afgelei is van die Mamelukkaarte van bekers, munte, swaarde en polokolwe. Dit word vandag nog op Latynse speelkaarte gebruik.[39] Omdat polo nie toe baie bekend in Europa was nie, het die polokolwe knuppels geword.[40] Benewens in Katalonië in 1371, word speelkaarte ook genoem in 1377 in Switserland en in 1380 op baie plekke insluitende Florence en Parys.[41][42][43] Die algemene speel van kaartspeletjies in Europa kan met 'n mate van sekerheid teruggespeur word na sedert 1377.[44]

 
Kaartspelers in die 18de eeu in Venisië, deur Pietro Longhi.

Tussen 1418 en 1450[45] het professionele kaartmakers in Ulm, Neurenberg en Augsburg gedrukte pakke vervaardig. Die meeste vroeë houtafdrukke van alle soorte is ná die tyd gekleur, óf met die hand óf van 1450 af met stensils. Die 15de-eeuse kaarte is waarskynlik geverf. Die Vlaamse Jagpak in die Metropolitan-kunsmuseum in New York is die oudste volledige pak speelkaarte wat in die 15de eeu in Europa gemaak is.[46]

Namate kaarte van Italië na Germaanse lande versprei het, is die Latynse motiewe vervang met blare (of skilde), harte (of rose), klokke en akkers. Frankryk het aanvanklik die Latynse pakke gebruik, maar omstreeks 1480 het Franse vervaardigers begin om baie vereenvoudigde weergawes van die Duitse simbole te gebruik, waarskynlik om massaproduksie te vergemaklik. 'n Kombinasie van Latynse en Duitse simbole het daartoe gelei dat Franse speelkaarte omstreeks 1480 vervaardig is in stelle van trèfles (klawers), carreaux (ruitens), cœurs (hartens) en piques (skoppens). Die klawers kom waarskynlik van die akker en die skoppens van die blaar op Duitse pakke.

In die laat 14de eeu het Europeërs begin om die Mamelukkaarte te verander om Europese koninklikes en amptenare te verteenwoordig. Volgens 'n beskrywing uit 1377 was die vroegste prentkaarte 'n sittende koning, 'n hoër maarskalk wat sy stelsimbool regop gehou het en 'n laer maarskalk wat sy simbool onderstebo gehou het.[47][48] Laasgenoemde twee stem ooreen met die Ober en Unter, wat steeds op Duitse en Switserse kaarte voorkom. Die Italiane en Iberiërs het voor 1390 die Ober en Unter met die knight en jack vervang, moontlik om 'n groter onderskeid tussen die kaarte te tref.

In Engeland is die laagste prentkaart knave genoem, wat aanvanklike "seun" beteken het (vergelyk die Duitse Knabe), en dus verteenwoordig dié karakter die "prins", die seun van die koning en koningin; die betekenis "kneg" het eers later ontstaan.[49][50] Die koningin het sedert 1377 al sporadies in pakke verskyn, veral in Duitsland. Hoewel die Duitsers die gewoonte gestaak het, het die Franse ook later die koningin begin gebruik en dit onder die koning geplaas. Pakke van 56 kaarte met stelle waarin 'n koning, koningin en ridder voorkom (met die knave op tarotkaarte) was algemeen in die 15de eeu.

Latere ontwerpveranderings

wysig
 
'n Vroeë joker, deur Samuel Hart (omstreeks 1863).

Kaarte met die waardes wat in die hoeke gedruk is, het dit moontlik gemaak dat kaarte naby mekaar soos 'n waaier in die hand gehou kan word (in plaas van twee hande soos voorheen). Die eerste sodanige pak met Latynse stelle is in 1693 deur Infirerra gedruk,[51] maar dit is eers sedert die einde van die 18de eeu algemeen gebruik. Die eerste Amerikaanse pak van Franse kaarte met dié innovasie was die Saladee-patent in 1864 deur Samuel Hart.[3]

 
Girl with Cards, deur Lucius Kutchin, 1933, Amerikaanse Smithsonian-kunsmuseum.

Dit is gevolg deur die druk van prentkaarte met 'n bo- en onderkant wat dieselfde lyk. Dié innovasie word toegeskryf aan die Franse kaartmaker Agen, in 1745. Die Franse regering, wat die ontwerp van speelkaarte beheer het, het egter sulke kaarte verbied. In Sentraal-Europa (Trappola-kaarte) en Italië (Tarocco Bolognese) is dié innovasie in die tweede helfte van die 18de eeu aangeneem. In Brittanje is kaarte met omkeerbare prentkaarte in 1799 deur Edmund Ludlow en Ann Wilcox gepatenteer. 'n Franse pak met dié ontwerp is omstreeks 1802 deur die drukker Thomas Wheeler gedruk.[52]

Skerp hoeke verweer makliker en dan kan kaarte se waarde deur ander spelers gesien word; die kaarte het dus ronde hoeke gekry. Voor die middel 19de eeu het Britse, Amerikaanse en Britse spelers kaarte met blanko agterkante verkies. Die behoefte daaraan om verwering te verdoesel en te voorkom dat agterop die kaarte geskryf word, het gelei tot die druk van ontwerpe, foto's, sketse of advertensies op die rugkant.[53][54]

Die VSA het die joker bekend gestel vir die spel euchre. Die naam kom vermoedelik van juker, 'n ander naam vir euchre.[55][56] Die eerste vermelding van die joker as 'n wildekaart dateer van 1875 met 'n variasie van poker.[57]

Moderne kaartformate

wysig
Internasionale speelkaartstelle
Frans Hartens
 
 Ruitens
 
 Klawers
 
 Skoppens
 
Duits Harte
 
 Klokke
 
 Akkers
 
 Blare
 
Italiaans Bekers
 
 Munte
 
 Knuppels
 
 Swaarde
 
Spaans Bekers
 
 Munte
 
 Knuppels
 
 Swaarde
 
Switsers-Duits Rose
 
 Klokke
 
 Akkers
 
 Skilde
 

Moderne speelkaarte word in drie breë kategorieë verdeel op grond van die stelsimbole wat hulle gebruik: Frans, Latyns en Germaans. Latynse kaarte stem baie ooreen met die Spaanse en Italiaanse formate. Die Switsers-Duitse stelle verskil van die ander. Die Franse 52-kaartpakke (sonder die jokers) het dieselfde getal kaarte as die oorspronklike Mamelukpak, terwyl Latynse en Germaanse pakke minder kaarte bevat. Latynse pakke is gewoonlik sonder die hoër syferkaarte en die Duitse pakke sonder die laer syferkaarte.

Binne die stelle is daar streek- of nasionale variasies wat "standaardpatrone" genoem word. Omdat dié patrone in die openbare domein is, mag kaartvervaardigers hulle naboots.[58]

Patroonverskille word hoofsaaklik aangetref in die prentkaarte, maar ook die getal kaarte per pak, die gebruik van syfers of selfs 'n ander vorm en syferrangskikking kan hulle onderskei. Sommige patrone bestaan al eeue lank.

Jokers is nie deel van enige patroon nie, omdat hulle 'n redelik onlangse uitvindsel is en hulle het dus nie 'n gestandaardiseerde voorkoms nie. Elke vervaardiger gebruik sy eie handelsmerkillustrasie op hulle jokers. Die groot verskeidenheid jokers het daartoe gelei dat hulle versamelaarsartikels geword het.

Enige kaart met die vervaardiger se logo, soos die aas van skoppens in Engeland, die aas van klawers in Frankryk of die aas van munte in Italië, word ook versamel.

Speelkaarte se waarde word gewoonlik in die hoeke links bo en regs onder gedruk. Hoewel dié ontwerp nie die hand beperk waarin die kaarte gehou word nie, verkies sommige linkshandige spelers om hulle kaarte in die teenoorgestelde rigting uit te waaier. Daar is ook ontwerpe met die waarde in al vier hoeke gedruk.[59][60]

Franse kaartpakke

wysig
 
52 Franse speelkaarte met jokers.

Franse kaarte is beskikbaar in 'n verskeidenheid patrone en pakgroottes. Die standaardpak van 52 kaarte is die gewildste en sluit 13 waardes van elke stel in, met omkeerbare prentkaarte. Elke stel het 'n aas (A), wat 'n enkele simbool van sy soort vertoon; 'n heer of koning (K), dame, vrou of koningin (Q) en boer (J) wat elk uitgebeeld word met een simbool van hulle stel; en kaarte met syferwaardes van 2 tot 10, met elke kaart wat dié getal simbole van sy stel uitbeeld.

Kommersiële pakke sluit ook gewoonlik van een tot ses jokers in, maar gewoonlik twee.

In pakke met minder as 52 kaarte vir sekere kaartspeletjies is van die kaarte uitgelaat, soms van 2 tot 6 vir 'n pak van 32, van 8 tot 10 vir 'n pak van 40 of van 2 tot 8 vir 'n pak van 24.

Niestandaardontwerpe

wysig

Casino's

wysig

Dobbelmaatskappye laat gewoonlik kaarte spesifiek vir hulle casino's druk. Omdat casino's elke dag deur 'n groot getal pakke gaan, herverkoop hulle soms gebruikte pakke wat "op die vloer" was. Dié kaarte word dikwels verander, deur óf die hoeke af te sny óf 'n gat deur die pak te pons,[5] om te voorkom dat die kaarte in die casino gebruik kan word om te kul.

Versamelings

wysig

Vanweë die lang geskiedenis en groot verskeidenheid van ontwerpe, is kaarte dikwels versamelaarsartikels.[61] Volgens Guinness World Records bevat die grootste kaartversameling 11 087 pakke en word dit besit deur Liu Fuchang van China.[62]

Individuele speelkaarte word ook versamel, soos die wêreldrekord van 8 520 verskillende jokers wat aan Tony de Santis van Italië behoort.[63]

Eie ontwerpe en kunswerke

wysig

Eie ontwerpe kan vir talle doeleindes gemaak word. Oor die hele wêreld heen ontwerp en vervaardig beide individuele en groot maatskappye soos United States Playing Card Company (USPCC) baie verskillende style kaarte,[64] insluitende aandenkings-[65] soewenierkaarte.[66][67] Helder ontwerpe word veral vir gebruik in toekomsvoorspellings gemaak,[1][68] terwyl kaarte ook op die kunswaarde daarvan kan fokus.[65][69]

In 1976 het die JPL Gallery in Londen 'n pak van 'n verskeidenheid moderne Britse kunstenaars soos Maggie Hambling en David Hockney laat maak met die naam "The Deck of Cards".[70] 40 jaar later, in 2016, het die British Council 'n pak kaarte met die naam "Taash ke Patte" laat maak met Indiese kunstenaars.[70][71]

Verwysings

wysig
  1. ↑ 1,0 1,1 Pang, Kevin (21 April 2015). "72 Hours Inside the Eye-Popping World of Cardistry". Vanity Fair. Besoek op 29 Julie 2019.[dooie skakel]
  2. ↑ Cepeda, Esther (26 Julie 2019). "Cardistry transforms deck of cards into performance art". Post Independent. Besoek op 28 Julie 2019.
  3. ↑ 3,0 3,1 Hochman, Gene; Dawson, Tom; Dawson, Judy (2000). The Hochman Encyclopedia of American Playing Cards. Stamford, CT: U.S. Games Systems. ISBN 1572812974. OCLC 44732377.
  4. ↑ Pattern Sheet 80 at i-p-c-s.org. Besoek op 23 Augustus 2020.
  5. ↑ 5,0 5,1 Kaplan, Michael (29 Junie 2016). "How 'Advantage Players' Game the Casinos". The New York Times. Besoek op 6 Augustus 2019.
  6. ↑ Wong, Alex (4 April 2019). "How young magicians are learning to cast a spell on a modern audience". National Post. Besoek op 29 Julie 2019.
  7. ↑ Mallonee, Laura (9 November 2018). "The Secret Tools Magicians Use to Fool You". Wired. Besoek op 6 Augustus 2019.
  8. ↑ Hegel, Theresa (10 Januarie 2018). "Smart Promotional Items at CES". Advertising Specialty Institute. Besoek op 29 Julie 2019.
  9. ↑ Sawyer, Miranda (2 Junie 2019). "'The public has a right to art': the radical joy of Keith Haring". The Guardian. Besoek op 29 Julie 2019.
  10. ↑ Seideman, David (18 Januarie 2019). "Trading Cards Continue To Trounce The S&P 500 As Alternative Investments". Forbes. Besoek op 6 Augustus 2019.
  11. ↑ Sullivan, Paul (23 Maart 2018). "Trading Cards: A Hobby That Became a Multimillion-Dollar Investment". The New York Times. Besoek op 6 Augustus 2019.
  12. ↑ Needham 1954, pp. 131–132.
  13. ↑ 13,0 13,1 Wilkinson, W.H. (1895). "Chinese Origin of Playing Cards". American Anthropologist. VIII (1): 61–78. doi:10.1525/aa.1895.8.1.02a00070.
  14. ↑ 14,0 14,1 Lo, A. (2009). "The game of leaves: An inquiry into the origin of Chinese playing cards". Bulletin of the School of Oriental and African Studies. 63 (3): 389–406. doi:10.1017/S0041977X00008466. S2CID 159872810.
  15. ↑ Zhou, Songfang (1997). "On the Story of Late Tang Poet Li He". Journal of the Graduates Sun Yat-sen University. 18 (3): 31–35.
  16. ↑ Needham & Tsien 1985, p. 131.
  17. ↑ 17,0 17,1 Needham 2004, p. 329.
  18. ↑ 18,0 18,1 Parlett, David, "The Chinese "Leaf" Game", Maart 2015.
  19. ↑ Playing card basics by die International Playing-Card Society
  20. ↑ Needham & Tsien 1985, p. 307.
  21. ↑ Dummett, Michael (1980). The Game of Tarot. Duckworth. p. 41. ISBN 0-7156-1014-7.
  22. ↑ Mayer, Leo Ary (1939), Le Bulletin de l'Institut français d'archéologie orientale, 38, pp. 113–118, http://www.ifao.egnet.net/bifao/38/, besoek op 2008-09-08. 
  23. ↑ International Playing Cards Society Journal, 30-3, p. 139
  24. ↑ Mamluk cards Geargiveer 19 Januarie 2016 op Wayback Machine. Cards.old.no. Besoek op 2015-05-10.
  25. ↑ The Mamluk Cards. L-pollett.tripod.com. Besoek op 2015-05-10.
  26. ↑ No trump trick-taking games by pagat.com
  27. ↑ Denning (1996), p. 14.
  28. ↑ Ferg, Wayland & Wayland (2007), p. 117.
  29. ↑ Peter F. Kopp: Die frühesten Spielkarten in der Schweiz. In: Zeitschrift für schweizerische Archäologie und Kunstgeschichte 30 (1973), pp. 130–145, here 130.
  30. ↑ Timothy B. Husband: The World in Play. Luxury Cards 1430–1540. Metropolitan Museum of Art 2016, S. 13.
  31. ↑ Hellmut Rosenfeld: Zu den frühesten Spielkarten in der Schweiz. Eine Entgegnung. In: Zeitschrift für schweizerische Archäologie und Kunstgeschichte 32 (1975), pp. 179–180.
  32. ↑ "Early Prohibitions of Playing Cards (Trionfi.com)".
  33. ↑ Dummett (1980), pp.11–13.
  34. ↑ Peter F. Kopp: Die frühesten Spielkarten in der Schweiz. In: Zeitschrift für schweizerische Archäologie und Kunstgeschichte 30 (1973), pp. 130–145, here 130.
  35. ↑ Hellmut Rosenfeld: Zu den frühesten Spielkarten in der Schweiz. Eine Entgegnung. In: Zeitschrift für schweizerische Archäologie und Kunstgeschichte 32 (1975), pp. 179–180.
  36. ↑ Wilhelm Ludwig Schreiber: Die ältesten Spielkarten und die auf das Kartenspiel Bezug habenden Urkunden des 14. und 15. Jahrhunderts. Heitz, Straßburg 1937.
  37. ↑ "Early Prohibitions of Playing Cards (Trionfi.com)".
  38. ↑ Depaulis 2013, pp. 165–169.
  39. ↑ Donald Laycock in Skeptical—a Handbook of Pseudoscience and the Paranormal, red. Donald Laycock, David Vernon, Colin Groves, Simon Brown, Imagecraft, Canberra, 1989, ISBN 0-7316-5794-2, p. 67
  40. ↑ Andy's Playing Cards - The Tarot And Other Early Cards - page XVII - the moorish deck. L-pollett.tripod.com. Besoek op 2015-05-10.
  41. ↑ "Tarot and its history". Trionfi.
  42. ↑ "Tarot and its history". Trionfi.
  43. ↑ J. Brunet i Bellet, Lo joch de naibs, naips o cartas, Barcelona, 1886, quote in the "Diccionari de rims de 1371 : darrerament/per ensajar/de bandejar/los seus guarips/joch de nayps/de nit jugàvem, sien ook le site trionfi.com
  44. ↑ Banzhaf, Hajo (1994) (in it), Il Grande Libro dei Tarocchi, Roma: Hermes Edizioni, pp. 16, 192, ISBN 978-88-7938-047-8 
  45. ↑ "Early Card painters and Printers in Germany, Austria and Flandern (14th and 15th century)". Trionfi.
  46. ↑ "The Cloisters Playing Cards, ca. 1475–80". Metropolitan Museum of Art. Besoek op 19 Mei 2015.
  47. ↑ History of Playing-Cards by International Playing-Card Society
  48. ↑ Wintle, Simon. Early references to Playing Cards at World of Playing Cards.
  49. ↑ Barrington, Daines (1787). Archaeologia, or, Miscellaneous tracts relating to antiquity. Vol. 8. Society of Antiquaries of London. p. 141.
  50. ↑ "knave, n, 2". Oxford English Dictionary (2 uitg.). Oxford, England: Oxford University Press. 1989.
  51. ↑ International Playing Cards Society Journal 30-1 page 34
  52. ↑ International Playing Cards Society Journal. XXVII-5 p. 186; en 31-1 p. 22
  53. ↑ Fryxell, David A. (2014-02-07) History Matters: Playing Cards. Family Tree Magazine.
  54. ↑ "Playing cards featuring logo of the FJ Holden". National Museum of Australia.
  55. ↑ US Playing Card Co. – A Brief History of Playing Cards (archive.org mirror)
  56. ↑ Beal, George (1975). Playing cards and their story. New York: Arco Publishing Comoany Inc. p. 58
  57. ↑ Parlett, David (1990), The Oxford Guide to Card Games, Oxford University Press, p. 191, ISBN 978-0-19-214165-1, https://archive.org/details/oxfordguidetocar00parl/page/191 
  58. ↑ "Standard pattern notes". I-p-c-s.org. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 11 Desember 2018. Besoek op 10 Mei 2015.
  59. ↑ "Lefty's "Always right" double deck of playing cards". Lefty's.
  60. ↑ "Sinister Deck: The Left-Handed Card Deck With Famous Lefties".
  61. ↑ Attina, Andy (8 April 2010). "Mayfield Heights man displays almost 4,000 playing card decks he has collected in just 10 years". cleveland.com. Besoek op 28 Julie 2019.
  62. ↑ "Largest collection of playing cards". Guinness World Records. 1 November 2007. Besoek op 24 Julie 2019.
  63. ↑ "Largest collection of joker playing cards". Guinness World Records. Besoek op 31 Januarie 2020.
  64. ↑ "Custom Printing - Customized Playing Cards". Bicycle Playing Cards. The United States Playing Card Company. Besoek op 29 Julie 2019.
  65. ↑ 65,0 65,1 "Did you know that the Soviet Union created a Maya playing cards deck back in the 50s?". Yucatan Times. 7 Desember 2018. Besoek op 29 Julie 2019.
  66. ↑ Wilson, Lexi (1 Desember 2018). "A new deck of cards with a Bakersfield twist". Bakersfield Now. Besoek op 29 Julie 2019.
  67. ↑ Clark, Natalie (9 Julie 2019). "New deck of cards features stories of veteran-run businesses, charities". WLWT5. Besoek op 28 Julie 2019.
  68. ↑ Klara, Robert (15 Junie 2016). "How One of YouTube's Most Hypnotic Stars Is Building a Brand Around His 'Cardistry'". Adweek. Besoek op 29 Julie 2019.
  69. ↑ Walker, Harron (20 Februarie 2019). "This Artist Is Making the Queerest Deck of Cards Ever". Out Magazine. Besoek op 29 Julie 2019.
  70. ↑ 70,0 70,1 "Leading the pack: A card-size survey of modern and contemporary Indian art". Christie's. 19 Mei 2017. Besoek op 28 Julie 2019.
  71. ↑ Chattopadhyay, Pallavi (14 Mei 2016). "Check Mate: For the love of playing cards". The Indian Express. Besoek op 1 Augustus 2019.
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Speelkaart&oldid=2632703"