Kroonstad: Verskil tussen weergawes

Content deleted Content added
nuwer infosjabloon
Morne (besprekings | bydraes)
Lyn 61:
 
== Naamgewing ==
DaarDie oorsprong van die naam is tweenie verduidelikingsseker virnie. Volgens ''[[Ons gemeentelike feesalbum]]'' van 1952 het die meeste oumense destyds gemeen die dorp het die naam gekry van ’n perd van die welbekende Voortrekker [[Sarel Cilliers]], wat Kroon genoem is. Volgens die oudste inwoners van die dorp, wat dit omstreeks 1910 aan die bydraer tot ''Ons gemeentelike feesalbum'' vertel het, was dit die oorspronklike plan om die dorp aan Kroonspruit by Kroondrif uit te lê. Die ander verduidelik is dat die naam; 'n sinspeling is op die [[Rusland|Russiese]] vesting [[Kronstadt]], naby [[Leningrad]], wat in die nuus was ten tyde van die stigting in [[1859]]; en dat dit vernoem is na 'n [[perd]], genaamd Kroon, wat aan Sarel Cilliers behoort het.
 
== Dorpstigting ==
Volgens die gebruik van daardie dae (so is vertel) is by die uitmeet van die plase elke 50ste plaas aan die goewerment toegewys. So het die plaas Kroont as 50ste plaas aan die goewerment behoort. Maar die bewoner van Klipplaatdrif, David Benjamin Jordaan, het met die goewerment van plaas geruil omdat sy plase dan by mekaar sou lê en nie deur staatsgrond geskei sou wees nie. So het ’n deel van Klipplaatdrif dus staatsgrond geword en is die dorp Kroonstad daar aan die Valsrivier gestig.
 
Van tyd tot tyd is dienste en kerkraadsvergaderings op Kleinfontein, Doornkop en Kransdrif, in die wyk Valsrivier van die gemeente Harrismith gehou. Dit het in die jare 1852 tot 1854 plaasgevind. Op ’n kerkraadsvergadering wat op Doornkop op [[2 Augustus]] [[1852]] gehou is, het geblyk dat daar ’n behoefte aan ’n kerkgebou bestaan het. Die konsulent voorsien toe die kerkraad van lyste om te kollekteer vir die bou van ’n kerk. Dié eerste kerkgebou is op [[3 Januarie]] [[1862]] ingewy. Dit is met tamboekiegras bedek, met ’n misvloer en sonder banke. Die kerkgangers het veldstoeltjies saamgeneem na die diens. By ’n aanddiens het elkeen sy wildebeesvetkers (sogenaamde waterkers) aangesteek.
 
Tydens die Basotho-oorlog is die kerk as ’n fort gebruik. ’n Sloot is om die kerkgebou gegrawe en die hele burgery van Kroonstad het snags in die kerk geslaap. Die eerste predikant van Kroonstad was ds. P.A.C. van Heyningen, wat die gemeente van 1866 tot 1867 gedien het. Daarna het ds. H.W. van der Merwe van 1870 tot 1876 gedien. Van Augustus 1877 tot Desember 1914 het die begaafde prediker ds. G.W.B. van der Lingen die gemeente bedien. Tydens sy dienstyd is twee kerke op Kroonstad gebou. Die tweede kerkgebou van Kroonstad is op [[24 November]] [[1877]] ingewy. Die argitek was [[Carl Otto Hager]]. Maar ook hierdie kerk is afgebreek om plek te maak vir ’n nuwe gebou wat in 1914 ingewy is en sowat £1 7000 gekos het. Hierdie gebou het deur die ywerige bemoeiing van ds. Van der Lingen tot stand gekom. Hy is in 1915 opgevolg deur ds. W.J.S. Klomp wat tot minstens 1952 hier gewerk het.
 
== Skole in Kroonstad ==