Vlermuis: Verskil tussen weergawes
Content deleted Content added
Inligting bygewerk |
→Sintuie: opruim |
||
Lyn 20:
}}
'n '''Vlermuis''' is 'n [[soogdier]] wat kan vlieg. Hulle behoort tot die [[Orde (biologie)|orde]]
Vlermuise word gejag omdat hulle skade in vrugteboorde aanrig en siektes aan vee oordra. Die vergiftiging van insekte en die uitroeiing van die natuurlike habitat hou ook 'n groot bedreiging vir die soogdiere in. Hoewel daar ander soogdiere is wat met behulp van groot velplooie deur die lug kan beweeg, byvoorbeeld die vlieënde maki's (orde ''Dermoptera''). word vlermuise as die enigste [[Soogdier|soogdiere]] beskou wat werklik kan vlieg omdat hulle in die lug kan bly deur hulle vlerke te klap.
Daar word algemeen aanvaar dat die besondere vermoë geleidelik ontwikkel het en dat vlermuise, net soos die landlewende
== Liggaamsbou en voortbeweging ==
Vlermuise kan van 3,5 g tot 900 g weeg, terwyl die vlerkspan tussen 20 cm en 1,5 m kan wees. Die vlerke bestaan uit 'n dubbele, elastiese velmembraan wat oor die arm en 4 vingers van die voorpote span. Die armbene, middelhandbeentjies en vingerlitte is spesiaal verleng en aangepas sodat ingewikkelde vliegbewegings uitgevoer kan word. Sommige spesies kan selfs op een plek in die lug bly hang.
Net soos by [[Voël|voëls]] vlieg vlermuisspesies met lang, smal vlerke beter as spesies met kort, breë vlerke. Vlermuise vlieg met 'n [[snelheid]] van tussen 15 en 50 km/h. Die vlerk se velmembraan strek tot by die agterpote en daarvandaan dikwels verder tot by die stert. Die duim van die voorpote het 'n sterk, krom nael wat gebruik word om mee te klim en steek buite die voorkant van die
Die tone van die agterpote is ook vry en van groot, krom naels voorsien. Die vlermuis hang hieraan wanneer hy in sy rusposisie
== Lewenswyse en verspreiding ==
Lyn 41:
Omdat die meeste vlermuise snags aktief is, is hulle sintuie so aangepas dat hulle maklik voedsel in die donker kan opspoor. Die meeste vrugtevlermuise (orde ''Megachiroptera'') het besonder groot en goeie oë, maar die ''Microchiroptera'' het meestal swak ontwikkelde oë en moet van 'n bykomende hulpmiddel gebruik maak, naamlik eggolokalisering of [[sonar]].
Die vlermuis stuur klankgolwe uit met
Die hoefystervlermuis maak byvoorbeeld lang, eentonige geluide deur sy neus en beheer die breedte en rigting van die klankgolwe met behulp van aanhangsels in sy neus. Ander vlermuise stuur via hul bekke nie-gerigte
== Voortplanting ==
Voor die geboorte van die kleintjies versamel al die wyfies in sogenaamde kraamkolonies. Vlermuise wat in koue streke leef, paar in die herfs, maar die spermselle word in die wyfie bewaar en bevrugting vind eers in die lente plaas wanneer sy na haar winterslaap ontwaak. So nie vind bevrugting in die herfs plaas, maar die [[embrio]] heg eers in die lente aan die uteruswand vas.
Vlermuise wat in tropiese dele van die wêreld leef, plant deur die hele jaar voort en wyfies kan al 'n volgende kleintjie verwag terwyl die vorige een nog gesoog word. Al die kleintjies in
Vlermuise word skynbaar nie soos by voëls vooraf geleer om te vlieg nie. Omdat vlermuise ook nie maklik van die grond af kan vlieg nie, maar van 'n hoogte moet "wegspring", is baie kleintjies se eerste vliegpogings fataal. Die kleintjies is egter na 6 tot 10 weke selfstandig en verlaat dan die kolonie. Hulle is kort daarna ook geslagsryp.
Lyn 57:
Die [[Chinese]], daarenteen, beskou vlermuise as gelukbringers. In die [[Midde-Ooste]], [[Afrika]] en die [[Soenda-eilande]] word die groter spesies deur verskeie volke geëet, terwyl die [[Jode]] vlermuisvleis as onrein beskou. Verder word vrugtevlermuise gejag omdat hulle skade in vrugteboorde aanrig. Al die faktore het egter nie so 'n groot invloed op die vermindering in vlermuisgetalle gehad as die vernietiging van hulle natuurlike habitat nie.
Verder veroorsaak insektedoders ook baie vrektes omdat vlermuise baie meer gevoelig vir gifstowwe is as byvoorbeeld muise en rotte
== Indeling ==
Vlermuise kan in 2 groepe ingedeel word, naamlik die
Bekende verteenwoordigers is die kalongs (familie ''Pteropidae''), wat ook die vlieënde vosse genoem word. Die familie bevat ook die grootste spesie van alle vlermuise, naamlik ''Pteropus vampyrus'', wat in die
Dit staan bekend as chiropterofiele bestuiwing; die blomme gaan snags oop en lok die vlermuise met reukstowwe. Die
Verteenwoordigers van eersgenoemde 2 families het dikwels bizarre neusaanhangsels en beweeglike ore. Die Amerikaanse blaarneusvlermuise (familie ''Phyllostomatidae'') kom in die Nuwe Wêreld voor en is bekend daarvoor dat hulle uiteenlopende eetgewoontes het. Benewens 'n groot aantal vrugtevreters is daar ook spesies in die familie wat soos kolibries voor 'n blom in die lug hang om die nektar en stuifmeel met hulle lang tonge te lek.
Die groot
== Families ==
| |||