Suid-Afrikaanse straatkos
Suid-Afrikaanse straatkos is 'n manier waarop die vele diverse individue en gemeenskappe in die land saam kuier en bymekaar uitkom. Hierdie tipe kos word soms as 'n vinnige maaltyd vir mense voorberei wat 'n woelige en bedrywige lewenstyl handhaaf. Dit word deur verskillende instansies en op verskeie maniere en vorme aangebied en voorberei: van formele besighede tot straatverkopers, en soms selfs as 'n minibraai langs die pad. Kos soos bunny chow, sphatlo, biltong, amagwinya, walkie talkies, smileys en boereworsrolle is van die verskillende tipes kos wat in die Suid-Afrikaanse strate gevind kan word.[1] Die gatsby is weer baie gewild in die Wes-Kaap.[2]
Geskiedenis
wysigStraatkoskultuur bestaan al vir millennia. Dit het die massas in groot stede onderhou sedert verstedeliking baie mense gedryf het om werk in die stede te soek. Tot vandag toe dien dit steeds daardie doel. Weergawes van straatkos bestaan regoor die wêreld, en hulle verander voortdurend om aan te pas by die behoeftes van die mense wat bedien word. Hierdie artikel ondersoek die multikulturele en diverse geskiedenis van straatkos en hoe hierdie neiging vandag in Suid-Afrika gestalte kry.[3]
Straatkoskultuur
wysigSuid-Afrikaanse straatkos is 'n heerlike samesmelting van tradisionele Suid-Afrikaanse kos en kitskos-opsies. Hierdie Suid-Afrikaanse wegneemetes bestaan uit 'n diverse reeks kookkunste en bied 'n diverse reeks geure aan. Suid-Afrikaanse straatkos stel die ryk en heerlike kitskoskultuur van Suid-Afrika ten toon[4]. Hieronder is 'n lys van sommige van die beskikbare tipes straatkos in Suid-Afrika
Bunny chow
wysigHierdie gereg, 'n kombinasie van brood en kerrie, het in die 1940's in Durban se Indiese gemeenskap ontstaan, en het vinnig versprei na ander dele van Suid-Afrika. Dit staan algemeen bekend as bunny, en kan ook in sommige Indiese restaurante in Kaapstad gevind word.[5]
Boerewors
wysigBoerewors is 'n tradisionele tipe Suid-Afrikaanse wors wat gemaak word van 'n verskeidenheid vleis en speserye. Hierdie eenvoudige maar stewige gereg is 'n stapelvoedsel in baie Suid-Afrikaanse huishoudings, en dit is ook 'n gewilde keuse by straatkosstalletjies. Dit word dikwels oor 'n oop vlam gebraai en bedien óf met 'n ruim porsie pap aan die kant (mieliemeel) óf op 'n rol met gebraaide uie, tamatiesous, blatjang of chakalaka[6].
Biltong
wysigDie peuselhappie het sy oorsprong in Suid-Afrika, Namibië en Zimbabwe. Dit is gesoute en gedroogde bees- of wildsvleis (van byvoorbeeld die vleis van die springbok, koedoe en ander soortgelyke wild. Dit word selfs van die vleis van volstruise gemaak.). Dit word gepekel in asyn, waarby koljander en ander speserye gewoonlik bygevoeg word. Die naam is afgelei uit Nederlands, waar 'bil' kruis beteken en 'tong' tong. As dit geëet word kan koljander, asyn, swartpeper en rou vleis geproe word. Baie stalletjies verkoop ook sop en bredies met biltong.[7]
Spatlo
wysigSpatlo (ook gespel sphatlo) is 'n Suid-Afrikaanse straatkos wat gewild is in al die provinsies van Suid-Afrika, veral Gauteng. Dit staan ook bekend as 'n "kota" of "skhambane".
Die spatlo word gemaak van 'n uitgeholde kwartbrood en gevul met 'n verskeidenheid bestanddele, dikwels aartappel slaptjips, russian, eier, vleispatty, kaas, polonie en atchar. Die naam kota, wat in gebiede soos Soweto en Johannesburg gebruik word, is afgelei van die Engelse woord quarter, wat verwys na die grootte van die brood wat gebruik word. Die naam sphatlo word in die Pretoriase townships Soshanguve, Atteridgeville en Mamelodi gebruik.
.jpg)
Gatsby
wysig'n Gatsby is 'n Suid-Afrikaanse duikboottoebroodjie wat gewoonlik as 'n voetlangbroodjie in vier porsies gesny word. Dit is 'n gewilde wegneemtoebroodjie in die Wes-Kaapprovinsie, met baie kitskos- en wegneemrestaurante, winkels en kosstalletjies wat dit verkoop.
Die verskillende soorte Gatsbys gebruik vleisbestanddele soos geroosterde steak, masala-steak, vars of gepiekelde vis, kalamari, hoender, polonie, kerrie, Weense of Russiese worsies en eiers.
Sien ook
wysigVerwysings
wysig- ↑ https://traveltriangle.com/blog/south-africa-street-food/
- ↑ Williams, Carmen (27 Mei 2021). "4 places to get the best gatsby in Cape Town". EAT OUT. Besoek op 27 Augustus 2024.
- ↑ https://crushmag-online.com/the-history-of-street-food/
- ↑ https://www.finglobal.com/2024/02/09/iconic-south-african-street-food/#:~:text=South%20African%20street%20food%20is%20a%20melting%20pot%20of%20different,the%20streets%20of%20South%20Africa.
- ↑ https://traveltriangle.com/blog/south-africa-street-food/
- ↑ https://www.finglobal.com/2024/02/09/iconic-south-african-street-food/#:~:text=South%20African%20street%20food%20is%20a%20melting%20pot%20of%20different,the%20streets%20of%20South%20Africa.
- ↑ https://traveltriangle.com/blog/south-africa-street-food/