Vaalbarium

Dit Vaalbarium is 'n deur Gradstein hulle voorgestelde periode van die Mesoargeïese Era. Die Vaalbarium is die begin van die Mesoargeïkum.

Fossiele stromatoliet, Strelly Pool se formasie, Pilbara groensteengordel 3,35-3,46 Ga

Eon	Era	Periode	Ouderdom  Ma.
Proterosoïkum	Paleoproterosoïkum		later
Argeïkum	Neoargeïkum	Siderium	2630 -2420
		Metanium	2780 – 2630
	Mesoargeïkum	Pongolium	3020 – 2780
		Vaalbarium	3490 -3020
	Paleoargeïkum		3810 – 3490
	Eoargeïkum		4000 – 3810 ?
Hadeïkum	Neohadeïkum	Prometium	vroeër

In hulle tydskaal is dit die oudste periode wat nie chronologies, maar stratigrafies gedefinieer word. In hulle definisie begin dit met die verskyning van die eerste makroskopiese fossiele, die stromatoliete omtrent 3490 miljoen jaar gelede. Dit eindig omtrent 3020 Ma met die verskyning van die eerste aardbekkens. Die naam Vaalbarium verwys na twee van die oudste kontinentale kratons, die Kaapvaal-kraton van sentrale Suid-Afrika en die Pilbara-kraton van Wes-Australië. Hoewel die lewe dalk reeds in die Hadeïkum op Aarde verskyn het, is die Vaalbarium die eerste periode waarin sy teenwoordigheid onmiskenbaar en volop is. Die vorming van kratons wat die kerne van die huidige kontinente sal word is eweneens onmiskenbaar, hoewel oor besonderhede van die tektoniek steeds onduidelikheid heers.

Vaalbara

Daar is talle ooreenkomste in die geologie van Kaapvaal en Pilbara. Zegers hulle het in 1998 voorgestel dat die twee kratons in hierdie tyd een kontinent gevorm het wat eerder deur Cheney (1996) Vaalbara genoem word. Die Barberton-groensteengordel stam uit hierdie periode (of reeds uit die Paleoargeïkum).

Die twee kratons het volgens Zegers 'n vroeë periode van akkresie van oseaniese terrane gemeen, gevolg deur 'n kompressiewe vervorming tot een kontinent in die tydperiode 3,3 - 3.1 Ga (die middel-Vaalbarium). Granietintrusie gebeur daarna (omtrent 3,0 Ga, laat Vaalbarium) oor die hele kontinent. Die Vaalbara-kontinent is later omtrent 2,54 Ga (Siderium) uitmekaar geval en het sowat so lank saamgehou soos later superkontinente.

Later werk (Gumsley 2017) wys egter dat die magmatiese gebeurtenisse voor die stabilisasie van die twee kratons min ooreenkomste in die tyd vertoon en pogings om paleomagnetiese gegewens te gebruik om te bepaal hoe Kaapvaal en Pilbara aanmekaar gegrens het het nie baie suksesvol gewees nie. Daar het moontlik ook ander superkratons bestaan soos Superia (Superior, Wyoming, Kola-Karelia en Hearne volgens Ernst & Bleeker 2010), Sclavia (Dharwar en Slave volgens French & Heaman 2010) en Zimgarn (Yilgarn en Zimbabwe volgens Smirnov hulle 2013) Dit is moontlik dat Pilbara en Kaapvaal saam met ander kratons 'n groter superkontinent gevorm het sonder dat hulle aanmekaar gegrens het.

Klimaat

Die klimaat van hierdie tyd is 'n omstrede saak. Suurstofisotope in tjerts in die bergland van Barberton wys dat tussen 3,5 en 3,2 Ga die temperatuur baie hoog gewees moes het: omtrent 55 - 85 ^oC. Maar die spoed van verwering van gesteente wys dat die klimaat gematigder was. Die δ¹⁸O-waarde van oseaanwater het moontlik anders gewees as wat dit vandag is.