Vandana Shiva (Hindi: वंदना शिवा; geb. 5 November 1952, Dehra Dun, Uttarakhand, Indië) is 'n fisikus, ekofeminis, omgewingsaktivis en skrywer. Shiva is tans woonagtig in Nieu-Delhi en is verantwoordelik vir die publikasie van meer as 300 verhandelinge in vooraanstaande tegniese joernale.

Vandana Shiva
Vandana Shiva in 2014

Gebore 5 November 1952
Dehra Dun, Uttar Pradesh (tans Uttarakhand), Indië
Nasionaliteit Vlag van Indië Indië
Vakgebied Filosoof, omgewing, skrywer
Alma mater Universiteit van Guelph
Universiteit van Wes-Ontario
Toekennings Right Livelihood Award (1993)
Sydney Vredesprys (2010)
Fukuoka Asian Culture Prize (2012)
Webblad www.navdanya.org
Video-Statement (2014)

Shiva het deelgeneem aan die nie-geweldadige Chipko beweging tydens die 1970's. Die beweging waarvan die meeste deelnemers vroulik was het die taktiek aangeneem om bome te omhels om te verhoed dat hulle afgekap word. Sy is een van die leiers van die Internasionale Forum oor Globalisasie, (saam met Jerry Mander, Edward Goldsmith, Ralph Nader, Jeremy Rifkin en andere) en 'n leiersfiguur in die wêreldwye solidariteitsbeweging bekend as die alterglobaliseringsbeweging. Sy maak voorspraak vir die wysheid van tradisionele praktyke soos blyk uit die onderhoud met haar in die boek Vedic Ecology (deur Ranchor Prime) wat handel oor Indië se Vedic erfenis. Sy is ook bekend vir haar luide kritiek teen Westerse maatskappye soos Monsanto om patente op lewende wesens te verkry. Haar verweer is dat hierdie genetiese veranderde saailinge die tradisionele gewasse sal verplaas en 'n nuwe soort kolonialisering verteenwoordig.

Vroeë lewe en loopbaan

wysig

Shiva is in die Dehradun-vallei gebore. Haar vader was 'n bosbewaarder en haar moeder 'n boer met 'n liefde vir die natuur. Sy het haar skoling ontvang by die St Mary's School in Nainital en by 'n katolieke skool (Convent of Jesus and Mary) in Dehradun.[1] Shiva is opgelei as 'n fisikus en het haar Ph.D. in fisika aan die University of Western Ontario in 1978 behaal. Haar tesis was getitel "Hidden Variables and Non-locality in Quantum Theory"[2] Sy het later voortgegaan om interdissiplinêre navorsing in wetenskap, tegnologie en omgewingsbeleid by die Indiese Instituut vir Wetenskap en die Indiese Instituut vir Bestuur in Bangalore.

Loopbaan

wysig
 
Vandana Shiva in Johannesburg, 2002

Shiva het gestry vir veranderinge in die bestaande praktyke en paradigmas in landbou en voedselproduksie. Intellektuele eiendomsregte, biodiversiteit, biotegnologie, bio-etiek, genetiese ingenieurswese is van die velde waar sy 'n intellektuele bydrae gemaak het en deur aktivistiese veldtogte. Sy het organisasies van die Groen-beweging in Afrika, Asië, Latyns-Amerika, Ierland, Switserland en Oostenryk gehelp met veldtogte teen genetiese ingenieurswese. In 1982 het sy die Navorsingstigting vir Wetenskap, Tegnologie en Ekologie gestig. Haar boek, "Staying Alive" het gehelp om persepsies oor vroue in die derde wêreld ingrypend te verander. Shiva het ook al gedien as raadgewer vir regerings in Indië en elders sowel as nie-regeringsorganisasies insluitende die Internasionale Forum oor Globalisasie, die Vroue Omgewings en Ontwikkelingsorganisasie asook die Derde wêreldnetwerk. Vandana Shiva het ook deelgeneem aan die Stock Exchange of Visions-projek in 2007.

Erkenning

wysig

In 1993 het Shiva die Right Livelihood toekenning ontvang "...vir die plasing van vroue en ekologie in die hart van die moderne ontwikkelingsdebat."[2] Geargiveer 23 Oktober 2002 op Wayback Machine. Ander toekennigs wat sy ontvang het sluit die Global 500 Roll of Honour toekenning van die Verenigde Nasies se omgewingsprogram (UNEP) in 1993 [3] Geargiveer 22 Junie 2011 op Wayback Machine en die Aardedag Internasionale Toekenning van die Verenigde Nasies (VN) vir haar toeweiding tot die bewaring van die planeet deur haar aksies, leierskap en voorbeeld vir die res van die wêreld.

Ander toekennings sluit in:

  • 1993: Orde van die Gouee Ark, deur sy edele Prins Bernhard van Nederland vir uitstaande diens tot bewaring en ekologie; die VIDA SANA toekenning, Spanje, vir haar bydrae tot Ekologie en Voedselsekuriteit.
  • 1995, "Trots van die Doon" Toekenning van die Doon Burgerraad, Dehra Dun, Indië, in erkenning van haar uitnemende bydrae tot die streek.
  • 1997, Die Goue Plant Toekenning (Internasionale Toekenning vir Ekologie), Denemarke, vir haar buitengewone bydrae tot Ekologie en Omgewing; Alfonso Comin Toekenning, Barcelona, Spanje, vir belangrike bydrae beide wetenskaplik en persoonlik tot die ekologie- en vroueregtebeweging in Indië.
  • 1998, Gedenkmedalje van haar edele die Prinses Maha Chakri Sirindhorn van Thailand tydens die viering van die 18de Wêreldvoedseldag in Bangkok. Presidentsmedalje van die Italiaanse Republiek.
  • 2000, Pellegrino Artusi Toekenning, in Italië vir oorspronklike bydrae tot besinninge oor die verhouding tussen mensn en voedsel
  • 2001, HORIZON 3000 Toekenning van Oostenryk in erkenning vir nuttige bydraes in die verdediging van Menseregte en die Bewaring van Vrede en vir die visie van wêreldwye regverdige ontwikkeling in die derde millenium.

Publikasies

wysig
  • 1981, Social Economic and Ecological Impact of Social Forestry in Kolar, Vandana Shiva, H.C. Sharatchandra, J. Banyopadhyay, Indian Institute of Management Bangalore
  • 1988, Staying Alive: Women, Ecology and Survival in India, Zed Press, New Delhi, ISBN 0-86232-823-3
  • 1991, Ecology and the Politics of Survival: Conflicts Over Natural Resources in India, Sage Publications, Thousand Oaks, California, ISBN 0-8039-9672-1
  • 1992, The Violence of the Green Revolution: Ecological degradation and political conflict in Punjab, Zed Press, New Delhi
  • 1992, Biodiversity: Social and Ecological Perspectives (editor); Zed Press, United Kingdom
  • 1993, Women, Ecology and Health: Rebuilding Connections Geargiveer 2 Julie 2009 op Wayback Machine (editor), Dag Hammarskjöld Foundation and Kali for Women, New Delhi
  • 1993, Monocultures of the Mind: Biodiversity, Biotechnology and Agriculture, Zed Press, New Delhi
  • 1993, Ecofeminism, Maria Mies and Vandana Shiva, Fernwood Publications, Halifax, Nova Scotia, Canada, ISBN 1-895686-28-8
  • 1994, Close to Home: Women Reconnect Ecology, Health and Development Worldwide, Earthscan, London, ISBN 0-86571-264-6
  • 1995, Biopolitics (with Ingunn Moser), Zed Books, United Kingdom
  • 1997, Biopiracy: the Plunder of Nature and Knowledge, South End Press, Cambridge Massachusetts, I ISBN 1-896357-11-3
  • 1999, Stolen Harvest: The Hijacking of the Global Food Supply, South End Press, Cambridge Massachusetts, ISBN 0-89608-608-9
  • 2000, Tomorrow's Biodiversity, Thames and Hudson, London, ISBN 0-500-28239-0
  • 2001, Patents, Myths and Reality, Penguin India
  • 2002, Water Wars; Privatization, Pollution, and Profit, South End Press, Cambridge Massachusetts
  • 2005, Globalization's New Wars: Seed, Water and Life Forms Women Unlimited, New Delhi, ISBN 81-88965-17-0
  • 2005, Breakfast of Biodiversity: the Political Ecology of Rain Forest Destruction, ISBN 0-935028-96-X
  • 2005, Earth Democracy; Justice, Sustainability, and Peace, South End Press, ISBN 0-89608-745-X
  • 2007, Manifestos on the Future of Food and Seed, editor, South End Press ISBN 978-0-89608-777-4

Verwysings

wysig
  1. Seeds of Self-Reliance [1] Geargiveer 14 Desember 2010 op Wayback Machine, Laas nagegaan op 2 Maart 2007
  2. Theses Canada record[dooie skakel]

Eksterne skakels

wysig