Dame Vera Lynn, DBE (gebore Vera Margaret Welch op 20 Maart 1917, oorlede op 18 Junie 2020 in Oos-Sussex), wyd bekend as "The Forces' Sweetheart", was ’n Engelse sangeres, liedjieskrywer en aktrise wie se musiekopnames en –uitvoerings haar geweldig gewild gemaak het tydens die Tweede Wêreldoorlog. Tydens die oorlog het sy in Egipte, Indië en Birma getoer waar sy in die buitelug konserte vir soldate opgevoer het. Die liedjies wat veral met haar vereenselwig word, is "We'll Meet Again", "The White Cliffs of Dover", "A Nightingale Sang in Berkeley Square" en "There'll Always Be an England".

Vera Lynn
Dame Vera Lynn in 1973.
Agtergrondinligting
GeboortenaamVera Margaret Welch
Gebore(1917-03-20)20 Maart 1917
East Ham, Essex (nou Londen), Engeland
Sterf18 Junie 2020 (op 103)
Ditchling, Oos-Sussex
GenresTradisionele popmusiek
Beroep(e)Sangeres
Jare aktief1924–2020
EtiketteDecca (London for export), MGM, HMV, Columbia (EMI), EMI, Pye

Ná die oorlog het sy gewild gebly en opgetree op TV en oor die radio in die Verenigde Koninkryk en die Verenigde State. Van die treffers wat sy ná die oorlog uitgereik het, was "Auf Wiederseh 'n Sweetheart" en haar no. 1-treffer in die VK "My Son, My Son".

In 2009 het sy die oudste lewende kunstenaar geword wat die topplek op die Britse album-treffersparade behaal het. Sy wy baie tyd en energie aan liefdadigheidswerk in verband met oudstryders, gestremde kinders en borskanker. Oudstryders van die Tweede Wêreldoorlog bejeën haar vandag nog met groot liefde en in 2000 is sy aangewys as die Brit wat die gees van die 20ste eeu die beste vergestalt het. In 2016 het sy haar 99ste verjaardag tuis in Ditchling (noord van Brighton), waar sy saam met haar dogter woon, gevier saam met 'n klein groepie familie en nabye vriende.

Voor die oorlog

wysig

Vera Lynn is op 20 Maart 1917 in East Ham gebore in wat destyds die graafskap Essex was, maar nou deel is van East Londen. Toe sy op die ouderdom van sewe in die openbaar begin optree, het sy haar ouma se nooiensvan as haar verhoognaam aangeneem. Haar eerste radiouitsending, met die Joe Loss Orchestra, was in 1935. Destyds is sy ingesluit op plate-uitreikings wat uitgereik is deur dansorkeste, onder meer dié van Loss en Charlie Kunz. In 1936 is haar eerste soloplaat uitgereik op die Crown-etiket, "Up the Wooden Hill to Bedfordshire". Dié etiket is in 1938 oorgeneem deur Decca Records. Ná ’n kort tyd by Loss het sy ’n paar jaar by Kunz gebly waartydens sy talle standaard-nommers opgeneem het. In 1937 het sy na die aristokraat van Britse dansorkeste, Bert Ambrose, geskuif.

Tydens die oorlog

wysig
 
Lynn sing in 'n ammunisiefabriek in 1941

Sy word die meeste onthou vir haar opname van 1939 van die gewilde lied "We'll Meet Again", geskryf deur Ross Parker en Hughie Charles. Die nostalgiese lirieke ("We'll meet again, don't know where, don't know when, but I know we'll meet again some sunny day") was gewild tydens die oorlog en het dié lied ’n tekenende treffer gemaak. Tydens die sogenaamde "Phoney War" ( ’n vroeë stadium van die Tweede Wêreldoorlog toe daar nie veel aksie was nie) het die Daily Mail Britse soldate gevra wie hul gunsteling musiekkunstenaars is. Vera Lynn is as die wenner aangewys en het so die bynaam "the Forces' Sweetheart" gekry.

In 1941, tydens die donkerste tyd van die oorlog, het Lynn haar eie radioprogram begin aanbied, Sincerely Yours, waartydens sy boodskappe na Britse troepe oorsee gestuur het. Sy en haar kwartet het liedjies uitgevoer wat die soldate die meeste versoek het. Lynn het ook hospitale besoek om te gesels met nuwe ma's en het persoonlike boodskappe aan hul mans oorsee gestuur. Haar ander groot treffer van die oorlogstyd was "The White Cliffs of Dover", met woorde deur Nat Burton en musiek deur Walter Kent.

In 1943 het sy verskyn in die rolprent "We'll Meet Again". Strydig met latere berigte het sy nooit tydens dié tydperk "Rose of England" gesing of opgeneem nie. Dit was eers in 1966 nadat haar vervaardiger, David Gooch, dit gekies het vir haar album "More Hits of the Blitz" dat sy dié lied begin sing het. Dié album was die opvolg van "Hits of the Blitz", vervaardig deur Norman Newell.

Tydens die oorlog het sy aangesluit by Ensa (Entertainments National Service Association) en getoer in Egipte, Indië en Birma waar sy buitelugkonserte vir die soldate gehou het. In Maart 1944 het sy na die Shamsheernugger-vliegveld gegaan om die soldate voor die Slag van Kohima te vermaak. Haar gasheer en lewenslange vriend kapt. Bernard Holden het later "haar moed en bydrae tot die moraal" in herinnering geroep. In 1985 is aangekondig sy sou die Birma Star ontvang omdat sy die Britse guerilla-eenhede in die Japannees besette Birma vermaak het. Sy is een van die laaste groot vermaakkunstenaars van die oorlogstyd.

Na die oorlog

wysig
 
Vera Lynn in 1962

Lynn se "Auf Wiederseh 'n Sweetheart" was die eerste opname deur ’n Britse kunstenaar wat die topplek op die Amerikaanse treffersparade berei het, waar dit nege weke vertoef het. ’n Tyd lank het sy ook gereeld op Tallulah Bankhead se Amerikaanse radioprogram, The Big Show, verskyn. "Auf Wiederseh 'n Sweetheart", asook "The Homing Waltz" en "Forget-Me-Not", het aan Lynn ’n merkwaardige drie inskrywing op die eerste Britse enkelsnit-parade besorg. Haar gewildheid het voortgeduur tydens die 1950's en ’n hoogtepunt bereik in 1954 toe "My Son, My Son" ’n no. 1-treffer word. Lynn het dit saam met Gordon Melville Rees geskryf. In 1960 het sy Decca ná byna 25 jaar verlaat en haar by EMI aangesluit. Sy het opnames gemaak vir EMI se etikette Columbia, MGM en HMV. In 1967 het sy "It Hurts To Say Goodbye" opgeneem, wat die top-10 van die Billboard Easy Listening-treffersparade gehaal het.

Vera Lynn was twee maal die onderwerp van This Is Your Life, in 1957 toe sy verras is deur Eamonn Andrews in die BBC Television Theatre, en in Desember 1978, vir ’n aflewering wat uitgesaai is op 1 Januarie 1979, toe Andrews haar verraas het in die Cafe Royal, Londen.

Lynn het haar eie verskeidenheidsreeks vir die BBC aangebied in die laat 1960's en vroeë 1970's. Ook was sy gereeld ’n gas op talle ander verskeidenheidsprogramme, soos die 1972 Morecambe & Wise Christmas Show. In 1972 was sy een van die vernaamste kunstenaars wat opgetree het in die BBC se gedenkprogram Fifty Years of Music. In 1976 het sy die BBC se A Jubilee of Music aangebied waarin die poptreffers van die tydperk 1952 tot 1976 gevier is ter herdenking van die koningin Elizabeth II se silwerjubileum. Vir ITV het sy in 1977 ’n spesiale program aangebied vir die bekendstelling van haar album Vera Lynn in Nashville, wat popliedjies van die 1960's en countrytreffers bevat het.

Vera Lynn het vier keer opgetree tydens die Royal Variety Performance: 1960, 1975, 1986 en 1990. ’n Onderhoud is in 1974 vir die reeks The World at War met haar gevoer oor haar bydrae tot die vermaak van die troepe in die Birma Theatre.

Lynn is die enigste kunstenaar wat treffers op die Britse enkelsnit- en albumtreffersparade gehad het van die begin daarvan in 1952 tot in die 21ste eeu. Haar mees onlangse topalbum is die samestelling We'll Meet Again – The Very Best of Vera Lynn.

Eerbewyse

wysig

Lynn is in 1969 vereer met ’n OBE vir haar dienste aan die Royal Air Forces Association en ander liefdadigheidsorganisasies en bevorder tot ’n Dame Commander of the Most Excellent Order of the British Empire (DBE) in 1975 "vir liefdadigheidsdienste". In 1998 is sy ’n Officer of the Most Venerable Order of the Hospital of Saint John of Jerusalem gemaak en in 2000 het dame Vera ’n spesiale "Spirit of the 20th Century"-eerbewys ontvang. ’n Straat wat ter ere van haar Very Lynn Close genoem is, is geleë in Forest Gate, Londen.

Later jare

wysig
 
Vera Lynn in 2009

Lynn het in 1995 buite Buckingham-paleis gesing tydens ’n seremonie vir die goue jubileum van VE Day. Sover bekend was dit haar laaste openbare optrede. Brittanje se VE Day Diamond Jubilee-seremonies in 2005 het onder meer ’n konsert op Trafalgar Square behels waarin Lynn ’n verassingsverskyning gemaak het. Sy het ’n toespraak gelewer waarin sy die oudstryders aangeprys het en gevra het die jonger geslag moet altyd hul opoffering onthou. Daarna het sy saamgesing met ’n paar mate van "We'll Meet Again".

Ná daardie jaar se Royal British Legion Festival of Remembrance, het dame Vera die Walliese mezzo-sopraan Katherine Jenkins aangespoor om die mantel van "Forces' Sweetheart" op haar te neem. In haar toespraak het Lynn gesê: "Hierdie seuns het hul lewe opgeoffer en sommige het ernstig beseer huis toe gekom, en vir sommige gesinne sou die lewe nooit weer dieselfde wees nie. Ons moet altyd onthou, ons moet nooit vergeet nie, en ons moet die kinders leer onthou."

In September 2008 het Lynn ’n nuwe webtuiste vir die versameling van sosiale geskiedenis help bekendster, The Times of My Life. Op 3 September 2009 het Andrew Castle gasheer gespeel vir Lynn op GMTV op die 70-jarige herdenking van Brittanje se oorlogsverklaring teen Duitsland te gedenk. Aan die einde van die onderhoud het sy op Castle se versoek een vers van "We'll Meet Again" gesing. Haar outobiografie Some Sunny Day is in Augustus 2009 uitgereik toe Lynn 92 was. Sy het reeds twee vroeëre memoires geskryf: "Vocal Refrain" (1975) en "We'll Meet Again" (1989).

In Februarie 2009 is berig Lynn sou die Britse Nasionale Party dagvaar vir hulle gebruik van die "The White Cliffs of Dover" op ’n teenimmigrasie-album sonder haar verlof. Haar regsverteenwoordigers het aangevoer die album verbind Lynn, wat haar met geen politieke party vereenselwig nie, blykbaar deur assosiasie met die party se standpunte.

In September 2009 het Lynn, toe 92, die oudste lewende kunstenaar geword wat die no. 1-plek op die Britse albumparade haal. So het sy veterane soos die Amerikaanse jazz-trompetspeler Louis Armstrong en Franse sanger Charles Aznavour. Haar versameling We'll Meet Again: The Very Best of Vera Lynn het die trefferslys op 30 Augustus op die 20ste plek betree, die volgende week geklim na die tweede plek en toe die topplek bereik. In sy derde week het die album goue status bereik vir verkope van meer as 100 000. Sy of haar liefdadigheidsorganisasies het nie ’n enkele pennie uit dié plaat verdien nie omdat die kopiereg daarop reeds ná 50 jaar verval het en die meeste tydens die Tweede Wêreldoorlog (1939–1945) opgeneem is; dus meer as 60 jaar vantevore.

In Augustus 2014 was Lynn een van meer as 200 openbare figure wat ’n brief aan The Guardian onderteken het waarin hulle Skotse onafhanklikheid teenstaan in die aanloop tot die referendum in September daardie jaar, waarin die nee-stem gewen het.

Vera Lynn is op 18 Junie 2020 in Ditchling, Oos-Sussex, op die ouderdom van 103 oorlede.

Bronne

wysig
  • Lynn, Vera (1975). Vocal Refrain. London: W.H. Allen
  • Lynn, Vera and Cross, Robin (1989). We'll Meet Again. London: Sidgwick & Jackson
  • Lynn, Vera (2009). Some Sunny Day. London: HarperCollins. ISBN 978-0-00-731815-5
  • Hierdie artikel is grotendeels uit die Engelse Wikipedia se artikel vertaal.

Eksterne skakels

wysig
  • (en) Vera Lynn in die Internet-rolprentdatabasis
  • (en) Vera Lynn by AllMusic
  • (en) "Vera Lynn". Encyclopædia Britannica. Besoek op 19 Junie 2020.